Największy rakowy zabójca. "Ostatnio miałem 29-letnią pacjentkę"

U kobiet najczęstszym nowotworem jest rak piersi, a u mężczyzn - prostaty. Jednak to rak płuc jest głównym zabójcą wśród nowotworów. Dzieje się tak dlatego, że zwykle Polacy idą do lekarza, gdy choroba zdążyła już spustoszyć organizm. - Krwioplucie zwiastuje, że guz jest zaawansowany miejscowo, a niejednokrotnie rozsiany do węzłów chłonnych i odległych narządów - mówi lek. Kamil Polok.

1. Król statystyk. Chorują coraz młodsi

"Nowotwory, po chorobach układu krążenia, są drugą w kolejności przyczyną zgonów w Polsce (25 proc. zgonów). U kobiet najczęstszym nowotworem jest rak piersi, a u mężczyzn prostaty. Rak płuca ma największy udział w ogólnej śmiertelności nowotworowej" - alarmuje na platformie X prof. Wojciech Szczeklik.

Diagnozę raka piersi słyszy każdego roku ok. 20 tys. Polek, a umiera 5 tys. kobiet. W przypadku raka prostaty to ok. 19 tys. diagnoz i 6 tys. zgonów rocznie. Jednak niekwestionowanym liderem wśród nowotworów u obu płci jest rak płuc - według ostatnich danych Krajowego Rejestru Nowotworów tylko w 2020 r. przyczynił się do ponad 22 tys. zgonów, podczas gdy diagnozę słyszy 21-23 tys. Polaków rocznie.

Nowotwory po chorobach układu krążenia są drugą w kolejności przyczyną zgonów w Polsce (25% zgonów)
U kobiet najczęstszym nowotworem jest rak piersi, a u mężczyzn prostaty.
Rak płuca jest na II miejscu u obu płci, ale ma największy udział w ogólnej śmiertelności nowotworowej
🧵 pic.twitter.com/0H01DzLwm1

— Wojciech Szczeklik (@wszczeklik) January 23, 2024

Zobacz film: ""Wasze Zdrowie" - odc. 1"

Ten nowotwór prawie dwukrotnie częściej jest rozpoznawany u mężczyzn. Z drugiej strony liczba zachorowań wśród kobiet stale się zwiększa, chorują także coraz młodsi.

- Zdarzają się młodsi pacjenci i na przykład rak gruczołowy jest takim nowotworem, który pojawia się u ludzi niepalących i młodych. Ostatnio miałem 29-letnią pacjentkę, którą z racji obłożenia szpitala z powodu COVID-19 tylko zacząłem diagnozować - wskazuje w rozmowie z WP abcZdrowie dr Tomasz Karauda z Kliniki Pulmonologii USK im. N. Barlickiego nr 1 w Łodzi, specjalista chorób wewnętrznych, lekarz oddziału chorób płuc.

- Podszedłem do niej nieco sceptycznie, bo nie byłem nastawiony na to, że może mieć raka płuc z racji młodego wieku, ale potem w trakcie wywiadu przyznała, że jej ojciec i brat zmarli z tego powodu. Prócz obciążenia genetycznego, cała rodzina była tzw. heavy smokers, czyli osobami, które palą bardzo dużo papierosów - dodaje.

2. Zwiększa ryzyko zachorowania nawet o 95 proc.

- Najsilniejszym związkiem-przyczynowo skutkowym w przypadku tej choroby jest palenie papierosów, ale nadal czynnikiem nierozstrzygniętym jest zanieczyszczenie powietrza, które również może prowadzić do raka płuca, choć nie da się dość dobrze oszacować wpływu tego czynnika na rozwój choroby - wyjaśnia dr Karauda.

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat spada umieralność na raka płuc, za co w dużej mierze odpowiada mniejsza liczba Polaków, którzy sięgają po papierosy, na co uwagę zwraca na portalu X prof. Wojciech Szczeklik. Niestety, specjalista podkreśla, że w statystykach widać wzrost sprzedaży papierosów w ciągu ostatnich 8 lat.

"To niepokojący trend, który wymaga naszej uwagi i działań prewencyjnych" - ostrzega profesor.

Niestety, w ostatnich latach obserwujemy wzrost sprzedaży papierosów (o 20% od 2015 roku;
ryc👇).
To niepokojący trend, który wymaga naszej uwagi i działań prewencyjnych. pic.twitter.com/emX9WQJXul

— Wojciech Szczeklik (@wszczeklik) January 23, 2024

Według danych NFZ nawet 95 proc. pacjentów cierpiących na tę chorobę w Polsce paliło, bądź nadal pielęgnuje ten niezdrowy nawyk. Ale rak płuc to choroba, która może zaatakować także osoby niepalące.

- Niedawno byłem na pogrzebie koleżanki bliskiej mi osoby, która była człowiekiem wysportowanym, nigdy nie sięgnęła po papierosa, ale zabił ją rak płuca - zaznacza lekarz łódzkiego szpitala.

Redakcja WP abcZdrowie skontaktowała się z ekspertem zespołu profesora Szczeklika, który specjalizuje się w temacie chorób płuc i wraz z nim prowadzi na Instagramie profil o zdrowiu i medycynie skierowany do niemedyków. Specjalista zaznacza, że bierne palenie także stanowi czynnik ryzyka zachorowania na nowotwór płuca.

- Bezapelacyjnie głównym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu, ale oczywiście zdarzają się pacjenci, którzy nigdy nie mieli papierosa w ustach ani kontaktu z palaczami. Niestety, ktoś może mieć pecha i mimo niepalenia zachorować, ale zdecydowanie większe prawdopodobieństwo ciąży na osobach, które palą. Bierni palacze także mają większe ryzyko zachorowania na raka płuc, ale nie tak duże - podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie dr Kamil Polok ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Do innych czynników ryzyka rozwoju tego schorzenia zalicza się m.in. zanieczyszczenie powietrza, ekspozycję na szkodliwe substancje, takie jak metale ciężkie, historia choroby w rodzinie czy idiopatyczne włóknienie płuc.

3. 80 proc. pacjentów nie przeżyje

Operacja to jedyna szansą na pełne wyleczenie, ale jest możliwa tylko na wczesnym etapie rozwoju schorzenia. Taką szansę ma zaledwie 20 proc. pacjentów z diagnozą raka płuca.

- Niski stopień operowalności nowotworów płuca w Polsce wynika przede wszystkim z rozpoznania choroby na zbyt późnym etapie. Początkowo rak płuca nie daje żadnych typowych objawów, a jeśli się pojawią, to są niespecyficzne jak zmęczenie, kaszel, osłabienie. Człowiek albo nie zwraca na nie uwagi, albo je bagatelizuje - wyjaśnia dr n. med. Kamil Polok.

- Pacjenci bardzo często zgłaszają się, dopiero gdy pojawia się krwioplucie. Ten objaw zwiastuje, że guz jest zaawansowany miejscowo, a niejednokrotnie jest rozsiany do węzłów chłonnych i odległych narządów. Część raków płuca nacieka na inne struktury w klatce piersiowej, np. serce, przełyk lub duże naczynia, jak aorta, tętnica płucna, co ogranicza możliwość leczenia operacyjnego - dodaje.

Ekspert zwraca także uwagę na fakt, że spora część chorych w Polsce już zmaga się z konsekwencjami sięgania po papierosy, które również wykluczają możliwość interwencji chirurgicznej.

- Pamiętajmy także, że spora część pacjentów z tym nowotworem ma wieloletni wywiad palenia tytoniu, przez co niejednokrotnie są także obciążeni chorobami współistniejącymi, jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, rozedma płuc czy choroba wieńcowa. Są tak schorowani, że przez wysokie ryzyko powikłań okołozabiegowych mogą nie zostać zakwalifikowani do operacji - wyjaśnia lekarz.

Inne objawy raka płuca, które mogą pojawić się, gdy choroba będzie już na zaawansowanym etapie to:

• nawracające infekcje, które atakują układ oddechowy;
• duszność;
• ból w klatce piersiowej;
• świszczący oddech;
• chrypka.

"Podobne objawy mogą występować w innych schorzeniach - uwaga, gdy nie przechodzą!" - ostrzega prof. Wojciech Szczeklik.

Specjalista wskazuje także trzy grupy symptomów, które mogą świadczyć o wystąpieniu przerzutów do innych narządów. Są to bóle kości i złamania patologiczne, bóle brzucha, żółtaczka, nudności oraz bóle głowy, napady drgawek i zaburzenia świadomości.

Patrycja Pupiec, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.