Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (861 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Kamila Drozd

Schizofrenia – przyczyny, objawy, przebieg, leczenie

Schizofrenia – przyczyny, objawy, przebieg, leczenie
Schizofrenia – przyczyny, objawy, przebieg, leczenie

Wokół schizofrenii narosło wiele mitów i przekłamań, np. że schizofrenicy cierpią na rozdwojenie jaźni czy rozszczepienie osobowości. Dysocjacja osobowości polega wyłącznie na wyraźnej granicy między sferą uczuć a sferą umysłu. Schizofrenia to poważna choroba psychiczna, polegająca na upośledzeniu postrzegania lub wyrażania rzeczywistości. Najczęściej ludzie kojarzą schizofrenię jako omamy słuchowe, urojenia, dziwaczność zachowań, zaburzenia myślenia i chłód emocjonalny. Jako jednostka nozologiczna zaburzenia schizofreniczne należą do grupy psychoz. Schizofrenia powoduje poważną dysfunkcję społeczną i zawodową.

spis treści

1. Przyczyny schizofrenii

Udowodniono, że u osób chorych na schizofrenię dochodzi do nadmiernego wydzielania dopaminy w jednej z części mózgu, natomiast w innym rejonie brakuje tego neuroprzekaźnika. Zbyt duże wydzielanie dopaminy zakłóca sposób, w jaki człowiek czuje i odbiera bodźce ze świata zewnętrznego. Powoduje to, że u osoby chorej na schizofrenię występują omamy słuchowe, wzrokowe. Jeżeli dopaminy jest zbyt mało, pojawia się wówczas apatia, dezorientacja, uczucie osamotnienia i zmęczenia.

Schizofrenia łączy się z takim czynnikami ryzyka, jak:

  • dorastanie w centrum miasta;
  • zażywanie narkotyków – przede wszystkim konopi indyjskich czy amfetaminy;
  • choroba psychiczna w rodzinie – jest większe ryzyko zachorowania na schizofrenię, jeżeli choroba występowała u bliskiej osoby spokrewnionej. Jednak nie stanowi to reguły;
  • trauma – może indukować zachorowanie na schizofrenię;
  • niektóre choroby zakaźne
Zobacz film: "Fakty o zdrowiu - Olej z ryb może zapobiegać schizofrenii?"

Warto zaznaczyć, że stale badana jest kwestia dziedziczenia schizofrenii. Odkryto geny i mutacje, które mogą przyczyniać się do zachorowania na schizofrenię. Czynnikami zwiększającymi ryzyko pojawienia się schizofrenii są także problemy z przebiegiem ciąży i porodem (przykładowo infekcje u matki podczas ciąży, komplikacje okołoporodowe prowadzące do niedotlenienia mózgu).

2. Objawy schizofrenii

Do podstawowych objawów schizofrenii zalicza się izolację osoby chorej od bliskich, koncentrację wyłącznie na swoich uczuciach i emocjach, życie własnymi wyobrażeniami. Dodatkowo zachowanie chorego staje się niezrozumiałe dla otoczenia. Występują także zaburzenia asocjacji (zaburzenia myślenia i rozluźnienie procesu kojarzenia), zaburzenia afektu objawiające się zubożeniem i spłyceniem emocjonalnym oraz ambiwalencja. Do charakterystycznych objawów schizofrenii można zaliczyć też występowanie omamów i urojeń, przypisywanie otoczeniu własnych przeżyć, a także zaburzenia pamięci i koncentracji.

Można również przyjąć inny podział objawów schizofrenii. W takiej sytuacji można wyróżnić objawy pozytywne, negatywne, zaburzenia afektu, zaburzenia poznawcze i dezorganizację psychiczną.

2.1. Pseudohalucynacje

Jako objawy pozytywne schizofrenii określane są wrażenia i zjawiska wytwarzane przez umysł pacjenta. Pojawiają się omamy wzrokowe, węchowe, smakowe i czuciowe (chory przez zmysły odbiera bodźce, które w rzeczywistości nie istnieją), a także słuchowe (osoba chora słyszy szmery i stukanie, które nie istnieją; mogą pojawić się również głosy, zmuszające chorego do wykonania określonej czynności). Dodatkowo, mogą wystąpić pseudohalucynacje, kiedy osoba chora rozmawia z głosami, które słyszy.

Do objawów pozytywnych schizofrenii zaliczane są również urojenia. Chory odbiera pewne sytuacje w sposób niezgodny z rzeczywistością, a także widzi rzeczy które nie istnieją. Osoby próbujące przekonać pacjenta, że rzeczywistość wygląda inaczej niż mu się wydaje, są najczęściej traktowane jako wrogowie. Urojenia można podzielić na:

  • prześladowcze (osoba chora odnosi wrażenie, że jest wyśmiewana i podsłuchiwana; wydaje jej się, że każdy chce ją skrzywdzić);
  • ksobne (choremu wydaje się, że jest stale obserwowany);
  • wpływu (znane też jako oddziaływania; pacjent ma wrażenie jakby był stale pod wpływem innych osób, bądź rzeczy);
  • odsłonięcia (chory ma wrażenie, że inni ludzie nie znają jego myśli i przedstawiają je).

2.2. Objawy negatywne schizofrenii

Objawami negatywnymi schizofrenii nazywane są wrażenia i funkcje zubożające psychikę. Charakterystyczne jest powolne wycofywanie się z uczestniczenia w czynnościach zawodowych lub szkolnych. Osoba chora przestaje się interesować tym, co do tej pory dawało satysfakcję i unika przebywania z innymi osobami (pojawiają się zaburzenia w kontaktach i komunikacjimiędzyludzkiej). Chory ma również problem z mimiką, gestami i wyrażaniem emocji.

Jako negatywne objawy schizofrenii można uznać:

  • apatię,
  • bierność,
  • bezczynność,
  • brak lub ograniczenie własnej woli,
  • brak spontaniczności
  • spowolnienie.

2.3. Zaburzenia afektu

Zaburzenia afektu są bardzo mocno powiązane z występującymi u chorego omamami i halucynacjami. Dodatkowo bardzo często można zaobserwować u pacjenta brak zadowolenia z życia, smutek i żal. Emocje te nie mają związku z rzeczywistymi sytuacjami, często są w odniesieniu do nich sprzeczne (śmiech w sytuacjach smutnych lub poważnych i odwrotnie). W zaburzeniach pojawić się może depresja popsychotyczna, objawiająca się obojętnością, smutkiem oraz utratą radości i zainteresowań. Istotne jest, że mogą pojawić się czyny lub myśli samobójcze, dlatego bardzo ważna jest obserwacja osoby chorej.

2.4. Zaburzenia poznawcze

W przypadku zaburzeń poznawczych pojawiają się zaburzenia pamięci i koncentracji. Z trudem przychodzi wykonywanie codziennych czynności, a planowanie dla osoby chorej stanowi duży problem. Dodatkowo, osoba chora bardzo często zapomina co robiła (nawet poprzedniego lub tego samego dnia), a także nie pamięta co usłyszała, przeczytała lub powiedziała.

2.5. Dezorganizacja psychiczna

Osoba chora na schizofrenię ma duży problem ze zrozumieniem zaistniałych sytuacji, zachowań i wypowiedzi innych ludzi. U pacjenta można zauważyć brak adekwatności zachowania w odniesieniu do sytuacji, chaotyczność i dziwaczność. Ma na to wpływ proces myślenia jaki zachodzi u osoby cierpiącej na schizofrenię.

3. Rodzaje schizofrenii

Ze względu na różne nasilenie objawów, a także przebieg choroby, można dokonać podziału na różne rodzaje schizofrenii. Wyróżnia się:

  • schizofrenię paranoidalną (występuje przewaga omamów i urojeń);
  • schizofrenię prostą (następuje powolne nasilanie się objawów negatywnych, powodując załamanie);
  • schizofrenię hebefreniczną (mowa osoby chorej jest niezrozumiała, zachowanie jest nieprzewidywalne, chaotyczne i dziecinne);
  • schizofrenię rezydualną (objawy występują przewlekle, mają stabilny charakter; przeważają objawy negatywne);
  • schizofrenię katatoniczną (występują stany osłupienia i pobudzenia, chory najczęściej milczy, zastyga bez ruchu i unika kontaktu z innymi; osłupienie może się nagle przekształcić w pobudzenie, przy którym można zaobserwować bezcelowe i chaotyczne gesty);
  • schizofrenię niezróżnicowaną (nie występuje dominacja pewnej grupy objawów, w przypadku tego rodzaju choroby występuje problem ze zdiagnozowaniem wyżej opisanych postaci schizofrenii).

4. Diagnozowanie schizofrenii

Diagnozowanie schizofrenii polega na przeprowadzeniu dokładnego badania psychiatrycznego oraz obserwacji klinicznej i obserwacji objawów. Dodatkowo stosuje się kwestionariusze oceny występowania i stopnia nasilenia symptomów. Nie istnieją badania laboratoryjne ani obrazowe, które mogłyby potwierdzić diagnozę. Badania wykonuje się w celu wykluczenia innych przyczyn zachowania chorego (przykładowo nadużywanie narkotyków lub leków). Podobne objawy mogą wystąpić przy różnego rodzaju chorobach i w różnych stanach, dlatego przed zdiagnozowaniem schizofrenii należy wykluczyć między innymi:

  • nowotwór środkowego układu nerwowego;
  • stwardnienie rozsiane;
  • zaburzenie borderline);
  • zaburzenia afektywne dwubiegunowe;
  • zaburzenia schizoafektywne;
  • choroby metaboliczne;
  • kiłę ośrodkowego układu nerwowego;
  • otępienie;
  • stan po zażyciu substancji psychoaktywnych.

5. Przebieg schizofrenii

Schizofrenia może rozpocząć się nagle, a jej obraz nie pozostawia wątpliwości, że mamy do czynienia z chorobą psychiczną. Schizofrenia może mieć jednak charakter skryty i rozwijać się miesiącami, aż do czasu, kiedy ukaże się w pełnym wymiarze.

U każdego człowieka schizofrenia przebiega inaczej. Jednak da się wyodrębnić trzy fazy, wspólne dla wszystkich:

  • faza I – faza zwiastunowa schizofrenii; objawia się zmianami nastroju i zachowania. Jeżeli człowiek odwraca się od społeczeństwa, traci kontakt ze znajomymi, nie wypełnia swojej roli społecznej, przestaje dbać o siebie oraz traci zainteresowania - oznacza to, że może to być początek schizofrenii. Jeżeli rozpozna się ją na tym etapie, możliwe jest wyleczenie bez wystąpienia nawrotów choroby;
  • faza II – faza ostra lub nawrotów objawów schizofrenii. W tej fazie występują urojenia, halucynacje, zmienione myślenie. Nie da się nie zauważyć tych objawów, ponieważ prowadzą one do kryzysu psychicznego. Osoby chore na schizofrenię z objawami psychotycznymi zazwyczaj trafiają do szpitala, gdzie poddawane są terapii;
  • faza III – faza stabilizacji w schizofrenii pojawia się po leczeniu. Chory zaczyna wracać do normalnego stanu, a objawy schizofrenii zaczynają stopniowo ustępować. Jest to faza bardzo często wieloletnia z nawrotami choroby.

Wyróżnia się kilka grup osób chorych na schizofrenię:

  • osoby, które mają dłuższy okres remisji – czasu wolnego od objawów schizofrenii. Do tej grupy należy co drugi chory. Faza ta jest przerywana nawrotami choroby. Jak silne i jak częste one będą, zależy od jakości opieki nad chorym na schizofrenię;
  • osoby, które całkowicie wyzdrowiały – takich osób jest bardzo mało. Tylko jednej osobie na cztery udaje się wyjść ze schizofrenii;
  • osoby, które mają ciągłe problemy z objawami schizofrenii – takich osób jest około 10%. U chorych wyzdrowienie jest niemożliwe, a leczenie może jedynie ułatwić w miarę normalne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie.
5 mitów o chorobach psychicznych
5 mitów o chorobach psychicznych [6 zdjęć]

Piętno choroby psychicznej może prowadzić do wielu błędnych opinii. Negatywne stereotypy stwarzają nieporozumienia,

zobacz galerię

6. Leczenie zaburzeń psychicznych

Schizofrenia leczona jest przez całe życie. W przypadku ostrych napadów choroby leczenie musi być prowadzone w szpitalu psychiatrycznym, najczęściej jednak stosuje się leczenie ambulatoryjne. Bardzo ważna jest współpraca pomiędzy lekarzem a pacjentem. W leczeniu schizofrenii stosowane są również:

  • farmakoterapia (stosuje się głównie leki przeciwpsychotyczne, które oddziałują przede wszystkim na pozytywne objawy schizofrenii, dlatego konieczne jest stosowanie również innych form leczenia);
  • psychoterapia](https://portal.abczdrowie.pl/psychoterapia) (w leczeniu schizofrenii wykorzystuje się najczęściej psychoterapię poznawczo-behawioralną, wspierającą, a także treningi funkcjonowania poznawczego; w przypadku młodych osób stosuje się też terapię rodzinną);
  • terapia zajęciowa (osoba chora uczy się radzenia sobie ze schizofrenią i jej skutkami; dostaje wsparcie nie tylko od najbliższych, ale również od innych osób i organizacji ze społeczeństwa);
  • psychoedukacja (może być skierowana do osoby chorej, a także jej rodziny; głównym założeniem jest poszerzanie wiedzy na temat choroby, jej objawów i przebiegu, a także metod walki ze skutkami schizofrenii);
  • elektrowstrząsy (stosowane w przypadkach wyjątkowo ciężkiego przebiegu choroby).

Schizofrenia ma bardzo duży wpływ na życie osoby chorej, dlatego bardzo ważne jest możliwie najwcześniejsze wdrożenie odpowiedniego leczenia. Warto zaznaczyć, że razem z rozwojem choroby, codzienne funkcjonowanie staje się coraz trudniejsze, a w skrajnych przypadkach schizofrenia może doprowadzić nawet do samobójstwa osoby chorej.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze