USG trzustki – na czym polega i co wykrywa? Jak się przygotować?
USG trzustki to integralna część badania ultrasonograficznego jamy brzusznej. Dzięki niemu można określić kształt, wielkość oraz echogeniczność narządu, czyli ocenić jego stan, ale i szybko wykryć rozwijające się stany chorobowe. Jak przygotować się do USG jamy brzusznej? Jakie są wskazania do ultrasonografii trzustki?
1. Co to jest USG trzustki?
USG trzustki jest elementem szerszego badania, jakim jest USG jamy brzusznej. Wykorzystuje ono działanie fali ultradźwiękowej w celu obrazowania narządów: wątroby, pęcherzyka żółciowego, śledziony, nerek, gruczołu krokowego i trzustki.
Ultrasonografię trzustki stosuje się w diagnostyce takich schorzeń jak przewlekłe zapalenie trzustki, torbiele trzustki czy rak trzustki.
Trzustka jest narządem gruczołowym: zewnątrz i wewnątrzwydzielniczym zlokalizowanym zaotrzewnowo w jamie brzusznej, w jej górnej części, obok dwunastnicy. Choć jest nieduża, waży bowiem maksymalnie 100 g, ma skomplikowaną budowę anatomiczną i czynnościową. Odgrywa także ważną rolę.
2. Wskazania do USG trzustki
Istnieje wiele wskazań do wykonania badania USG trzustki. To między innymi:
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak nawracające biegunki, nudności i wymioty,
- silny lub przewlekły ból w nadbrzuszu,
- powiększenie obwodu brzucha,
- krwawienie z układu pokarmowego,
- urazy jamy brzusznej.
3. Jak przebiega badanie trzustki?
Przed wykonaniem badania USG lekarz zbiera wywiad, zapoznaje się również z wynikami poprzednich badań. Następnie nanosi na skórę żel, który ma zmniejszyć tarcie, poprawić przewodnictwo fal ultradźwiękowych. By mieć swobodny dostęp do badanego obszaru, pacjent proszony jest o założenie rąk za głowę.
Następnie lekarz przykłada głowicę aparatu do brzucha, a obraz badanego narządu jest prezentowany na ekranie aparatu USG w czasie rzeczywistym.
W trakcie badania lekarz może poprosić pacjenta o nabranie powietrza i wstrzymanie oddechu, co umożliwia uwidocznienie niektórych struktur. O tym, co widać na ekranie ultrasonografu, lekarz z reguły informuje na bieżąco w trakcie USG.
Badanie trwa zazwyczaj kilkanaście minut. Na koniec pacjent otrzymuje zdjęcia ultrasonograficzne wraz z opisem.
4. Co wykrywa USG trzustki?
Ultrasonografia trzustki pozwala na określenie jej kształtu, wielkości i echogeniczności. Umożliwia także wykrycia nieprawidłowości i zmian w jej obrębie, takich jak:
- torbiel trzustki,
- guzy trzustki,
- nowotwór trzustki,
- przewlekły stan zapalny trzustki.
Przy podejrzeniu ostrego zapalenia trzustki wskazana jest tomografia komputerowa. Zmiany w przebiegu ostrego zapalenia trzustki są mało widoczne, więc badanie USG może być w tym przypadku niewystarczające do postawienia diagnozy.
USG trzustki – opis
Na torbiel trzustki wskazuje hypoechogeniczna, kilkumilimetrowa zmiana. Rak trzustki widoczny w badaniu USG to guz o barwie ciemniejszej od otaczających go tkanek. Najczęstszy guz złośliwy trzustki – gruczolakorak – w USG jest zmianą hipoechogeniczną. Objawy raka trzustki to ból brzucha, nudności, brak apetytu, utrata masy ciała i chudnięcie. Częstym pierwszym objawem raka trzustki jest żółtaczka.
Na przewlekłe zapalenie trzustki w USG wskazuje:
- poszerzony przewód trzustkowy,
- powiększony narząd,
- zaniki, zwłóknienia i zwapnienia w miąższu trzustki,
- guz zapalny zlokalizowany w głowie trzustki,
- zmiany o charakterze hiperechogenicznym.
5. Przygotowanie do USG trzustki
Ultrasonografia jamy brzusznej jest badaniem bezbolesnym i nieinwazyjnym, prowadzonym przez powłoki brzuszne. Jak się do niego przygotować?
Należy być na czczo, a dzień przed zabiegiem stosować lekkostrawną dietę. Można jeść jasne pieczywo, mleko i produkty mleczne, chude mięsa i gotowane warzywa. Nie należy spożywać pokarmów ciężkostrawnych, wzdymających, surowych warzyw i owoców, jak również nie należy pić płynów gazowanych.
Czy pić wodę przed USG jamy brzusznej? Około godziny przed badaniem należy wypić litr płynu niegazowanego i nie oddawać moczu.
W dniu badania nie wolno palić papierosów, spożywać alkoholu i żuć gumy. Ważne, by zażyć preparat odgazowujący, który ułatwia pozbycie się nadmiaru gazów z przewodu pokarmowego. To ważne, ponieważ zalegająca treść pokarmowa i gazy w żołądku, dwunastnicy i jelitach uniemożliwiają prawidłową ocenę narządów jamy brzusznej.
Badanie USG może być zlecone przez lekarza prowadzącego lub wykonane prywatnie. USG jamy brzusznej, w tym USG trzustki kosztuje 100-200 zł.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.