Objawy zawału serca - najczęstsze i niespecyficzne

Z powodu chorób sercowo-naczyniowych umiera dwukrotnie więcej osób niż z powodu chorób nowotworowych. Jednym z poważnych zagrożeń życia jest zawał serca, którego objawami jest m. in. ostry ból klatki piersiowej, ból żuchwy i krtani oraz wymioty.

Zawał serca powodowany jest zablokowanym lub przerwanym przepływem krwi do serca. Może się to objawiać na wiele sposobów i zaatakować ludzi w niemal każdym wieku. Co prawda młodzi ludzie doświadczają go znacznie rzadziej, ale przechodzą znacznie ciężej i zmagają się z poważniejszymi -powikłaniami.

Najbardziej charakterystycznym objawem zawału, który występuje u 80% pacjentów jest ból w klatce piersiowej, najczęściej za mostkiem. Zwykle taki ból w klatce piersiowej jest silny, piekący („jakbym połknął gorący kartofel”), dławiący, gniotący („jakby coś bardzo ciężkiego leżało na mojej piersi”) lub ściskający („jakby stalowa obręcz objęła moją klatkę piersiową").

Obszar bólu jest dość duży, np. wielkości pięści i większy. Na ogół trwa dłużej niż 20 minut i stopniowo narasta. Czasami ból promieniuje do żuchwy, lewego barku lub lewego ramienia (nawet nadgarstków), rzadko do pleców (między łopatki). Nie zmienia się on podczas zmiany pozycji i nie ustępuje po podaniu nitratów.

Kiedy ten narząd zaczyna dostawać niewystarczającą ilość krwi, organizm otrzymuje o wiele mniej energii. Tym samym możemy doznawać częstego uczucia zmęczenia.

Zawał może przypominać grypę

Kiedy organizm walczy o niedopuszczenie do zawału, kumuluje na tym swoje siły. W rezultacie nasz system immunologiczny staje się słaby, a nasz organizm podatny na różne infekcje. Z drugiej strony, to grypa może przyczynić się do zawału mięśnia sercowego. Jej wirus składa się z cząsteczek podobnych do składników blaszki miażdżycowej. Przeciwciała kierowane w celu zwalczenia wirusa, mogą się z nią połączyć i doprowadzić do pęknięcia, a w efekcie może dojść do udaru mózgu czy zawału.

Choć zawał serca kojarzy się głównie z bólem i pieczeniem w klatce piersiowej oraz z bólem ręki, w rzeczywistości może on dawać mnóstwo niespecyficznych objawów - dużo przed wystąpieniem faktycznego zawału.

Przed pojawienie się silnych bóli zawałowych, możemy doznawać sporo wcześniej dyskomfortu, pieczenia i nacisku na klatkę piersiową. W miarę zbliżania się zawału mięśnia sercowego, dolegliwości stają się coraz dłuższe i silniejsze.

Osłabione serce tłoczy krew w zdecydowanie mniejszym stopniu. Nie jest to obojętne dla naszego mózgu, który staje się niedotleniony. W efekcie możemy odczuć zawroty i ból głowy, oszołomienie, nadmierne pocenie się. Możemy doświadczyć także problemów z koncentracją.

Zwężone światło naczyń krwionośnych powoduje słabszą dystrybucję krwi w organizmie, a co za tym idzie - tlenu. Niedostateczne dostarczenie tlenu do organizmu może dać nam się we znaki w postaci duszności. Należy zwrócić uwagę na czas ich trwania, porę pojawiania się (dzień czy w nocy) i okoliczności.

Zawałowi serca towarzyszą ponadto inne objawy takie jak:

• duszności (u 40% chorych) – najczęściej u osób w podeszłym wieku,
• osłabienie (40%),
• silny niepokój,
• potliwość,
• nudności,
• wymioty,
• stany podgorączkowe,
• zawroty głowy,
• kołatanie serca.

Trudności diagnostyczne pojawiają się w przypadku nietypowego przebiegu zawału serca, bez bólu w klatce piersiowej. Może wystąpić np. tylko ból lewego barku, tylko ból nadbrzusza, tylko duszności.

15-20% zawałów mięśnia sercowego przebiega bez żadnego bólu – są to tzw. nieme zawały. Ma to miejsce najczęściej u osób z cukrzycą (choroba ta uszkadza włókna nerwowe przewodzące między innymi ból) i u starszych osób.

Źródła

1. Banasiak W., Opolski G., Poloński L. (red.), Choroby serca - Braunwald, Urban & Partner, Wrocław 2007, ISBN 83-60290-30-9
2. Rynkiewicz A. Ostre stany w kardiologii, Termedia, Poznań 2010, ISBN 978-83-62138-46-3
3. Nowak Z. Zawał serca: diagnostyka, leczenie, rehabilitacja, AWF Katowice, Katowice 2003, ISBN 83-87478-64-4
4. Kahn G. Choroby serca. Diagnostyka i terapia, Urban & Partner, Wrocław 2000, ISBN 83-87944-50-5