Ketokonazol - działanie, zastosowanie, działania niepożądane, przeciwwskazania
Ketokonazol jest lekiem przeciwgrzybiczym, wytwarzanym sztucznie (syntetycznym), należącym do grupy azoli (pochodnych imidazolu). Charakteryzuje się szerokim spektrum działania (jest skuteczny w zwalczaniu wielu gatunków grzybów). Stosuje się go głównie w leczeniu grzybic powierzchownych skóry, błon śluzowych, włosów i paznokci.
1. Działanie ketokonazolu
Działanie ketokonazolu polega na hamowaniu syntezy ergosterolu (związku niezbędnego do budowy błony komórkowej komórek grzyba). Brak ergosterolu powoduje zmianę struktury błony komórkowej i jej przepuszczalności, prowadząc w konsekwencji do śmierci komórki grzyba. Ketokonazol działa na takie rodzaje grzybów jak:
- dermatofity (gatunki z rodzajów Microsporum, Trichophyton, Epidermophyton);
- drożdżaki (rodzaje Candida, Cryptococcus, Malassezia);
- grzyby dimorficzne (rodzaje Coccidioides, Histoplasma, Paracocidioides);
- i inne.
Stosowane preparaty leku mają postać szamponu 2% (Dermetin, Nizoral, Noell), kremu (Nizoral – również 2%) i tabletek do podawania doustnego.
Ketokonazol jest także lekiem rezerwowym (przy oporności na inne leki) w farmakoterapii grzybic układowych (z zajęciem narządów wewnętrznych) oraz w zapobieganiu zakażenia u pacjentów z osłabioną odpornością.
2. Zastosowanie ketokonazolu
Zastosowanie ketokonazolu jest bardzo szerokie, obejmuje wiele jednostek chorobowych i stanów klinicznych, a wśród nich m.in.:
- łupież pstry;
- łupież skóry głowy;
- łojotokowe zapalenie skóry;
- przewlekłe drożdżakowe zakażenia skóry i błon śluzowych;
- grzybice właściwe;
- zapalenie okołopaznokciowe wywołane przez Candida;
- zakażenia drożdżakowe jamy ustnej (grzybica jamy ustnej) i przewodu pokarmowego;
- zapalenie mieszków włosowych;
- przewlekłe, nawracające zakażenia drożdżakowe pochwy;
- zakażenia układowe: blastomikoza, histoplazmoza, kokcydioidomykoza, parakokcydioidomykoza;
- oraz jako profilaktyka zakażeń grzybiczych u osób z upośledzoną odpornością (chorych na AIDS, nowotwory, stosujących leki immunosupresyjne czy w ciężkich oparzeniach).
3. Działania niepożądane leku
Ketokonazol jest lekiem o szerokim zakresie działania. ketokonazol nie pozostaje bez negatywnego wpływu na ludzki organizm. Działanie niepożądane w stosowaniu leku ketokonazol to hepatotoksyczność, czyli szkodliwy wpływ na wątrobę. Powikłanie to występuje najczęściej u kobiet po 50 roku życia przy długoczasowym stosowaniu leku (> 14 dni) lub przy jednoczesnym stosowaniu innych leków negatywnie wpływających na wątrobę.
Pojawić się może wówczas żółtaczka, zapalenie wątroby (w tym przypadku lek powinien być bezzwłocznie odstawiony) z jej uszkodzeniem włącznie. Dlatego też przed i w okresie przyjmowania leku konieczne jest wykonywanie prób wątrobowych.
Skutki uboczne w stosowaniu ketokonazolu to także:
- bóle brzucha;
- nudności i wymioty;
- reakcje nadwrażliwości na lek w postaci pokrzywki, wysypki skórnej czy świądu skóry;
- biegunka lub zaparcia;
- dreszcze, gorączka;
- bóle i zawroty głowy;
- zmiany w składzie krwi;
- ciemna barwa moczu, jasna barwa kału;
- objawy związane z zaburzeniami (odwracalnymi) syntezy hormonów steroidowych jak: skąpomocz, ginekomastia (czyli zaznaczenie się cech kobiecych u mężczyzn), spadek libido, impotencja i zaburzenia w składzie nasienia u mężczyzn oraz zaburzenia miesiączkowania u kobiet.
4. Przeciwwskazania
Ketokonazolu nie powinien być przyjmowany przez:
- dzieci do 2 r.ż.;
- osóby z chorobami wątroby;
- kobiety w ciąży i w okresie karmienia piersią;
- osóyb, u których wystąpiła nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu lub uczulonych na inne pochodne imidazolu;
- stosujących jednocześnie simwastatynę, lowastatynę, midazolam, triazolam, chinidynę, terfenadynę, cisapryd lub astemizol;
Podczas doustnego przyjmowania ketokonazolu nie wolno spożywać alkoholu (wzrost ryzyka trwałego uszkodzenia wątroby).
5. Dawkowanie leku
Lek ketokonazol w zakażeniach wywołanych przez drożdżaki i dermatofity najczęściej przyjmuje się w dawce 200 mg/dobę przez okres 14 dni. W przewlekłej, nawracającej kandydozie pochwy - 400 mg/dobę przez 5 dni, a w zapobieganiu zakażeniu u osób z upośledzoną odpornością - 200-400 mg/dobę. U dzieci w dawce 3 mg/kg masy ciała/dobę.
Czas trwania leczenia grzybic przy zastosowaniu ketokonazolu jest różny i tak, przykładowo, leczenie kandydozy (poza kandydozą pochwy) trwa od 1-2 tygodni, zakażeń dermatofitami, opornymi na inne leki około 4 tygodni, a grzybic układowych nawet do 6 miesięcy.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.