Pępowina – budowa, funkcje, krew pępowinowa

Pępowina to rodzaj połączenia pomiędzy łożyskiem a płodem, pomiędzy dzieckiem a jego mamą. Pępowina znacząco przyczynia się do rozwoju płodu, ponieważ zaopatruje go w tlen oraz pożywienie. Jej długość wynosi około 60 centymetrów. Każde nieprawidłowości w budowie pępowiny mogą być groźne dla rozwijającego się dziecka.

Pępowina – budowa, funkcjaPępowina – budowa, funkcja
Źródło zdjęć: © 123rf

Pępowina - budowa

W pępowinie znajdują się dwie tętnice, żyła pępowinowa, oraz elastyczna galareta Whartona, która zapobiega zawiązywaniu się pępowiny na kończynach lub szyi płodu. W miejscu umocowania do łożyska naczynia pępowinowe dzielą się na drobniejsze gałęzie, aż do mikroskopijnych rozmiarów naczyń włosowatych, które oplatają łożysko gęstą siatką. Po porodzie przewód łączący matkę z dzieckiem przecina się, a następnie podwiązuje (tak dochodzi do powstania pępka). Zbyt wczesne odcięcie pępowiny może prowadzić do niedokrwienia lub uszkodzenia struktur mózgu dziecka.

Pępowina - funkcje

Pępowina pełni rolę transportera pomiędzy matką a płodem. Krew matki, bogata w potrzebne rozwijającemu się dziecku składniki odżywcze i tlen, dociera do łożyska. To w nim dochodzi do przeniknięcia cennych składników do krwi znajdującej się w żyle pępowinowej. Pępowina transportuje je do płodu, odżywiając go oraz umożliwiając mu oddychanie. Przez tętnicę pępowinową dochodzi do usunięcia produktów przemiany materii dziecka, które wydalane są przez nerki matki.

Każde zaburzenie w budowie pępowiny stwarza zagrożenie dla rozwijającego się płodu. Zagięcia pępowiny mogą prowadzić do niedrożności żył i tętnic, a w efekcie to problemów z dostarczaniem pożywienia i tlenu rozwijającemu się dziecku. Takim zdarzeniom ma zapobiegać galareta Whartona. Jednak sporadycznie dochodzi do sytuacji, w których pępowina owija się wokół ciała dziecka, co utrudnia przebieg porodu.

Zaciśnięcie pępowiny wokół szyi dziecka może prowadzić do niedotlenienia. znacznie utrudnia przebieg porodu, a gdy zaciśnie się wokół szyi, dziecku grozi niedotlenienie. Dzieci przebywając w łonie matki często ściskają w dłoni „sznur” pępowiny. Na rynku istnieją specjalne zabawki przeznaczone dla wcześniaków tzw. ośmiorniczki, których wypustki mają zastępować dzieciom pępowinę.

Pępowina zaopatruje płód w tlen i pokarm
Pępowina zaopatruje płód w tlen i pokarm

Zazwyczaj długość pępowiny to około 60 centymetrów. Zbyt krótka lub za długa pępowina może być przyczyną problemów. Zbyt długa pępowina zwiększa ryzyko owinięcia ciała dziecka i możliwość niedotlenienia, zaś za krótka pępowina można pociągać łożysko i powodować jego za wczesne odklejenie. Taki stan może zagrażać ciąży.

Istnieje prawdopodobieństwo wypadnięcia pępowiny, może być to spowodowane zbyt dużą ilością wód płodowych lub niewłaściwym ułożeniem płoduWypadniecie pępowiny może prowadzić do niedotlenienia dziecka, w takim przypadku wykonuje się cesarskie cięcie.

To musisz wiedzieć

Pępowina - krew pępowinowa

Krew pępowinowa jest bardzo cenna, zawiera komórki macierzyste i może przyczynić się do diagnozy lub leczenia różnych chorób i zaburzeń. Po porodzie istnieje możliwość pobrania i przechowywania krwi pępowinowej, która może być pomocna np. w leczeniu białaczki.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach