Piasek w nerkach – objawy, przyczyny i leczenie

Piasek w nerkach to potoczna nazwa kryształków, które odkładają się w moczowodach. Zawierają złogi różnych substancji, które nie są wydalone wraz z moczem. W drogach moczowych zwykle odkładają się związki wapnia, fosforany, szczawiany czy kwas moczowy. Dlaczego tak się dzieje?

Przyczyny piasku w nerkach

Przyczyny piasku w nerkach są różne. Głównie i najczęściej odpowiada za to:

• dieta bogata w białko odzwierzęce,
• wypijanie zbyt małych ilości płynów,
• zbyt mała ilość substancji w moczu, które hamują tworzenie się złogów (np. magnez, cytryniany),
• częste zakażenia dróg moczowych,
• choroby układu moczowego, które sprawiają, że mocz nie odpływa prawidłowo z obu lub jednej nerki,
• choroby, takie jak nadciśnienie tętnicze, zespół metaboliczny, nadczynność przytarczyc, kwasica cewkowa, cukrzyca, choroba Leśniowskiego i Crohna,
• operacje jelita cienkiego,
• przyjmowanie niektórych leków: suplementów wapnia, kortykosteroidów, hormonów tarczycy czy zbyt dużych dawek witaminy D.

Bezpośrednią przyczyną pojawiania się piasku w nerkach jest wysokie stężenie niepożądanych substancji. W konsekwencji dochodzi do wytrącania się drobnych złogów w moczowodach. Tak powstają drobne kryształki (piasek w nerkach).

Piasek w nerkach zwykle nie wywołuje dolegliwości. Można go jedynie zaobserwować podczas oddawania moczu czy badania USG. Sytuacja zmienia się, gdy złogi przekształcą się w kamienie nerkowe bądź kiedy pojawi się kolka nerkowa.

Piasek w nerkach to jeden z wczesnych objawów kamicy nerkowej. Dlaczego? Z niektórych nierozpuszczonych w moczu substancji tworzą się kryształki, z czasem łączące się w coraz większe bryły. To prowadzi do powstania kamieni nerkowych. Te są dokuczliwe, ponieważ utrudniają odpływ moczu z organizmu. Ich obecność wywołuje objawy kamicy nerkowej.

Kamienie moczowe są także częstą przyczyną ataku kolki nerkowej. Wówczas obserwuje się:

• silny ból okolicy lędźwiowej promieniujący do spojenia łonowego i wewnętrznych powierzchni ud,
• bolesne parcie na mocz,
• pieczenie cewki przy oddawaniu moczu,
• częste oddawanie niewielkiej ilości moczu,
• obecność krwi w moczu,
• nudności i wymioty,
• wzdęcia.

Piasek w nerkach najczęściej rozpoznaje się, gdy pojawiają się objawy kamicy czy kolki nerkowej. Często wykrywa się je także przy okazji diagnostyki innych chorób. Kryształki widać bowiem na USG jamy brzusznej, w RTG jamy brzusznej oraz badaniach moczu (badania ogólne moczu).

Leczenie piasku w nerkach jest bardzo ważne. Terapia polega na wypłukiwaniu go przez spożywanie dużej ilości wody (minimum 2 litry dziennie). Czasem, gdy to niezbędne, stosuje się też leki (przeciwbólowe rozkurczowe, przeciwwymiotne).

Czy istnieją domowe sposoby na piasek w nerkach? Sięgając po metody medycyny naturalnej można stosować napar z pokrzywy, która działa antybakteryjnie i moczopędnie oraz odwar z korzenia pietruszki.

Warto też zapobiegawczo pić sok z żurawiny, która chroni układ moczowy przed infekcjami, a te często prowadzą do kamicy nerkowej. To, jak długo schodzi piasek z nerek, jest kwestią indywidualną. W dużej mierze zależy to od podjętych działań, ale i wielkości złogów.

Wypłukiwanie piasku w nerkach jest możliwie, gdy złogi są niewielkie. W leczeniu poważniejszych stanów, w przypadku kamicy nerkowej, gdy kamień nerkowy jest duży, rozpoznano zapalenie układu moczowego czy bezmocz, sięga się po bardziej inwazyjne metody. Wówczas zastosowanie znajduje kruszenie lub rozbijanie kamieni nerkowych czy usunięcie kamieni metodą endoskopową.

Aby uniknąć piasku w nerkach, a co za tym idzie także kamicy nerkowej, bardzo ważne jest, by pić duże ilości wody oraz stosować odpowiednią dietę. Ta musi być lekkostrawna. Ważne jest, by unikać spożywania (bądź je ograniczać):

• zbyt dużej ilości białek pochodzenia zwierzęcego, bulionów i sosów mięsnych,
• dużych ilości cukru (cukier sprzyja krystalizacji moczu),
• szczawianów. Te są obecne w szczawiu, burakach, szpinaku, rabarbarze, czekoladzie czy suszonych śliwkach,
• soli, ponieważ zawarty w niej sód nasila wydalanie wapnia z moczem.