Proste badanie krwi. Pomoże przewidzieć ryzyko śmierci w ciągu 5 najbliższych lat

Rutynowe badanie krwi może ujawnić, czy w najbliższych latach nasze zdrowie jest poważnie zagrożone. Naukowcy z University of Surrey zasugerowali, że poziom określonych białek we krwi może wskazywać na ryzyko przedwczesnej śmierci. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie PLoS One.

Pewne białak we krwi mogą pomóc określić ryzyko wcześniejszej śmierciPewne białak we krwi mogą pomóc określić ryzyko wcześniejszej śmierci
Źródło zdjęć: © Adobe Stock / Natalia Koziar Linkedin
Magdalena Pietras

Białka we krwi jako sygnał ostrzegawczy

Badacze skupili się na białkach krążących we krwi, m.in. PLAUR, SERPINA3, CRIM1, DDR1 i LTBP2. Odgrywają one ważną rolę w rozwoju nowotworów i stanów zapalnych, ale, jak sugeruje analiza, mogą też sygnalizować podwyższone ryzyko zgonu w ciągu kilku najbliższych lat.

Naukowcy podkreślają, że lepsze zrozumienie tych zależności w przyszłości mogłoby pomóc lekarzom wcześniej rozpoznać pacjentów szczególnie narażonych na ciężkie choroby i kierować ich na dokładniejszą diagnostykę.

Przebieg badania

Zespół badawczy wykorzystał dane z UK Biobank, ogromnej bazy informacji zdrowotnych mieszkańców Wielkiej Brytanii. Przeanalizowano profile białek we krwi ponad 38 tys. osób w średnim i starszym wieku.

Uczestników obserwowano przez 5 lub 10 lat od momentu pobrania próbek krwi. W tym czasie część z nich zmarła z przyczyn innych niż wypadki czy urazy. Naukowcy sprawdzali, czy poziom konkretnych białek mierzony na początku badania wiąże się z ryzykiem tzw. wczesnej, nieprzypadkowej śmierci.

Wyniki obserwacji

Zespół zidentyfikował aż 392 białka powiązane ze zwiększonym ryzykiem zgonu w ciągu pięciu lat oraz 377 związanych ze zwiększonym ryzykiem śmierci w perspektywie dziesięciu lat. Najsilniejszymi "markerami" okazały się białka zaangażowane w komunikację między komórkami, ich namnażanie oraz procesy zapalne. Zależności te utrzymywały się nawet po uwzględnieniu czynników takich jak palenie tytoniu, styl życia czy wcześniejsze rozpoznane choroby.

Przykładowo wysokie stężenie SERPINA1, białka chroniącego płuca przed enzymami wywołującymi stan zapalny, było silnym wskaźnikiem ryzyka zgonu w ciągu pięciu lat. Z kolei podwyższone poziomy SERPINA3 już wcześniej wiązano z gorszym rokowaniem w niektórych nowotworach skóry i rakach nabłonkowych.

- Niektóre białka krwi odzwierciedlają bardziej stopniowe, przewlekłe procesy wpływające na długoterminowe przeżycie, podczas gdy inne są wskaźnikiem bardziej bezpośrednich, ostrych zagrożeń dla zdrowia – jak troponina w chorobach serca. Nowe informacje mogą okazać się przydatne dla klinicystów przy tworzeniu swoistej "karty wyników" poziomów białek, pomagającej identyfikować osoby najbardziej narażone na rozwój chorób o złym rokowaniu - wyjaśnia doktorantka Natalia Koziar, główna autorka pracy.

Wnioski ważne dla pacjentów

Choć test nie trafi od razu do gabinetów, badacze widzą w nim duży potencjał. W przyszłości profil białek we krwi mógłby stać się elementem oceny ogólnego ryzyka zdrowotnego – narzędziem, które pozwala szybciej wdrażać profilaktykę, leczenie czy częstsze kontrole.

- Różne białka mogą odzwierciedlać nasz ogólny stan zdrowia i pomagać w identyfikowaniu toczącej się choroby, a jak pokazaliśmy – mogą też odzwierciedlać ryzyko śmierci w określonym przedziale czasowym. Zmienione poziomy takich białek są sygnałem, że w organizmie nie wszystko jest w porządku i mogą rozwinąć się określone, skracające życie schorzenia - zaznacza prof. Nophar Geifman, profesor informatyki zdrowotnej i biomedycznej.

- Wczesna identyfikacja osób z najwyższym ryzykiem może umożliwić zastosowanie ukierunkowanych interwencji oraz planów leczenia, co pomaga wydłużyć życie. Ostatecznie pomoże to również naszym systemom opieki zdrowotnej obniżyć koszty, ponieważ wczesne interwencje przynoszą korzyści ekonomiczne, ograniczając potrzebę długotrwałej i kosztownej opieki - dodaje.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

  1. University od Surrey
  2. Express.co.uk

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda