Odbijanie u dziecka – przyczyny i postępowanie

Odbijanie u dziecka to naturalny proces, który polega na wydostawaniu się powietrza z żołądka przez przełyk i usta, co pozwala pozbyć się nadmiaru gazu. U dzieci, zwłaszcza noworodków i niemowląt, jest to częste i zwykle nieszkodliwe zjawisko. Zwykle nie stanowi powodu do niepokoju.

Jakie są przyczyny odbijania u dzieci? Przede wszystkim odpowiada za to połykanie powietrza w czasie ssania piersi lub butelki. Trochę powietrza podczas posiłków połykają wszystkie maluchy, przy czym jedne mniej, inne więcej.

Nadmiarowi gazów sprzyja:

• łapczywe jedzenie,
• dieta matki bogata w pokarmy wzdymające, takie jak groch czy kapusta,
• nieodpowiednia butelka ze smoczkiem (z systemem odpowietrzania),
• niepoprawne trzymanie butelki z mlekiem modyfikowanym. Smoczek powinien być ustawiony pod takim kątem, by nie było w nim powietrza,
• niedojrzały układ trawienny,
• niewłaściwa pozycja podczas karmienia. Rodzice używający mleka modyfikowanego trzymają zwykle dzieci w pozycji bardziej horyzontalnej niż matki karmiące piersią, przez co powietrze jest zatrzymane w żołądku dziecka,
• sposób żywienia malucha. Smoczek w butelce pozwala na znacznie szybszy przepływ mleka niż pierś, co zwiększa ilość połykanego powietrza.

Odbijanie po karmieniu jest ważne, ponieważ pomaga uwolnić powietrze. To pozwala pozbyć się nadmiaru gazów, zmniejszyć uczucie dyskomfortu w brzuszku. Co jeszcze można zrobić, by dziecko nie połykało nadmiernie powietrza, a i jak postępować, by ułatwić jego wydalenie? Ważne jest:

• pomaganie w odbijaniu w momencie zmiany piersi w trakcie karmienia,
• zadbanie o kilka przerw podczas karmienia mlekiem modyfikowanym (co 60-90 gramów zjedzonego pokarmu). Odbijanie podczas posiłku pozwala na przyjęcie większej ilości mleka,
• ograniczenie spożywania produktów wzdymających w przypadku kobiet karmiących piersią,
• zakupienie odpowiedniej butelki i smoczka,
• podczas używania butelki zwracanie uwagi na to, aby smoczek był ustawiony pod takim kątem, aby nie było w nim powietrza,
• trzymanie dziecka w pozycji pionowej po karmieniu przez około 10-15 minut (maluszka trzeba trzymać tak, by mógł patrzeć rodzicowi przez ramię). Jeśli chodzi o odbijanie noworodka, malucha można spróbować położyć brzuszkiem na swoich kolanach i pomasować plecy dziecka.

Jeśli niemowlę nie odbija po mleku modyfikowanym czy matki, pomóc może delikatne klepanie go po pleckach. Ponieważ odbijaniu może towarzyszyć ulewanie, na ramieniu lub kolanie dobrze jest położyć pieluchę tetrową lub ręcznik.

Dziecko zasypia i nie odbija?

Co zrobić w sytuacji, gdy dziecko zasypia i nie odbija? Najważniejsze, by nie kłaść go do łóżeczka na wznak. Aby zminimalizować ryzyko bólu brzucha, ale i zakrztuszenia cofniętym mlekiem, można spróbować sprowokować odbicie. Wystarczy ułożyć niemowlaka na boku. Jeśli dziecko zasnęło i wydaje się spokojne, nie ma potrzeby, aby je budzić w celu odbijania.

Jeśli tradycją jest, że dziecko często zasypia podczas karmienia, spróbuj odbić je, zanim to się stanie, przerywając karmienie na chwilę i podnosząc malucha do pozycji pionowej (można go też delikatnie poklepać po plecach). Nie zmuszaj dziecka do odbijania.

Jeśli dziecko zasypia w trakcie karmienia:

• podnieś je delikatnie do pozycji pionowej, opierając jego głowę na swoim ramieniu,
• utrzymaj je w pozycji półpionowej (pod kątem 30-45 stopni) przez kilka minut po karmieniu.

Do kiedy konieczne jest odbijanie dziecka? Zaleca się odbijanie niemowląt po każdym skończonym posiłku. To konieczne od urodzin do około szóstego miesiąca życia, w zależności od dziecka i jego zwyczajów żywieniowych.

Półroczne dziecko zaczyna samodzielnie siedzieć i można je karmić w pozycji półsiedzącej (co nie sprzyja gromadzeniu się powietrza). Ponadto w tym czasie zwykle rozszerza się dietę niemowlaka o pokarmy stałe, co przekłada się na mniejsze znaczenie gazów i odbijania w życiu dziecka.

Przy odbijaniu warto wziąć pod uwagę dietę niemowlaka: dzieci żywione sztucznie częściej potrzebują pomocy w pozbyciu się nadmiaru gazów z organizmu.

Odbijanie u dziecka jest zwykle normalne i nieszkodliwe, niemniej trzeba obserwować malucha i skonsultować się z pediatrą, jeśli obserwuje się:

• częste wymioty,
• brak przyrostu masy ciała,
• trudności z oddychaniem po odbiciu,
• rozdrażnienie i płacz po karmieniu,
• prężenie i płacz, wskazujące na ból brzucha czy kolki.

Częste, puste odbijanie u dziecka może być objawem choroby refluksowej czy nietolerancji pokarmowej. Nie wolno tego bagatelizować.