Rak jelita grubego coraz częstszy u Polaków. Rozmowa z dr. Krzysztofem Abychtem

Wystarczy 20 minut, żeby wykryć zmiany nowotworowe w jelitach. Niestety, kolonoskopia ciągle owiana jest złą sławą. Czas jednak rozprawić się z mitami na temat tego badania, bo rak jelita grubego to obecnie jeden z najczęściej występujących nowotworów w Polsce. Proktolog i chirurg dr Krzysztof Abycht wyjaśnia, jakie są pierwsze objawy choroby.

Sylwia Stachura, WP abcZdrowie: Szacuje się, że co roku u 16 tys. Polaków diagnozuje się raka jelita grubego. To dużo.

Dr n. med. Krzysztof Abycht, proktolog, chirurg z Centrum Medycznego Damiana: Tak, to prawda, a choroba zdecydowanie częściej dotyka mężczyzn. Warto też zaznaczyć, że każdego dnia z powodu tej choroby umiera średnio 28 pacjentów i stanowi on drugi pod względem umieralności nowotwór w Polsce.

Jakie są pierwsze objawy?

Pierwsze objawy mogą przypominać “zwykłe” dolegliwości układu pokarmowego, dlatego wielu pacjentów często je ignoruje. Należą do nich: bóle brzucha, wzdęcia, uczucie przelewania w brzuchu. W późniejszym etapie pojawiają się również inne objawy, takie jak: krwawienie z odbytu, konieczność bardzo częstych wypróżnień, krew lub śluz w stolcu czy anemia i osłabienie organizmu. Jeżeli powyższe objawy nie ustępują w krótkim czasie lub obserwujemy ich nawracanie, powinniśmy zgłosić się do lekarza.

W jakim stadium zgłaszają się najczęściej pacjenci?

Ze względu na to, że badania endoskopowe to wciąż wstydliwy temat w naszym kraju, wiele osób zgłasza się do specjalisty w późniejszych etapach rozwoju choroby. Dlatego rak jelita diagnozowany jest stosunkowo późno i, jak wspomniałem, stanowi drugi ze względu umieralności nowotwór w Polsce. W tym miejscu warto powiedzieć bardzo wyraźnie – wstyd nie jest dobrym doradcą w sytuacji, gdy w grę wchodzi nasze zdrowie i życie, dlatego nie bójmy się wizyty u specjalisty. W kontekście nowotworu jelita grubego (oraz każdego innego nowotworu) bardzo ważna jest profilaktyka – wczesne wykrycie tej choroby daje nam 100 proc. szans na jej powstrzymanie i szybkie wyleczenie.

Jak wygląda leczenie?

Leczenie raka jelita grubego jest uzależnione od stopnia rozwoju choroby w momencie jej wykrycia. Jak w przypadku innych nowotworów, podstawową metodą leczenia jest operacja. Zakres leczenia chirurgicznego jest uzależniony od zaawansowania zmian nowotworowych. Terapią stosowaną zarówno przed, jak i po operacji, jest także chemioterapia lub radioterapia – przed zabiegiem mogą przyczynić się m.in. do zmniejszenia guza, a po operacji zniszczyć ewentualne pozostałe komórki nowotworowe w organizmie.

Najprostszą metodą zapobiegania jest kolonoskopia. Badanie nie budzi jednak dobrych skojarzeń. Czy jest bolesne?

Badanie jest bezbolesne i trwa zaledwie 20 minut. U pacjentów, którzy odczuwają dyskomfort i stresują się badaniem można zastosować znieczulenie dożylne.

Jak się przygotować do kolonoskopii?

Aby uzyskać dobry obraz diagnostyczny podczas badania, kilka dni przed kolonoskopią należy stosować tzw. dietę ubogoresztkową – czyli zrezygnować przede wszystkim z owoców i warzyw pestkowych, otrębów czy nasion, ponieważ pestki mogą przykleić się do ściany jelita i przyczynić się do fałszowania obrazu podczas badania. Dodatkowo od popołudnia dnia poprzedzającego i w dniu zabiegu nie należy już nic jeść.

Kto powinien wykonać kolonoskopię? W jakim wieku zgłosić się na badanie?

Kolonoskopię profilaktyczną, inaczej zwaną przesiewową, wykonujemy u osób po 50. roku życia, które wcześniej nie miały żadnych objawów chorób przewodu pokarmowego. Jeżeli badanie wypadło prawidłowo, następne powtarzamy po 10 latach. Natomiast gdy zostały stwierdzone zmiany patologiczne, takie jak polipy, termin następnej kolonoskopii jest wypadkową wielkości, ilości i budowy histologicznej usuniętych zmian. Przed 50. rokiem życia kolonoskopię wykonujemy u pacjentów obciążonych genetycznie lub z niepokojącymi objawami ze strony przewodu pokarmowego. Terminy kolejnych badań zależą od wyniku ostatniej wykonanej kolonoskopii.

Jak można zapobiegać chorobie – czy trzeba np. zmienić dietę? Unikać konkretnych produktów?

Zdrowie naszych jelit jest uzależnione od bardzo wielu czynników. Jednym z najistotniejszych elementów zwiększających ryzyko jego wystąpienia jest prowadzony niezdrowy styl życia, np. regularne palenie papierosów, częste picie alkoholu czy właśnie zła dieta – spożywanie przetworzonej żywności i tłustych posiłków. Do czynników tych należą również predyspozycje genetyczne (np. stwierdzone przypadki wystąpienia nowotworu w najbliższej rodzinie) oraz ogólny stan zdrowia. Nic jednak nie zastąpi badań endoskopowych – odpowiednie szybkie wykrycie to ogromna szansa na całkowite pokonanie nowotworu.

Jakie badania poza kolonoskopią pozwalają wykryć nowotwór jelita grubego?

Kolonoskopia to najbardziej popularny zabieg, który pozwala wykryć ewentualne wystąpienie nowotworu jelita grubego. Istnieją także inne badania. Do najprostszych należą test na krew utajoną w kale, które możemy również wykonać samodzielnie w domu (pozytywny wynik należy skonsultować z lekarzem) oraz przeprowadzane przez specjalistę badanie fizykalne. Do zdecydowanie rzadziej wykonywanych można zaliczyć: anoskopię (badanie odbytu) czy rektoskopię (badanie odbytnicy).

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.