Opatrunki i bandażowanie

Celem bandażowania jest przytrzymanie opatrunku, uszczelnianie rany, ocieplenie i przytrzymanie kompresu, unieruchomienie kończyny, zapobieganie zastojowi żylnemu. Bandażowanie kończyny górnej może dotyczyć: palca, kciuka, dłoni, łokcia i przedramienia; a dolnej: kolana, golenia i stopy. Opatrywanie ran ma natomiast na celu osłanianie rany, przyspieszanie jej gojenia i ochronę przed bakteriami, dzięki temu, że wszystkie opatrunki są fabrycznie sterylizowane.

1. Bandażowanie głowy i kończyn

Kończyny górne i dolne bandażuje się w podobny sposób, wykorzystując następujące techniki bandażowania:

Apteczka pierwszej pomocy powinna być regularnie uzupełniana, ponieważ nigdy nie wiemy, w jakiej sytuacji się znajdziemy i co nam będzie w danym momencie...

• opatrunek kłosowy wstępujący pełny lub niepełny – opiera się na wykonywaniu obwojów kolistych i powtarzaniu ich, tą techniką może być zabandażowany kciuk;
• rękawiczka – jest to obwinięcie palców, opierające się na wykonywaniu obwojów kulistych i śrubowych;
• opatrunek kłosowy wstępujący – dotyczy dłoni;
• opatrunek kolisty śrubowy – wykonuje się od góry do dołu, tak by każda następna opaska pokrywała poprzednią, dotyczy przedramienia;
• opatrunek żółwiowy rozbieżny – dotyczy łokcia i kolana, prowadzi się go najpierw obwojem kolistym, a następnie kieruje skośnie ku środkowi, i znów kolistym;
• opatrunek kłosowy pełny wstępujący – stopa;
• opatrunek kłosowy wstępujący – goleń.

Nieco inaczej wygląda bandażowanie głowy, wykonując tzw. czapkę Hipokratesa (zwaną mitrą). Aby zrobić obwój, potrzebna jest opaska dwugłowa, powstała albo ze zwinięcia jednej długiej opaski z dwóch stron, albo wskutek zeszycia ze sobą dwóch opasek.

2. Rodzaje opatrunków

Stosowanie konkretnych rodzajów opatrunków zależy od miejsca zranienia oraz od tego, jak bardzo rana jest rozległa i głęboka. Oto najważniejsze z nich:

• opatrunek osłaniający – stosowany na obtarcia, rany mózgoczaszki, urazy oka, wytrzewienie (wydostanie się organu na zewnątrz ciała); istotą opatrunku osłaniającego jest osłonienie miejsca urazu i zbieranie krwi lub innych płynów ustrojowych, które mogą wyciekać z rany; jego wykonanie jest niezwykle proste – wystarczy na miejsce zranienia położyć gazik i obandażować go zwykłymi obwojami lub przykleić plasterkiem;
• opatrunek uciskowy – służy do tamowania krwotoku z żył i tętnic i nie jest tożsamy z opaską uciskową; na zranione miejsce nakłada się gazę i usztywnia jakimś twardym przedmiotem wzdłuż miejsca zranienia; bandażuje się koliście zarówno zestaw, jak i ucisk;
• opatrunek obłożeniowy – znajduje zastosowanie w przypadku zranienia, w którym ciało obce (np. gwóźdź, kawałek szkła) wbiło się dość głęboko w skórę i tamuje wypływ krwi – samodzielnie możemy go wyjąć tylko wtedy, gdy jest ono bardzo niedużych rozmiarów, w każdym innym przypadku należy zgłosić się z nim do lekarza; opatrunek obłożeniowy jest zbudowany z gazy oraz, jak sama nazwa wskazuje, przedmiotów, które „obkładają”, tj. usztywniają ciało obce, mogą to być np. dwie rolki bandażu; ten rodzaj opatrunku może znaleźć zastosowanie przy złamaniach otwartych, wówczas opatrywanie ran odbywa się tak samo, jakby kość była ciałem obcym;
• opatrunek procowy – specjalny rodzaj opatrunku stosowany tylko przy urazach nosa, umożliwiający założenie go bez obandażowywania połowy głowy; na nos chorego zakładamy gazę oraz tniemy bandaż, który sięga za uszy i rozcinamy, żeby możliwe było zawiązanie supełków za uszami, łączącymi dwa paski bandażu.

Pisząc o bandażowaniu i opatrywaniu ran, warto wspomnieć jeszcze, czym jest chusta trójkątna. Stosuje się ją w przypadku zwichnięć bądź złamań obojczyka, kości ramieniowej, kości przedramienia lub dłoni. Zazwyczaj jest zrobiona z bawełny i służy do wykonania temblak a.