Trwa ładowanie...

PFO, czyli drożny otwór owalny. Przyczyny, objawy i leczenie

Avatar placeholder
10.03.2023 11:47
PFO, czyli przetrwały otwór owalny to najczęściej występująca wrodzona nieprawidłowość budowy serca.
PFO, czyli przetrwały otwór owalny to najczęściej występująca wrodzona nieprawidłowość budowy serca. (Gettyimages)

PFO, czyli przetrwały otwór owalny to najczęściej występująca wrodzona nieprawidłowość budowy serca. To pozostałość po krążeniu płodowym, którą obserwuje się nawet u 30% populacji. Ubytkowi zwykle towarzyszy przeciek prawo-lewy, co stwarza niebezpieczeństwo zatorowości skrzyżowanej. Choć przypadłość wiąże się z przeciekiem krwi między przedsionkami, w większości przypadków nie wymaga leczenia. Co warto wiedzieć o PFO?

spis treści

1. Czym jest PFO?

PFO (ang. patent foramen ovale – PFO), czyli przetrwały otwór owalny, jest pozostałością po życiu płodowym. Znajdujące się w przegrodzie międzyprzedsionkowej otwór owalny, oddzielającej prawy i lewy przedsionek serca, umożliwia przepływ krwi między prawą i lewą stroną serca.

Otwór owalny to prawidłowa struktura, która zapewnia przepływ krwi z ominięciem nieczynnych w życiu płodowym płuc. Takie rozwiązanie jest zasadne, ponieważ pozwala na ominięcie krążenia płucnego. Płód go nie potrzebuje, ponieważ jego płuca nie działają. Maluchowi tlen dostarcza matka. W życiu płodowym otwór w miejscu dołu owalnego odgrywa ważną rolę, umożliwiając prawidłowy rozwój serca i krążenie krwi u płodu.

U większości nowo narodzonych czynnościowe, a następnie anatomiczne zamknięcie otworu ma miejsce niedługo po porodzie. To skutek wzrostu ciśnienia w lewym przedsionku, będące następstwem zwiększenia przepływu przez łożysko płucne z pierwszym oddechem. Niekiedy jednak tak się nie dzieje. Otwór owalny pozostaje drożny. Kiedy nie dochodzi do całkowitego zrośnięcia przegrody pierwotnej i wtórnej, może dojść do komunikacji pomiędzy prawym a lewym przedsionkiem.

Zobacz film: "Niemy zawał serca"

PFO występuje powszechnie. Szacuje się, że kanał otoczony rąbkiem tkanki łącznej, tworzący rodzaj zastawki, posiada nawet około 1/3 dorosłej populacji. U dorosłych PFO nie zamyka się samoistnie, lecz ma tendencję do powiększania się (u 60%).

2. Objawy PFO

Przetrwały otwór owalny powstaje w wyniku niepełnego zamknięcia zastawki dołu owalnego. Jeśli jest niewielki, uznaje się go za naturalny. Choć PFO nie jest wadą serca, czasem może być przyczyną powikłań zdrowotnych.

U niektórych osób otwór owalny można stwierdzić przez spontaniczny prawo-lewy przeciek przez kanał otworu. Zdarza się, że dochodzi do krótkotrwałego przepływu krwi z prawego do lewego przedsionka, na przykład podczas wykonywania czynności wywołujących nagły wzrost ciśnienia w prawym przedsionku.

Problem może pojawiać się, gdy w sytuacjach zwiększonego ciśnienia w prawym przedsionku dochodzi do otwarcia kanału i przemieszczeniu się skrzepliny z układu żylnego przez drożny otwór owalny do układu tętniczego. Oznacza to, że przetrwały otwór owalny może doprowadzić do tzw. zatorowości skrzyżowanej. Problem może sprowokować zwiększenie tłoczni brzusznej w czasie defekacji, kaszel, kichanie, podnoszenie ciężarów, niedomykalność zastawki trójdzielnej czy nadciśnienie płucne.

Przetrwały otwór owalny może również odpowiadać za ciężki przebieg choroby dekompresyjnej u nurków. Częstym objawem PFO jest migrena. Wiele badań potwierdziło ich związek, zwłaszcza migren z aurą a drożnym otworem owalnym.

3. Diagnostyka i leczenie przetrwałego otworu owalnego

Standardem w diagnostyce PFO jest badanie echokardiografii przezprzełykowej z podaniem kontrastu i jednoczesną próbą Valsalvy. Metodą diagnozowania PFO jest również zastosowanie echokardiografii przezklatkowej (ang. transthoracic echocardiography – TTE).

Badanie diagnostyczne w kierunku drożnego otworu owalnego powinno być wykonane: u osób z przemijającym atakiem niedokrwiennym (ang. transient ischemic attack – TIA), u pacjentów, którzy w młodym wieku przeszli udar niedokrwienny mózgu, * u pacjentów chorujących na migrenę.

Dowiedziono, że występowanie PFO ma związek z kryptogennymi udarami mózgu. Warto podkreślić, że udar związany z patent foramen ovale najczęściej przebiega bezobjawowo. Jest wykrywany przypadkiem w badaniach obrazowych (TK, MRI, przezczaszkowe badanie USG metodą Dopplera).

Zasadniczo PFO nie jest wadą serca i nie wymaga leczenia. Czasem jednak jest to konieczne. Istnieją dwie metody leczenia drożnego otworu owalnego: przezskórne zamknięcie otworu owalnego (instalując specjalne zapinki) i chirurgiczne zamknięcie otworu owalnego.

Uważa się jednak, że drożny otwór owalny wymaga zamknięcia tylko w przypadku wystąpienia udaru mózgu o nieznanej przyczynie, u osób z nawracającymi udarami niedokrwiennymi mózgu, wyjątkowo u zawodowych nurków głębinowych, z uwagi na możliwość wystąpienia podczas nurkowania zatorów skrzyżowanych.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze