Podwyższona prolaktyna - funkcje, normy, przyczyny, leczenie

Prolaktyna jest hormonem wydzielanym w przysadce mózgowej przez laktotrofy. We krwi kobiet zaczyna być obecna w okresie dojrzewania, kiedy to sprawia, że dziewczynkom zaczynają rosnąć piersi. Wydzielanie prolaktyny zwiększa się przed miesiączką, powodując występowanie tkliwości piersi i rozdrażnienie. Podwyższona prolaktyna w tym okresie może mieć negatywne konsekwencje.

Jednak do największego wzrostu jej wydzielania  dochodzi w ciąży, kiedy prolaktyna odpowiada za podtrzymanie pracy ciałka żółciowego, produkującego progesteron. Stymulując rozwój gruczołów mlecznych odpowiada za wystąpienie laktacji, czyli produkcji mleka. Podwyższona prolaktyna w ciąży może być jednak problematyczna.

Wynik 5-35 ng/ml oznacza normę, powyżej 25 ng/ml może dojść do wystąpienia cyklów bezowulacyjnych i występowania nieregularnych miesiączek. Wyniki powyżej 50 ng/ml mogą wiązać się z zahamowanie miesiączki i sugerują podwyższoną prolaktynę. Z kolei podejrzenia wystąpienia guza przysadki mózgowej występują, gdy poziom prolaktyny wynosi ponad 100 ng/ml.

Poziom prolaktyny ulega także zmianom w ciągu doby. W drugiej połowy nocy zaczyna rosnąć, rankiem osiągając największe stężenie. Następnie jej poziom spada. Co ważne, przysadka wydziela więcej prolaktyny podczas stosunku, po zjedzeniu posiłku lub podczas zmęczenia. Podwyższona prolaktyna pojawia się jednak niezmiennie, w różnych porach dnia.

Podwyższona prolaktyna może wywołać wiele problemów zdrowotnych. U kobiet z hiperprolaktynemią może dojść do rozregulowania cyklu miesięcznego, wystąpienia nadmiernego owłosienia, bolesności piersi, spadku libido. Podwyższona prolaktyna może również objawić się zbyt obiftymi lub lub skąpymi krawieniami miesięcznymi, trądzikiem, wahaniami nastroju i problemami z zajściem w ciąże.

Jeśli kobieta nie jest tuż przed miesiączką, nie przechodzi laktacji i nie jest w ciąży, podwyższenie prolaktyny może świadczyć o wystąpieniu chorób. Do zwiększenia produkcji tego hormonu dochodzi w przypadku niedoczynności tarczycy oraz przy zaburzeniach pracy nerek lub wątroby.

Do podwyższenia prolaktyny może dojść również na skutek przyjmowania niektórych leków obniżających ciśnienie lub środków antydepresyjnych. Za podwyższoną prolaktynę może odpowiadać również wystąpienie guza zlokalizowanego na przysadce mózgowej.

• Przyczyny miesiączki w ciąży
• Lignany - naturalne hormony
• Hormony a rak piersi

Jeśli za podwyższoną prolaktynę odpowiada choroba, leczenie opiera się na jej zniwelowaniu. W przypadku wzrostu hormonu na skutek przyjmowania leków, lekarz powinien przepisać nam inne. W przypadku małych i łagodnych guzów na przysadce, wystarczy farmakoterapia, która zwalcza podwyższoną prolaktynę. Guzy, które są zbyt duże i nie są podatne na działanie leków, usuwa się chirurgicznie, często z wykorzystaniem także radioterapii.