Pijasz codziennie? Ryzyko raka jelita grubego drastycznie wzrasta

Alkohol został zaliczony przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem do grupy pierwszej kancerogenów. W ostatnim badaniu naukowcy zestawili dane medyczne dotyczące ponad 5 milionów pacjentów między 20. a 49. rokiem życia, porównując ryzyko rozwoju raka jelita grubego z ilością spożywanego przez nich alkoholu. Wnioski są alarmujące.

1. Potwierdzili związek alkoholu z rakiem jelita grubego

Lekarze podkreślają, że rak jelita grubego to choroba cywilizacyjna. Predyspozycje genetyczne dotyczą 10 proc. pacjentów, zdecydowana większość zachorowań jest związana z naszym stylem życia, czyli niewłaściwą dietą z małą ilością błonnika, a wysoką zawartością pokarmów przetworzonych, czerwonego mięsa oraz z używkami.

- Ogromna większość zachorowań wynika z tego, jak żyjemy i co jemy. Zawsze mówię, że to są kancerogeny, które zjadamy – potwierdza dr n. med. Paweł Potocki, onkolog kliniczny ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Zobacz film: "Rak jelita grubego. 8 objawów"

- W jelicie grubym treść pokarmowa zalega najdłużej. We wszystkich innych częściach przewodu pokarmowego treść pokarmowa jest stosunkowo szybko przesuwana, więc dany fragment śluzówki jelita stosunkowo krótko ma kontakt z tym, co zjemy. W jelicie grubym to, co się nie przyswoiło, jest skondensowane w stolcu i przesuwa się wolno. W związku z tym te fragmenty przewodu pokarmowego są najbardziej narażone na ekspozycje na chorobotwórcze czynniki zawarte w pokarmie - wyjaśnia lekarz.

Badania opublikowane na łamach "Journal of Clinical Oncology" wskazują na wyraźny związek pomiędzy spożyciem alkoholu a ryzykiem rozwoju raka jelita grubego.

- Już wcześniej wiedzieliśmy, że palenie tytoniu, nieodpowiednia dieta, predyspozycja genetyczna i alkohol zwiększają ryzyko raka jelita grubego. Teraz mamy potwierdzenie w kontekście jednego z czynników ryzyka, uzyskane w badaniach na dużej grupie populacyjnej - zaznacza lek. Bartosz Fiałek, specjalista w dziedzinie reumatologii, popularyzator wiedzy medycznej.

Autorzy analizy zaznaczają, że wpływ alkoholu na karcynogenezę jelita grubego może różnić się w zależności od płci i wielkości spożywanych dawek. Metabolizm alkoholu sprawniej przebiega u mężczyzn m.in. ze względu na wyższy poziom dehydrogenazy alkoholowej, znaczenie ma też ilość tkanki tłuszczowej.

- W populacji mężczyzn duże spożycie alkoholu zwiększało ryzyko rozwoju raka jelita grubego o 26 proc. oraz raka odbytnicy o 17 proc. w porównaniu do osób, które spożywały małe ilości alkoholu - komentuje wyniki badań lek. Bartosz Fiałek. - Wiemy, że znaczenie ma ilość wypijanego alkoholu. W momencie, kiedy pijemy go bardzo dużo, czyli powyżej 30 gramów alkoholu w przypadku mężczyzn i powyżej 20 gramów u kobiet - to ryzyko zwiększa się wyraźnie w porównaniu do osób, które spożywają do 10 gramów czystego alkoholu na dobę.

- To kolejne potwierdzenie, że wzrost ryzyka rozwoju tego nowotworu dodatnio koreluje z ilością spożywanego alkoholu, a to oznacza konkretne dane dla pacjentów. Jeżeli nie są w stanie zupełnie go wyeliminować, do czego jednoznacznie namawiamy, to korzystny wpływ będzie miało również ograniczenie jego spożycia. Jeśli wypijasz zamiast dwóch drinków, mniej niż jeden, to ryzyko rozwoju raka jelita grubego spadnie o jedną czwartą - zaznacza ekspert.

2. Ten alkohol jest najgorszy

Wcześniejsza metaanaliza badań epidemiologicznych przeprowadzonych w 61 krajach wykazała z kolei, że spożywanie powyżej 50 g alkoholu dziennie, zwiększa ryzyko zachorowania na raka jelita grubego aż o 52 proc., w porównaniu do grupy, która w ogóle nie sięga po procentowe trunki.

Dr Paweł Koczkodaj z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów w Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie w rozmowie z WP abcZdrowie przywołuje z kolei retrospektywne badanie przeprowadzone w Zakładzie Epidemiologii, w którym analizowano, ile chorób nowotworowych można powiązać ściśle ze spożyciem alkoholu w Polsce.

- Okazało się, że 3,5 proc. nowotworów wśród kobiet i blisko 6 proc. wśród mężczyzn było bezpośrednio związanych z piciem alkoholu. To są przede wszystkim nowotwory jamy ustnej, przełyku, gardła, jelita grubego, odbytnicy, wątroby i rak piersi. Warto również przypomnieć, że w przypadku jednoczesnego palenia papierosów i picia alkoholu ryzyko rozwoju nowotworów głowy i szyi wzrasta kilkadziesiąt razy w porównaniu do osób, które nie spożywają alkoholu i nie palą papierosów - podkreśla ekspert.

Dr n. med. Paweł Potocki, onkolog kliniczny ze Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, zaznacza jednak, że alkohol alkoholowi nierówny.

- Nadmierne spożycie alkoholu rzeczywiście stanowi czynnik ryzyka raka jelita grubego. Chociaż są też badania, które wskazują, że nie wszystkie rodzaje alkoholu są równie złe. In plus w tych zestawieniach wypada wino czerwone. Okazało się, że w rejonach świata, gdzie spożywa się umiarkowane ilości tego wina, zwyczajowo do obiadu, ryzyko związane z ekspozycją na alkohol jest mniejsze, niż w krajach, gdzie konsumuje się inne rodzaje alkoholu - zauważa ekspert.

Lekarz podkreśla, że najbardziej zdradliwe jest piwo, tymczasem przeciętny Polak powyżej 15. roku życia wypija rocznie 272 puszki piwa.

- To jest chyba taki psychologiczny efekt, że lekceważymy ten rodzaj alkoholu, a jak zmierzyć, ile tam jest etanolu, to paradoksalnie wypicie jednego piwa, oznacza większą konsumpcję alkoholu niż wypicie dwóch lampek wina, albo podwójnej whisky. Bezwzględnie nie powinniśmy przekraczać ilości do trzech jednostek alkoholu dla mężczyzn i do dwóch jednostek dla kobiet. Jednostka to 10 g czystego etanolu, czyli np. 25 g drink z mocnego alkoholu, jak wódka, whisky, albo 100 ml wina - wyjaśnia dr Potocki.

- Polskie piwo na tle piw serwowanych w innych państwach jest stosunko mocne. Jedno 0,5 l piwo, które ma 7 proc. - zawiera ponad trzy jednostki alkoholu (10 g), czyli pijąc jedno piwo dziennie wchodzimy już w kategorię nadmiernego spożycia alkoholu - alarmuje onkolog.

3. Jakie są objawy raka jelita?

Rak jelita grubego jest drugim najczęstszym nowotworem złośliwym w Polsce - rocznie jest wykrywanych ponad 18 tys. nowych zachorowań. Onkolog podkreśla, że podstawą jest wczesne wykrycie choroby. Ponad 80 proc. raków jelita grubego zaczyna się jako polipy, które można łatwo usunąć podczas kolonoskopii, zanim dojdzie do rozwoju raka.

- Kolonoskopia jest po to, żeby znaleźć te polipy, zanim one zrakowacieją. Wtedy się je usuwa i pacjent jest uratowany przed rakiem - podkreśla dr Potocki i przypomina, że cały proces rozwoju raka trwa kilka, kilkanaście lat.

Jakie mogą być pierwsze objawy choroby?

- Najwięcej objawów raka jelita grubego jest związanych z zaburzeniami wypróżniania. Najbardziej alarmująca jest krew w stolcu. Każda obecność krwi powinna być zweryfikowana badaniem kolonoskopowym, nawet jeżeli ktoś ma żylaki odbytu. Można mieć i żylaki i raka. Czasami pojawia się patologiczna domieszka w postaci śluzu i to również niepokojący objaw. Jelito broni się przed patologicznymi procesami właśnie wydzielaniem śluzu. Kolejny objaw to zmiana rytmu wypróżnień, jeżeli nie zmieniliśmy diety, a nagle do toalety chodzimy częściej lub rzadziej niż zazwyczaj, to powinno wzbudzić naszą czujność - wyjaśnia ekspert.

- I wreszcie takie objawy jak ciężkie zaparcia, które wymagają już pomocy lekarskiej. Taki pacjent również powinien być skierowany na kolonoskopię, żeby zweryfikować, jakie są przyczyny: czy w tym jelicie coś nie zaczyna rosnąć, co spowodowało przytkanie drożności w przewodzie pokarmowym - dodaje dr Potocki.

Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.