Rak wątroby - przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie
Rak wątroby jest piątym co do częstości występowania nowotworem, będącym przyczyną zgonów na całym świecie. Częściej dopada mężczyzn niż kobiety. Jego pierwsze objawy trudno rozpoznać. Można wyróżnić trzy podstawowe typy raka wątroby: nowotwory złośliwe, nowotwory niezłośliwe oraz torbiele. By zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka wątroby, warto wcześniej pomyśleć o właściwej diecie. Wątroba jest niezwykle ważnym organem, więc należy o nią odpowiednio dbać.
1. Przyczyny raka wątroby
Przyczyn raka wątroby specjaliści upatrują w innej chorobie tego narządu, jaką jest wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Ta dolegliwość jest najczęstszą przyczyną pojawienia się raka wątroby. Może zdarzyć się tak, że jednostka boryka się z obiema odmianami choroby – wówczas ryzyko dotyczące zapadnięcia na nowotwór wzrasta.
Oprócz wirusowego zapalenia wątroby raka wątroby mogą powodować także inne choroby. Są to: wrodzona hepatopatia, uszkodzenie organu wewnętrznego alkoholem, nikotyną lub urazem zewnętrznym, a także nadmiar żelaza.
Raka wątroby mogą także powodować tak zwane toksyny sinicowe. Dostają się one do organizmu najczęściej przez wodę lub jedzenie. Wprowadzone do organizmu, przenikają do wątroby kanałem żółciowym. Zagnieżdżają się w tymże organie i powoli wyniszczają jej tkanki.
Należy wystrzegać się spleśniałej żywności, bowiem znajdujące się w niej aflatoksyny zwiększają ryzyko zapadnięcia na raka wątroby. Niebezpieczne pod tym względem może także okazać się zbyt długie przyjmowanie anabolicznych hormonów sterydowych lub estrogenów.
1.1. Funkcje wątroby
Wątroba to niezwykle ważny narząd w naszym organizmie. Do jej podstawowych funkcji należy:
- tworzenie i wydzielanie żółci;
- regulacja gospodarki węglowodanów;
- kontrolowanie przemiany cholesterolu;
- synteza tłuszczów;
- produkcja mocznika, czynników krzepnięcia krwi i innych białek;
- metabolizm i detoksykacja leków.
Ze względu na rolę wątroby w organizmie należy o nią szczególnie dbać. Niehigieniczny tryb życia i zbytnie obciążanie wątroby niewłaściwą dietą może skutkować jej chorobami, a także być przyczyną wystąpienia raka wątroby.
2. Objawy raka wątroby
Niestety objawy raka wątroby pojawiają się bardzo późno. Zwykle jest to już zaawansowane stadium choroby. Warto jednak wiedzieć na co zwracać uwagę.
Przede wszystkim rak wątroby objawia się dokuczliwym bólem brzucha, umiejscowionym zwykle po prawej stronie, pod żebrami. Może się także pojawić szereg objawów ogólnych, takich jak: gorączka i ogólne osłabienie organizmu. Do objawów raka wątroby zalicza się także brak łaknienia i niezamierzone chudnięcie.
Co więcej chorzy na raka wątroby zauważą u siebie zwiększający się obwód brzucha, które zwiastuje wodobrzusze. Ponadto objawem raka wątroby jest także utrzymujący się obrzęk nóg, żółknięcie skóry, a nawet krwawienie z przewodu pokarmowego.
Jeżeli wystąpią przerzuty na inne organy, niestety także będą one bezobjawowe.
3. Leczenie raka wątroby
Zwykle wykrycie raka wątroby następuje przypadkiem. W zasadzie dopiero, gdy guz jest już bardzo duży i daje się go wyczuć pod palcem. Ponieważ rak wątroby objawów praktycznie nie ma, to diagnostykę wykonuje się podczas rutynowych badań, a także podczas wykonywania USG, rezonansu magnetycznego tudzież tomografii komputerowej. Zwykle wykonuje się je z zupełnie innych powodów. Najlepsze wyniki o stanie zdrowia da biopsja wątroby.
Leczenie raka wątroby, w przypadku wczesnego wykrycia, jest skuteczne, bowiem około dziewięćdziesięciu procent ma szanse wyleczenia całkowitego. Niestety z powodu, że rak wątroby objawów przez długi czas nie ma, dlatego wykryty w zaawansowanym stadium wymaga poważnego leczenia. W zależności od stanu pacjenta proponuje mu się operację, przeszczep lub chemioterapię.
4. Niezłośliwy nowotwór wątroby
Do niezłośliwych nowotworów wątroby należą:
- naczyniak wątroby – to łagodny nowotwór wątroby. Występuje jednakowo często u mężczyzn, jak i u kobiet. Najczęściej wykrywa się go podczas badania USG. Jeśli jego średnica nie przekracza 10 cm, nie wymaga leczenia. Większe rozmiary guza stwarzają ryzyko pęknięcia, krwawienia oraz ucisku na narządy jamy brzusznej lub naczynia wewnątrzwątrobowe. Objawami występowania naczyniaka wątroby są: bóle i stany podgorączkowe w obrębie guza.
- ogniskowy rozrost guzkowy wątroby – występuje u około 0,3% dorosłych. Podobnie jak naczyniak, jest najczęściej wykrywany w badaniu ultrasonograficznym. Ogniskowy rozrost guzkowy to choroba wątroby, która przebiega bezobjawowo. Mogą jej towarzyszyć bóle brzucha, ale bardzo sporadycznie. W rozpoznaniu tego schorzenia przydatne jest również badanie dopplerowskie i tomografia komputerowa. U kobiet z tą zmianą wątroby, stosujących tabletki antykoncepcyjne, istnieje ryzyko krwawienia do jamy brzusznej, co stwarza konieczność operacji.
- gruczolaki wątroby – częściej występują u kobiet w wieku 15-45 lat, przyjmujących tabletki antykoncepcyjne i u mężczyzn stosujących leki anaboliczne i preparaty z androgenami. Obecności tego nowotworu wątroby nie towarzyszą objawy. Niekiedy można wyczuć nieprawidłową wypukłość poniżej żeber po prawej stronie brzucha. W diagnostyce gruczolaków stosuje się badanie USG, dopplerowskie, tomografię komputerową, rezonans i angiografię. Leczenie gruczolaków jest leczeniem operacyjnym z powodu dużego ryzyka pęknięcia guza i trudności odróżnienia od raka wątroby. Operacja polega najczęściej na resekcji (wycięciu) fragmentu wątroby z gruczolakiem.
5. Złośliwy nowotwór wątroby
Do nowotworów złośliwych zalicza się:
- rak wątrobowo-komórkowy – jeden z najczęściej spotykanych nowotworów złośliwych. Jego powstawanie wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C, rzadziej – substancje chemiczne, takie jak: doustne środki antykoncepcyjne, alkohol, tytoń czy androgenowe środki anaboliczne. Do najczęstszych objawów raka wątrobowo-komórkowego należą: ból brzucha, uczucie pełności w nadbrzuszu, utrata apetytu, wodobrzusze, żółtaczka, smolisty stolec, fusowate wymioty i obrzęki nóg. Niekiedy może wystąpić krwotok do jamy brzusznej. Leczenie raka wątroby polega na rozległej resekcji wątroby, pod warunkiem, że nie znaleziono przerzutów na tkanki innych narządów. Gdy resekcja jest niemożliwa, stosuje się zastrzyki alkoholowe do guza, zamrażanie guza lub termoablację (niszczenie ciepłem).
- rak z komórek nabłonka przewodów żółciowych – stanowi 20% nowotworów wątroby. Rozwija się równie często u kobiet, jak i u mężczyzn, głównie u osób powyżej 60. roku życia. Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia tego nowotworu wątroby mogą być choroby pasożytnicze, zapalenie dróg żółciowych czy przyjmowanie anabolików. Do objawów tego typu raka wątroby należą żółtaczka i świąd skóry. Guz nie jest wrażliwy na napromienianie i chemioterapię, więc jedyna metoda leczenia to resekcja wątroby lub jej przeszczep.
6. Rak wątroby a torbiel
Torbiele wątroby są najczęściej zmianami wrodzonymi i pojedynczymi. Zmianom wielotorbielowatym mogą towarzyszyć zmiany w wątrobie lub torbiele innych narządów, zazwyczaj nerek. Oprócz torbieli wrodzonych występują też torbiele pourazowe lub nowotworowe.
Wrodzone zmiany wątroby dotyczą około 5% ludzi. Ich średnica na ogół nie przekracza 10 cm. Są to cienkościenne zbiorniki jasnego bądź brązowego płynu. Torbiele wątroby mogą być rozproszone na całej jej powierzchni lub skupiać się w jej jednej połowie.
Wykrywane są najczęściej w czasie wykonywania badania USG. Do objawów torbieli wątroby zaliczyć można: uczucie pełności w jamie brzusznej, wymioty, wzdęcia, rzadziej – bóle brzucha w przypadku pęknięcia torbieli.
Kiedy torbiel ma średnicę mniejszą niż 10 cm, leczy się ją farmakologicznie. Wskazania do leczenia operacyjnego powstają wówczas, gdy dojdzie do jej powiększenia się, zakażenia lub objawów uciskowych.
Operacja polega na wyłuskaniu torbieli, czasem zaś na resekcji fragmentu wątroby z torbielami. Sporadycznie wykonuje się przeszczep wątroby. Torbiele pourazowe najczęściej poddaje się operacyjnemu opróżnieniu, natomiast torbiele nowotworowe podlegają resekcji miąższu wątroby.
Torbiele bąblowcowe wątroby spowodowane są przez larwalną postać tasiemca bąblowcowego, który przyczynia się do powstawania pojedynczej torbieli, zawierającej kilka litrów płynu. Postęp choroby jest powolny i zależy od stopnia rozwoju pasożyta i jego umiejscowienia.
Do objawów tego typu torbieli wątroby należą: bóle brzucha, uczucie pełności w brzuchu, wzdęcia, wymioty, świąd skóry, gorączka, spadek masy ciała lub przemijająca żółtaczka. Rzadko dochodzi do pęknięcia torbieli. Leczenie torbieli bąblowcowej wątroby polega na operacji – drenażu torbieli, jej usunięciu lub resekcji fragmentu wątroby.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.