Rhinowirusy – leczenie, objawy i zapobieganie zakażeniom
Rhinowirusy to patogeny, które są odpowiedzialne za przeziębienie, ale także inne infekcje. Mogą również przyczyniać się do zaostrzeń chorób przewlekłych układu oddechowego. Co dla nich charakterystyczne, do namnażania się potrzebują gospodarza, czyli człowieka. Po wniknięciu do organizmu przyłączają swój materiał genetyczny do cząsteczek ludzkiego DNA. Jak temu zapobiegać? Jak leczyć chorobę?
1. Co to są rhinowirusy?
Rhinowirusy (HRV) to rodzaj wirusów należący do rodziny pikornawirusów (Picornaviridae). Mają specyficzną budowę. Składają się z tak zwanego kapsydu oraz rdzenia, czyli cząsteczki RNA (zlokalizowana w kapsydzie). Średnica kapsydu, to jest białkowego płaszcza patogenów, wynosi około 35 nm. Ich materiałem genetycznym jest pojedynczy łańcuch RNA (ssRNA).
Dotychczas zidentyfikowano ponad 100 serotypów rinowirusów, to jest odmian HRV. Sklasyfikowano je dzięki różnym parametrom i wyróżniono trzy główne, najczęściej pojawiające się i najlepiej opisane grupy rhinowirusów: A, B oraz C.
HRV preferują środowisko o niskiej temperaturze, co ma związek także z tym, że do powielania swojego materiału genetycznego wymagają temperatury otoczenia, która wynosi 33 stopni Celsjusza. Tym samym dla większości rynowirusów optymalnymi warunkami do bytowania i namnażania się jest jama nosowo-gardłowa. Warto wspomnieć, że drobnoustroje nie potrafią rozmnażać się samodzielnie. Niezbędne im są do tego komórki ludzkie.
2. Objawy zakażenia rhinowirusy
Rhinowirusy uznaje się za najczęstszy wirusowy czynnik zakaźny, odpowiedzialny nawet za 50 proc. przeziębień. Jednocześnie drobnoustroje rzadko wywołują objawy zapalenia dolnych dróg oddechowych.
Co ważne, zakażenia wywołane przez HRV zaburzają czynność błony śluzowej jako bariery i predysponują do nadkażeń bakteryjnych. Mogą także przyczyniać się do zaostrzeń chorób przewlekłych układu oddechowego, w tym astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i mukowiscydozy.
Rynowirusy przenoszą się drogą kropelkową, choć do zakażenia może też dojść w wyniku kontaktu z rzeczami, na których znajdą się wirusy. Po wniknięciu do organizmu patogeny włączają swój materiał genetyczny (RNA) do cząsteczek DNA człowieka. Tym samym ludzkie komórki zaczynają wytwarzać kolejne wirusy. Skutkiem jest samoistne namnażanie się komórek gospodarza wraz z informacją genetyczną patogenu.
Mniej więcej połowa zakażeń rinowirusowych przebiega bezobjawowo. Typowe symptomy zakażenia, jeśli się pojawią, to:
- niedrożność nosa,
- obrzęk błony śluzowej nosa,
- wodnisty katar; wydzielina mająca żółto-brązowy kolor świadczy o złuszczaniu się nabłonka i wydalaniu przez organizm zużytych komórek układu odpornościowego,
- odkrztuszanie gęstej wydzieliny,
- wodnista ciecz spływająca do gardła,
- ból w okolicach zatok,
- kichanie,
- drapanie w gardle,
- uczucie rozbicia, osłabienie,
- ból głowy,
- podwyższona temperatura ciała.
Podwyższona temperatura utrzymuje się kilka, maksymalnie 3 dni, zaś ból gardła i nieżyt nosa około tygodnia. Kaszel może ustąpić dopiero po 3 tygodniach od zakażenia.
Ponieważ organizm nie jest w stanie wytworzyć odporności na rynowirusa, do przeziębienia może dochodzić wiele razy w ciągu roku, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Ma to związek z wieloma serotypami rhinowirusów, które różnią się fragmentami rozpoznawanymi przez układ immunologiczny.
Leczenie infekcji HRV
Leczenie przeziębienia, które wywołują rhinowirusy, polega na łagodzeniu objawów choroby (tzw. leczenie objawowe). Pomocne są niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwgorączkowe, leki antyhistaminowe, leki przeciwkaszlowe, spraye do nosa, których substancją czynną jest pseudoefedryna i fenylefryna (obkurczają śluzówkę nosa).
Bardzo ważny jest odpoczynek, przestrzeganie zasad lekkostrawnej diety oraz optymalne nawadnianie organizmu. Z naturalnych metod polecane jest picie rozgrzewających herbat ziołowych. Warto również sięgnąć po czosnek. W terapii infekcji wirusowej nie stosuje się antybiotykoterapii, chyba że dojdzie do rozwoju infekcji i objęcia zakażeniem innych organów. Wirusy nie mają budowy komórkowej, nie da się ich zwalczyć antybiotykami działającymi na elementy komórki.
3. Jak zapobiegać zakażeniom rhinowirusem?
Jedynym sposobem zapobiegania zakażeniu rynowirusami jest unikanie zbiorowisk ludzkich w okresie najczęstszych zachorowań oraz przestrzeganie zasad higieny osobistej.
Okolicznościami sprzyjającymi występowaniu przeziębienia są:
- częste i gwałtowne zmiany temperatury,
- przebywanie w zatłoczonych i niewietrzonych pomieszczeniach,
- osłabiony system immunologiczny,
- nieprzestrzeganie higieny osobistej,
- podrażnione błony śluzowe.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.