Przezroczysty mocz – czy to źle?

Przezroczysty mocz może pojawić się z różnych przyczyn. To często skutek przyjmowania zbyt dużych ilości płynów (przewodnienie), ale i objaw różnych poważnych chorób, takich jak cukrzyca, moczówka oraz nadczynność przytarczyc.

Barwa moczu jest jednym ze składników oceny fizycznej moczu. Prawidłowy kolor moczu jest słomkowy, choć może być również jasnożółty lub ciemnożółty, a nawet pomarańczowy (mocz poranny).

Najczęstszą przyczyną zmiany barwy moczu są spożywane produkty spożywcze zawierające barwniki, także warzywa lub owoce zasobne w substancje naturalne barwiące mocz, jak i przyjmowane leki.

Pozbawiony koloru, to jest przezroczysty mocz, jest bardzo rozcieńczony. Jest w nim bardzo dużo wody, w związku z czym spada procentowe stężenie urobiliny, to jest żółtego barwnika produkowanego w jelicie cienkim z urobilinogenu.

Najczęściej jest to skutek spożywania bardzo dużych ilości wody (zalecane jest picie 1,5 do 2,5 litra dziennie). Przewodnienie organizmu może powodować hiponatremię (deficyt sodu) lub wpływać na zbyt wysokie wydalanie sodu z organizmu.

Inne możliwe przyczyny, dla których pojawia się biały mocz jak woda, to zażywanie leków moczopędnych lub picie moczopędnych napojów, takich jak piwo czy kawa.

Przyszłe mamy powinny mieć na uwadze, że bezbarwny mocz w ciąży można pomylić z odchodzącymi przed porodem wodami płodowymi.

Przezroczysty mocz a cukrzyca

Bezbarwny mocz jest typowy dla poliurii. To wydalanie moczu ponad normę, w ilości ponad 3 litrów dziennie. Może to zwiastować problemy zdrowotne. To jeden z objawów cukrzycy.

Cukrzyca to choroba metaboliczna, której istotą jest przecukrzenie, to jest zbyt wysokie stężenie cukru we krwi. Hiperglikemia, czyli podwyższony poziom glukozy we krwi, może wynikać z niedoboru bądź braku insuliny (cukrzyca typu 1), ale i jej nieprawidłowego działania (cukrzyca typu 2).

Wyróżnia się cztery typy cukrzycy. To:

• cukrzyca typu 1,
• cukrzyca typu 2,
• cukrzyca ciężarnych (choroba ustępuje zwykle samoistnie po porodzie),
• cukrzyca o znanej etiologii.

Objawami cukrzycy jest najczęściej:

• duże pragnienie,
• częste oddawanie moczu i związana z tym utrata wody, przezroczysty mocz i częste oddawanie go,
• zmniejszenie wagi masy,
• silny głód,
• osłabienie organizmu, zmęczenie i wzmożona senność,
• zaburzenia widzenia,
• ropne zmiany na skórze, świąd, suchość skóry i błon śluzowych,
• częste i nawracające stany zapalne w obrębie zapalnych narządów moczowo-płciowych,
• oddech o zapachu acetonu (późny objaw cukrzycy typu 1).

Aby rozpoznać cukrzycę, wystarczy wykonać podstawowe badania diagnostyczne pod kątem cukrzycy. Kluczowe jest oznaczenie stężenia glukozy na czczo oraz doustny test obciążenia glukozą (OGTT). 

Przezroczysty mocz a inne choroby

Przezroczysty mocz może być również objawem nadczynności przytarczyc, co jest następstwem nadmiernego wydzielania tak zwanego parathormonu oraz moczówki prostej. To zaburzenie wynikające z niedostatecznego wydzielania wazopresyny (hormon zagęszcza urynę) lub niewrażliwością organizmu na jej działanie. Hormon ten syntezowany jest przez przysadkę mózgową.

Pozbawiony barwy mocz, który jest białawy, jest charakterystyczny dla ropnych zakażeń układu moczowego. Oznacza obecność ropy w moczu. Zwykle widoczny jest w nim również śluz. Często mocz się pieni, a jego zapach jest nieprzyjemny (to wina powstających produktów przemiany bakterii). W badaniu mogą być obecne leukocyty.

Inną przyczyną białego moczu może być obecność chłonki w moczu (chyluria). Jest to związane z wadą rozwojową układu limfatycznego lub niedrożnością układu chłonnego. Odpowiadać za to może rozrost nowotworu lub zamknięcie układu przez pasożyty.

Jeżeli kolor moczu niepokoi, dobrze jest udać się do lekarza, który zleci badania laboratoryjne moczu, ale i krwi (np. pod kątem cukrzycy) oraz badania obrazowe (np. USG układu moczowego). Kluczowe jest badanie ogólne moczu oraz posiew moczu (w uzasadnionych przypadkach).

Postępowanie zależy od przyczyny zmiany barwy moczu. Czasem nie trzeba nic robić, niekiedy konieczna jest terapia choroby podstawowej. Zdarza się, że niektóre sytuacje wymagają interwencji chirurgicznej. To dlatego tak ważne jest, by obserwować swój organizm i reagować, gdy dzieje się z nim coś niepokojącego.