Rezonans magnetyczny - charakterystyka, wskazania, przebieg, cena

Rezonans magnetyczny, czyli MRI, to jedna z najdokładniejszych metod, pozwalających zdiagnozować choroby układu nerwowego. W największej ilości przypadków jest wykonywany rezonans głowy, który, dzięki wysokiej rozdzielczości, umożliwia dokładne zobrazowanie struktur mózgowych. Często przeprowadza się również rezonans kręgosłupa. 

Na czym polega rezonans magnetyczny? Urządzenie wykorzystywane podczas MRI dzięki wytworzeniu pola magnetycznego o dużym nasileniu, pobudza znajdujące się w naszym ciele protony wodoru. Emitowane przez nie fale są odbierane przez aparat, który przetwarza je na widoczny na monitorze komputera obraz. Rezonans magnetyczny w przeciwieństwie do tomografii nie wytwarza szkodliwego dla naszego zdrowia promieniowania, dlatego jest on całkowicie bezpieczny.

Najczęściej jest wykonywany rezonans magnetyczny głowy. Badanie rezonansem magnetycznym główy umożliwia lekarzowi dokładne obejrzenie istoty białej, podstawy mózgu oraz tylnego dołu czaszki. Badanie MRI umożliwia także uwidocznienie zmian w obrębie rdzenia kręgowego. Wykonuje się wtedy badanie MRI z kontrastem. Dzięki takiemu badaniu zostają uwidocznione m.in. rozwijające się stany zapalne oraz zmiany o charakterze nowotworowym.

Rezonans magnetyczny pozwala zbadać głowę, kręgosłup, stawy kanału kręgowego, a także służy do wykonania oceny sutków, serca, jamy brzusznej, miednicy, diagnoza dróg żółciowych lub układu moczowego. Badanie MRI ułatwia rozpoznanie nowotworów w początkowym etapie.

Wskazań do badania rezonansem magnetycznym jest wiele. Należą do nich zarówno wady rozwojowe, jak i niektóre choroby i schorzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Do pierwszej z wymienionych grup zaliczamy m.in.:

• rozszczepy kręgosłupa;
• wrodzoną zatokę skórną kręgosłupa;
• torbiele przegrody przezroczystej;
• rozszczepy czaszkowo-mózgowe;
• rozdwojenie rdzenia.

W takich przypadkach badanie MRI jest badaniem podstawowym. Dzięki rezonansowi magnetycznemu możliwe jest właściwe rozpoznanie charakteru zaburzenia oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Jeżeli chodzi o schorzenia układu nerwowego, to badanie MRI jest wykonywane m.in. w przypadku podejrzenia rozległych uszkodzeń typu aksonalnego po doznanych urazach głowy. Wskazaniem do badania MRI są także choroby genetyczne, takie jak np. choroba Huntingtona czy choroba Wilsona oraz schorzenia o charakterze naczyniowym.

MRI to niezwykle czułe narzędzie pozwalające na wykrycie najdrobniejszych zmian, dlatego umożliwia wczesne zdiagnozowanie niedokrwienia mózgu, będącego przyczyną niebezpiecznego dla życia pacjenta udaru.

Dzięki badaniu MRI jest możliwe ponadto wykrycie guzów zlokalizowanych w ośrodkowym układzie nerwowym oraz rdzeniu kręgowym. Ponadto badanie rezonansem magnetycznym daje sposobność dokładnego określenia ich położenia, co warunkuje dobór metody operacyjnej i dalszego leczenia.

Badanie MRI odgrywa znaczącą rolę w wykrywaniu zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, chorób otępiennych (np. choroby Alzheimera) oraz zaburzeń neurologicznych o niewyjaśnionej przyczynie. Badanie rezonansem magnetycznym wykorzystywane jest również w przypadku podejrzenia stwardnienia rozsianego – w tym przypadku pozwala postawić ostateczną diagnozę, a następnie śledzić rozwój schorzenia.

W trakcie badania MRI pacjent jest umieszczany w oświetlonym, wąskim tunelu i powinien leżeć bez ruchu. Cały czas ma kontakt z personelem medycznym. Sam rezonans magnetyczny trwa od 30 do 90 minut w zależności od jego rodzaju. Do badania MRI pacjent powinien przyjść na czczo, tzn. przez co najmniej 6 godzin przed wykonaniem badania nie powinien spożywać posiłków.

Przed rezonansem magnetycznym pacjent musi zdjąć wszelkie metalowe ozdoby (np. kolczyki, broszki, naszyjniki, zegarki naręczne, a także długopisy, klucze), ponieważ mogłyby one zakłócić działanie pola magnetycznego i pracę urządzenia.

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

• Czy rezonans magnetyczny może wykryć guza? - odpowiada lek. Sylwia Datka
• Dlaczego po rezonansie magnetycznym zalecono rezonans magnetyczny z kontrastem? - odpowiada lek. Monika Łukaszewicz
• Czy rezonans magnetyczny wykryje tętniaka? - odpowiada dr n. med. Maria Magdalena Wysocka-Bąkowska

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

Ze względu również na wytwarzanie pola magnetycznego MRI nie wykonuje się u osób, które posiadają w organizmie metalowe implanty, np. zastawki serca czy wszczepione płytki ortopedyczne. Badania MRI nie stosuje się także u osób z wprowadzonymi operacyjnie metalowymi klipsami na tętniakach w mózgowiu oraz z rozrusznikiem serca. Przedmioty te mogłyby zostać uszkodzone (np. neurostymulatory mózgu, rozrusznik serca) lub przemieścić się (np. zastawki serca, gwoździe, wkładki wewnątrzmaciczne).

Ponadto, jeśli dana osoba ma w swoim ciele opiłki metalu, które dostały się tam w skutek urazu lub narażenia zawodowego (głównie w gałce ocznej), jest konieczna konsultacja okulistyczna. Kobiety będące w ciąży bezwzględnie powinny poinformować o tym osoby wykonujące badanie. Jeżeli wykonuje się rezonans magnetyczny u dzieci, to zaleca się podanie im środków uspokajających.

Nie udowodniono, aby samo badanie MRI miało negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Czasami pacjentowi podaje się kontrast dożylnie, który może wywoływać reakcję alergiczną.

Osoby cierpiące z powodu klaustrofobii, powinny o tym fakcie poinformować lekarza przed badaniem - może być dal pacjenta do tego stopnia niekomfortowe, że poczuje potrzebę ruchu, co w trakcie rezonansu magnetycznego jest zabronione.

Osoby przyjmujące leki na stałe, powinny upewnić się u swojego lekarz, czy mogą je przyjąć przed badaniem. Kobiety nie powinny nakładać makijażu, gdyż znajdujące się w nich drobiny kolorowych metali mogłyby zniekształcić wynik badania. Z tego powodu nie powinno się używać także lakieru do włosów przed badaniem MRI.

Rezonans magnetyczny jest badaniem refundowanym w uzasadnionych przypadkach przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jednak czas oczekiwania na to badanie jest zwykle bardzo długi, stąd pacjenci dość często decydują się na nie na rynku komercyjnym.

Cena rezonansu magnetycznego zależy od miejsca, gdzie będziemy to badanie wykonywać. Jednak nie są to wielkie różnice, zazwyczaj koszt takiego badania to mniej więcej 1000 złotych przy diagnostyce HD i 500-600 złotych przy rezonansie głowy, jamy brzusznej, przysadki mózgowej itd. Ceny mogą różnić się też w zależności od odcinków kręgosłupa poddanych badaniu, mogą wynosić od około 200 złotych do 600 złotych.

Źródła

1. Rezonans magnetyczny w kardiologii
2. Reeder M.M. Radiologia, od objawu do rozpoznania, Medipage, Warszawa 2009, ISBN 978-83-89769-28-2
3. Pruszyński B. Radiologia - diagnostyka obrazowa, Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011, ISBN 978-83-200-4325-9
4. Pruszyński B. Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000, ISBN 83-200-2463-3
5. Sąsiadek M. Rezonans magnetyczny w praktyce klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2007, ISBN 83-60290-50-7
6. Brant W.E., Helms C.A. Podstawy diagnostyki radiologicznej, Medipage, Warszawa 2008, ISBN 978-83-89769-69-X