Paznokcie zdradzają więcej, niż myślisz. Sprawdź, czy nic ci nie dolega!

Paznokcie rosną powoli, ale ich wygląd może zmieniać się szybko i zwykle nieprzypadkowo. Płytka paznokcia reaguje na to, co dzieje się wewnątrz organizmu, od sposobu odżywiania, przez poziom hormonów, po stan układu krążenia czy wątroby.

Choć nie każda zmiana musi oznaczać coś poważnego, to warto uważnie się im przyglądać. Kruche, łamliwe paznokcie, przebarwienia, prążki poprzeczne czy nierówna powierzchnia mogą być oznaką niedoborów lub sygnałem, że organizm zmaga się z ukrytym problemem.

Nie chodzi o szukanie choroby za każdym razem, gdy coś się złamie, ale jeśli zmiany są trwałe, symetryczne i pojawiają się bez wyraźnej przyczyny, warto potraktować je jak podpowiedź. I warto przyjrzeć się zdrowiu uważniej.

Zmiany na paznokciach mogą mieć różne przyczyny, od błahych po wymagające uwagi. Kruche, łamliwe i rozdwajające się paznokcie to jeden z najczęstszych sygnałów, że brakuje w diecie żelaza, cynku, biotyny lub białka. Gdy dodatkowo płytka staje się cienka i matowa, warto przyjrzeć się poziomowi ferrytyny i ogólnej jakości odżywiania.

Blada lub sina barwa paznokci może wskazywać na niedokrwistość, zaburzenia krążenia lub niedotlenienie organizmu. Z kolei żółty odcień nie zawsze wynika z lakieru, a czasem świadczy o grzybicy, cukrzycy lub problemach z wątrobą.

Białe plamki często uznaje się za efekt niedoboru wapnia, ale w rzeczywistości zwykle powstają po mikrouszkodzeniach lub przy niedoborze cynku. Niekiedy są też wynikiem osłabionej macierzy paznokcia.

Szczególną uwagę warto zwrócić na ciemne linie pod płytką, nietypowe przebarwienia lub zmieniony kształt paznokcia. Takie objawy lepiej pokazać dermatologowi, zwłaszcza jeśli się utrzymują. To może być sygnał choroby ogólnoustrojowej, a w rzadkich przypadkach nawet zmiany nowotworowej.

Paznokcie są jednym z pierwszych miejsc, gdzie mogą ujawnić się niedobory składników odżywczych. Osłabiona, łamliwa płytka często sygnalizuje niedobór żelaza, szczególnie jeśli towarzyszy jej bladość, zmniejszone tempo wzrostu lub rowkowanie. Warto wtedy zbadać nie tylko morfologię, ale też poziom ferrytyny, która lepiej pokazuje zapasy żelaza w organizmie.

Innym częstym problemem jest niedobór cynku, który może objawiać się drobnymi białymi plamkami, spowolnionym wzrostem paznokci, a nawet ich kruchością. Podobnie działa brak biotyny, witaminy B12 i magnezu, które odpowiadają za strukturę i elastyczność płytki.

Warto też zwrócić uwagę na ogólną jakość diety, ponieważ niedostateczne spożycie białka, zdrowych tłuszczów i wody osłabia nie tylko paznokcie, ale też skórę i włosy. Badania, które mogą pomóc wykryć przyczynę problemu, to m.in.: morfologia z rozmazem, poziom ferrytyny, cynku, witaminy B12, kwasu foliowego, magnezu i TSH, jeśli podejrzewamy zaburzenia hormonalne.

Kondycja paznokci zależy nie tylko od diety, ponieważ ogromną rolę odgrywają też hormony, krążenie i stres. Wahania hormonalne, zwłaszcza związane z pracą tarczycy, znacząco wpływają na tempo wzrostu paznokci i ich strukturę. Przy niedoczynności tarczycy paznokcie stają się cienkie, suche i wolniej rosną. W nadczynności mogą być kruche i nadmiernie łamliwe.

Stres, zwłaszcza długotrwały, zaburza równowagę całego organizmu, w tym również ukrwienie obwodowe. Gdy mikrokrążenie jest osłabione, paznokcie mogą być słabiej dotlenione i niedożywione, a to z kolei odbija się na ich wyglądzie. Częste są wtedy pionowe prążki, nierówna powierzchnia i spowolniony wzrost płytki.

Układ nerwowy również ma tu znaczenie, ponieważ napięcie, bezsenność czy zaburzenia lękowe wpływają na wchłanianie składników odżywczych i regenerację tkanek. Dlatego w niektórych przypadkach poprawa stanu paznokci zaczyna się nie od suplementów, ale od redukcji napięcia i poprawy jakości snu.

Nie tylko dieta i zdrowie wewnętrzne wpływają na wygląd paznokci. Równie ważne są czynniki zewnętrzne, które często im szkodzą na co dzień. Jednym z głównych winowajców są środki chemiczne, takie jak detergenty, płyny do naczyń i zmywacze do paznokci, szczególnie te na bazie acetonu. Częsty kontakt z chemią bez rękawiczek prowadzi do przesuszenia i osłabienia płytki oraz naskórka wokół niej.

Paznokciom nie służy też nadmierne spiłowywanie, mechaniczne uszkodzenia, przedłużone noszenie lakierów hybrydowych bez przerwy ani zbyt agresywne ściąganie stylizacji. Długotrwały nacisk na płytkę i uszkodzenia macierzy mogą prowadzić do deformacji, zahamowania wzrostu, a nawet trwałych zmian w strukturze paznokcia.

Czasem osłabienie paznokci to nie efekt choroby, a po prostu źle dobranej pielęgnacji. Agresywne piłowanie w jedną stronę, częste zmiany temperatury i brak nawilżenia to drobne, codzienne nawyki, które z czasem potrafią wyraźnie pogorszyć ich stan.

Nie każda zmiana na paznokciach wymaga leczenia, ale są sytuacje, które powinny skłonić do konsultacji lekarskiej. Szczególnie niepokojące są:

• nagłe deformacje,

• ciemne przebarwienia,

• zgrubienia,

• rozwarstwienia,

• podłużne linie na płytce.

Takie objawy mogą być związane z chorobami ogólnoustrojowymi, grzybicą, zaburzeniami hormonalnymi lub rzadziej zmianami nowotworowymi.

Jeśli paznokcie rosną znacznie wolniej, rozwarstwiają się lub są kruche, mimo właściwej pielęgnacji, warto zacząć od wizyty u dermatologa. W niektórych przypadkach pomocna będzie także konsultacja z internistą lub endokrynologiem. Im szybciej poznasz przyczynę, tym łatwiej unikniesz powikłań.

Paznokcie to nie tylko ozdoba, ale sygnał, który może wiele powiedzieć o zdrowiu. Ich łamliwość, przebarwienia czy zmiany kształtu często wiążą się z niedoborami, zaburzeniami hormonalnymi lub problemami z krążeniem.

Wystarczy uważność, by zauważyć pierwsze objawy. Czasem pomaga lepsza dieta i nawodnienie, innym razem potrzebna jest diagnoza lekarza. Reagując szybko, można uniknąć poważniejszych kłopotów.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl