Migotanie przedsionków - przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie
Migotanie przedsionków to najczęstsze zaburzenie arytmii serca. Najczęściej rozpoznaje się je jednak dopiero po wystąpieniu powikłań, takich jak udar mózgu lub niewydolność serca. Jakie objawy powinny skłonić nas do odwiedzenia kardiologa?
1. Co to jest migotanie przedsionków?
Migotanie przedsionków jest najczęściej występującą formą arytmii serca. Występuje u ponad sześciu milionów ludzi w Europie. W Polsce zmaga się z nią już ponad 400 tysięcy osób. Będzie jeszcze gorzej – według ekspertów liczba zachorowań na migotanie przedsionków wzrośnie ponad dwukrotnie do 2050 roku.
To poważne schorzenie, ze względu na zaburzenia w przesyłaniu sygnałów w komorach rytm serca jest nierówny – od zbyt powolnego do przyspieszonego. Niemiarowo kurczą się także przedsionki serca. Takie epizody mogą występować sporadycznie lub w sposób ciągły. Zaburzenie prowadzi do osłabienia pracy serca i tworzenia się zakrzepów krwi.
Migotanie przedsionków może pojawiać się nagle, czyli jest to wtedy forma napadowa migotania przedsionków. Często tego rodzaju schorzenie jest przewlekłe, a więc kołatanie serca pojawia się cyklicznie. Jednym ze skutków migotania przedsionków jest powstawanie skrzeplin w środku przedsionków. Skrzepliny mogą się przemieszczać w bardzo wolnym tempie po obwodzie mogą dostać się do naczyń krwionośnych przykładowo w mózgu, co może spowodować nawet udar krwotoczny.
2. Objawy migotania przedsionków
Najczęściej migotaniu przedsionków towarzyszą takie objawy, jak:
- kołatanie serca,
- ból w klatce piersiowej,
- zmęczenie,
- osłabienie,
- zła tolerancja wysiłku fizycznego,
- zawroty głowy,
- omdlenia,
- poty,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroba niedokrwienna serca,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- nadczynność tarczycy,
- obturacyjny bezdech senny,
- ostre zakażenie.
Czasem migotanie przedsionków nie daje żadnych objawów lub są one tak nieznaczne, że łatwo je zbagatelizować czy pomylić z czymś nieistotnym. Według specjalistów należy wyodrębnić cztery grupy objawów migotania przedsionków:
- Bezobjawowość
- Objawy łagodne, które nie wpływają destrukcyjnie na funkcjonowanie organizmu
- Objawy ciężkie, które uniemożliwiają codzienne funkcjonowanie
- Objawy, które wpływają destrukcyjnie i uniemożliwiają pracę organizmu
Bez względu na częstotliwość występujących objawów ich intensywność bardzo ważne jest zachowanie świadomości, że każdy rodzaj migotania przedsionków jest stanem zagrażającym nie tylko zdrowiu, ale także życiu chorego. Nawet przy objawach łagodnych konieczna jest wizyta u kardiologa, który powinien przeprowadzić przede wszystkim szczegółowy wywiad z pacjentem, a w następnej kolejności ustalić plan leczenia.
2.1. Ból w klatce piersiowej, zawroty głowy i zmęczenie
Te objawy często mylimy z innymi zaburzeniami, ale mogą świadczyć również o migotaniu przedsionków. W zależności od pacjenta występują zarówno przez kilka minut, jak i przez kilka godzin.
U chorych może pojawiać się także chroniczne zmęczenie oraz zawroty głowy. Spowodowane są one nieprawidłową pracą serca, które pompuje zbyt małe ilości krwi, w efekcie dochodzi do niedotlenienia organizmu.
2.2. Bezdech senny
Objawem migotania przedsionkowego mogą być również zaburzenia oddychania podczas snu. Obturacyjny bezdech senny jest częstym zaburzeniem, w którym dochodzi do blokady dróg oddechowych.
Brak chwilowego dostępu tlenu prowadzi do nagłego budzenia się osoby chorej. Niedotlenienie z tym związane powoduje w efekcie zaburzenia rytmu serca. Osoby z obturacyjnym bezdechem sennym mają czterokrotnie podwyższone ryzyko wystąpienia tego rodzaju arytmii.
Według Heart Rhythm Society ok. 50 procent pacjentów chorych na migotanie przedsionków cierpi również na bezdech senny.
2.3. Nadczynność tarczycy lub cukrzyca
Migotanie przedsionków możemy łączyć również z nadczynnością tarczycy oraz cukrzycą typu 2. Według badań opublikowanych w 2009 roku w "Thyroid Research Journal" ten rodzaj zaburzeń rytmu serca występuje cztery razy częściej u osób z nadczynnością tarczycy. Hiperaktywność narządu wpływa bowiem na rytm serca.
Podobnie wygląda związek arytmii serca z cukrzycą. Badania opublikowane w 2010 roku w "Journal of General Internal Medicine" wykazały, że osoby z cukrzycą typu 2 miały o 40 procent wyższe ryzyko zachorowalności od zdrowych osób.
Naukowcy twierdzą, że u osób chorych jest to spowodowane rozszerzeniem jednej z komór serca, która zmienia jego rytm na niemiarowy.
2.4. Nadciśnienie tętnicze
Kolejnym symptomem migotania przedsionków może być nadciśnienie tętnicze. Z naukowej publikacji American Heart Association wynika, że podwyższone ciśnienie krwi zmusza serce do wytężonej pracy, co w efekcie prowadzi do występowania migotania przedsionków.
U chorych pojawiają się także problemy z pompowaniem krwi, w następstwie których jej zbyt duża ilość pozostaje w organizmie, tworząc niebezpieczne zakrzepy. Skutkiem nieleczonego migotania przedsionków może być udar mózgu lub niewydolność serca.
Już 20-30 procent wszystkich przypadków niedokrwiennego udaru mózgu jest z nim także związane. Potwierdzają to badania ekspertów z Uniwersytetu w Birmingham w Wielkiej Brytanii.
Problemem migotania przedsionków zajęło się Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) w Rzymie. Według badaczy, wczesne wykrycie zaburzeń serca pomoże w zahamowaniu tej choroby wśród populacji. To właśnie dlatego trzeba uważnie obserwować wszystkie jego objawy.
3. Rozpoznanie migotania przedsionków
Pierwszy epizod omawianego zaburzenia może nieco zdezorientować pacjenta. Jego serce nagle zaczyna bardzo szybko bić, co może przyczynić się do chwilowego pogorszenia samopoczucia. Chory ma wrażenie, że za chwilę zemdleje, jest bardzo osłabiony i zamroczony.
Osoby, u których serce nie pracuje prawidłowo często czują się bardzo zmęczone. Mimo zapewnienia organizmowi odpowiedniej dawki snu wstają rano bez energii. Nie są też w stanie dłużej ćwiczyć, bo nie tolerują zbyt intensywnego wysiłku fizycznego.
I choć objawy te wcale nie muszą oznaczać problemów z sercem warto wykonać rutynowe badanie EKG. W przypadku migotania przedsionków stanowi ono podstawę rozpoznania.
W niektórych sytuacjach badanie to jest jednak niewystarczające. W celu potwierdzenia diagnozy konieczna jest wówczas rejestracja EKG metodą Holtera, która w niektórych sytuacjach może trwać dłużej niż 24 godziny.
Przyczynę migotania przedsionków może również pomóc ustalić echokardiografia. Uwidacznia ona ponadto powikłania, jakie mogą pojawić się w przebiegu omawianego zaburzenia, zwłaszcza obecność skrzepliny w lewym przedsionku.
4. Leczenie migotania przedsionków
W zdecydowanej większości przypadków migotanie przedsionków rzadko w sposób bezpośredni zagraża życiu pacjenta. Gdy zaburzenie to ma charakter napadowy najczęściej ustępuje samoistnie.
Gdy lekarz oceni, że konieczna jest farmakoterapia zleci najpewniej stosowanie leków przeciwkrzepliwych. Konieczne jest również wyeliminowanie z codziennego życia czynników, które sprzyjają arytmii. Należy zatem ograniczyć ilość spożywanej kofeiny i alkoholu. Nie należy również palić papierosów.
W przypadku kuracji doraźnych napadów migotania przedsionków najważniejsze jest przywrócenie normalnego, czyli zatokowego rytmu serca. Migotanie przedsionków w takiej postaci najczęściej jest leczone farmakologicznie lub w przypadku bardziej zaawansowanych przypadków lekarz zleca przywrócenie prawidłowej akcji przy pomocy prądu elektrycznego.
Leczenie przewlekłego migotania przedsionków obejmuje najczęściej dwie strategie. Pierwsza polega nie tylko przywróceniu rytmu, ale także na jego utrzymaniu przy pomocy leków. Druga zakłada utrwalenie migotania i stałą kontrolę skurczy. Lekarze specjaliści twierdzą, że obie metody mają porównywalną skuteczność i podobne statystyki, jeśli chodzi o liczbę przypadków udaru czy nagłych zgonów sercowych.
Migotanie przedsionków jest także leczone inwazyjnie, czyli metodą chirurgiczną polegającą na zniszczeniu w sercu miejsca odpowiedzialnego za powstawanie szkodliwych impulsów elektrycznych.
Zobacz także:
Oczywiście w każdym z przypadków bardzo dużą rolę odgrywa profilaktyka chorób serca, której głównym zadaniem jest przeciwdziałanie udarowi mózgu.
Oczywiście dobór leków farmakologicznych jest ściśle powiązany z profilem chorobowym pacjenta, jego stanem fizycznym. Bez względu na zaawansowanie schorzenia, jakim jest migotanie przedsionków, bardzo ważne jest to, aby stosować się do zaleceń lekarza, systematyczne przyjmowanie leków, kontrolowanie dawek i naturalnie regularne wizyty u lekarza specjalisty.
Nie każde wystąpienie epizodu szybszego bicia serca wymaga konsultacji z lekarzem. Z wizytą u specjalisty nie należy jednak zwlekać, gdy problemy tego rodzaju często powracają, towarzyszy im duszność oraz ból w klatce piersiowej.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
