Nystatyna - wskazania, przeciwwskazania, dawkowanie, skutki uboczne

Nystatyna to antybiotyk przeciwgrzybiczy działający miejscowo w układzie pokarmowym. Największą skuteczność wykazuje w przypadku drożdżaków, nie działa na dermatofity i bakterie.

Nystatyna wchodzi w reakcję ze sterolami, znajdujące się w błonie komórkowej grzybów i prowadzi do jej uszkodzenia. Dzięki temu grzyby nie są w stanie prawidłowo funkcjonować i zanikają. Nystatyna wydalana jest głównie w postaci niezmienionej w kale.

Antybiotyk skutecznie działa w przypadku grzybicy przewodu pokarmowego, grzybicy jamy ustnej, dziąseł, języka, czerwieni wargowej i przełyku. Preparat jest też stosowany profilaktycznie u osób przyjmujące duże dawki antybiotyków lub kortykosteroidów.

Przede wszystkim antybiotyku nie powinny stosować osoby uczulone na substancję, występują w składzie. Nystatyna może wywołać reakcje alergiczne u osób z nietolerancją fruktozy i zespołem złego wchłaniania glukozy.

Preparat nie może być stosowany w leczeniu grzybic układowych. Niekiedy przed rozpoczęciem leczenia pacjent musi wykonać dodatkowe badania, szczególnie w przypadku chorób, na które preparat może mieć wpływ.

Antybiotyk praktycznie nie wchłania się z przewodu pokarmowego do krwi. Jedynie u osób z niewydolnością nerek we krwi może wystąpić niewielkie stężenie nystatyny.

Ciąża i karmienie piersią

W czasie ciąży i karmienia piersią zabronione jest stosowanie jakiegokolwiek leku bez konsultacji z lekarzem. Nystatyna w ciąży może być stosowana jedynie wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne.

Antybiotyk w okresie karmienia piersią może być zażywany wyłącznie za zgodą specjalisty. Nie istnieją badania, które sprawdzałyby przenikanie składników do mleka.

Nystatyna jest dostępna w formie tabletek dojelitowych lub granulatu, z którego przygotowuje się zawiesinę. Obie postaci przyjmuje się doustnie.

Preparat należy stosować zgodnie z zalecaniami lekarza. Zwiększenie dawek nie wzmacnia działania leku, a może mieć negatywny wpływ na stan zdrowia i samopoczucie.

Dawkowanie Nystatyny w tabletkach:

• grzybica przewodu pokarmowego - 500 000-1 mln j.m. co 6 godzin (4 razy na dobę), maksymalnie 6 mln j.m. w dawkach podzielonych,
• profilaktyka grzybicy - 500 000 j.m. co 8 lub 12 godzin (2-3 razy na dobę).

Dawkowanie Nystatyny w zawiesinie:

• grzybica jamy ustnej - 100 000 j.m. 4 razy na dobę, przed połknięciem trzymanie płynu w ustach najdłużej jak się da,
• grzybica jamy ustnej (pędzlowanie) - 2-3 razy na dobę,
• grzybica przewodu pokarmowego (dorośli) - 500 000 j.m.–1 mln j.m. co 6 godzin,
• grzybica przewodu pokarmowego (dzieci) - 200 000 j.m.–2 mln j.m. na dobę w dawkach podzielonych,
• profilaktyka grzybicy (dorośli) - 500 000 j.m. co 8 lub 12 godzin (2–3 razy na dobę).

Każdy lek może powodować skutki uboczne, ale nie występują one u każdego pacjenta. Zazwyczaj Nystatyna jest dobrze tolerowana przez organizm. Działania niepożądane, które mogą się pojawić to:

• nudności i wymioty,
• biegunka,
• reakcja alergiczna,
• pokrzywki,
• wysypka,
• świąd skóry,
• zespół Stevensa-Johnsona (bardzo rzadko).