Śluzak serca - przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Śluzak to łagodny nowotwór tkanki łącznej, charakteryzujący się skąpym zaopatrzeniem naczyniowym. W śluzakach występują wrzecionowate komórki fibroblastyczne. Zmiany te u wielu pacjentów rozwijają się w sposób bezobjawowy lub z objawami niespecyficznymi. Zazwyczaj diagnozuje się u osób w okresie dojrzewania, a także u pacjentów między czterdziestym, a siedemdziesiątym rokiem życia.

Lekarze rozpoznają u pacjentów śluzaki serca, a także śluzaki otrzewnej. Śluzak rzekomy otrzewnej jest łagodną zmianą nowotworową, która lokalizuje się na powierzchni otrzewnej.

Mianem otrzewnej określa się bezbarwną, gładką błonę wyściełającą ściany jamy brzusznej i miednicy. U pacjenta, który zmaga się ze śluzakiem otrzewnej, zaobserwować można komórki nabłonkowe wytwarzające śluz.

Śluzak serca jest najczęściej występującym pierwotnym, łagodnym nowotworem serca u pacjentów dorosłych. Te łagodne guzy powstają z macierzystych komórek mezenchymalnych, wywodzących się z mezodermy.

Jak wygląda śluzak serca? Zazwyczaj jest to izolowany, uszypułowany guz kulisty, posiadający kosmkową lub zrazikową budowę. Może być pokryty skrzeplinami. Śluzak serca jako pierwotny, niezłośliwy nowotwór, umiejscawia się najczęściej w obrębie lewego przedsionka serca.

Etiologia śluzaka serca nie została dokładnie wyjaśniono. Specjaliści podkreślają jednak, że u niektórych pacjentów mogą być one dziedziczne bądź przekazywane od pokoleń. Statystyki pokazują, że jeden na dziesięć przypadków śluzaka przedsionka wydaje się być dziedziczny (na powstanie śluzaków może wpływać kombinacja genetycznych i środowiskowych czynników ryzyka).

Śluzaki, które są dziedziczone genetycznie, nazywane są śluzakami rodzinnymi. Jeśli chodzi o choroby, z którymi śluzak serca może występować, zaobserwowano pewną korelację z problemem zdrowotnym o nazwie zespół Carneya.

W przebiegu tego schorzenia u pacjentów pojawiają się nie tylko śluzaki serca, ale również śluzaki w obrębie skóry. Obserwuje się również przebarwienia skóry, przyzwojaki, śluzaki otrzewnej. Może dochodzić również do rozrostu nadnerczy.

Objawy śluzaka można podzielić na ogólnoustrojowe i objawy związane z zaburzeniami hemodynamicznymi serca. U około jednej trzeciej pacjentów z śluzakiem serca występują niespecyficzne objawy ogólne, takie jak:

• osłabienie,
• gorączka,
• niekontrolowana utrata masy ciała,
• bóle stawowe.

Objawy wynikające z zaburzeń hemodynamicznych serca są zależne od wielkości guza, jego usytuowania oraz ruchomości. Najczęstszym objawem jest duszność. Mogą również występować kołatania serca oraz omdlenia.

Objawy mogą się nasilać, występować bądź ustępować w związku ze zmianą pozycji ciała. Wynika to z faktu, że większość śluzaków jest uszypułowana i balotuje - zmienia swoją pozycję wewnątrz jamy serca, w zależności od pozycji chorego.

Śluzaki serca, będące najczęstszymi łagodnymi zmianami nowotworowymi serca mogą mieć różny przebieg. Czasami pacjenci dotknięci tym problemem zdrowotnym nie odczuwają żadnych objawów lub objawy są niespecyficzne (podwyższona temperatura ciała, dolegliwości bólowe stawów, spadek kilogramów).

Zdarza się jednak, że niektóre osoby mają bardzo poważne objawy. W przebiegu śluzaka przedsionka zaobserwować można zaburzenia rytmu serca, zatory ośrodkowe oraz obwodowe. W najgorszym wypadku zmiana może doprowadzić do nagłego zgonu sercowego.

Szczególnie przydatnym badaniem w diagnostyce nowotworów serca jest echokardiografia. Ta metoda diagnostyczna wykorzystuje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości do badania struktur serca oraz większych naczyń krwionośnych.

Inne pomocne badania, dzięki którym można zdiagnozować śluzaka serca to: tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.

Śluzaki serca zwykle rozwijają się bezobjawowo, nie dając żadnych specyficznych objawów. Ogromna część chorujących na ten rodzaj nowotworu, to właśnie takie osoby, które o problemie zdrowotnym dowiadują się przypadkiem np. podczas wykonywania badania diagnostycznego, przy podejrzeniu zapalenie otrzewnej czy zapalenie wyrostka robaczkowego.

Śluzaki serca usuwa się kardiochirurgicznie. W trakcie zabiegu usunięcia zmiany nowotworowej, resekcji poddaje się każdą z tkanek guza. Jest to niebywale ważne w przypadku tych chorych, u których występuje zmiana nowotworowa dużej wielkości. Duże guzy mogą nie tylko doprowadzić do upośledzenia czynności zastawek, ale również do nieprawidłowości w obrębie całego układu krążenia.

Zwykle wycięcie guza nie przysparza chirurgowi trudności. Czasem jednak, w związku z niewygodną lokalizacją zmiany, może dojść do szkodzenia jednej z zastawek lub układu bodźcoprzewodzącego serca. W takich wypadkach stosuje się odpowiednio wszczepienie sztucznej zastawki lub stymulatora serca.

Śluzaki mogą nawracać po operacji, ale nie jest to zjawisko częste. Występuje ono u około trzech procent pacjentów. Dokładne usunięcie łagodnej zmiany, nawet tej o dużych rozmiarach, pozwala zmniejszyć ryzyko nawrotu śluzaka serca. Pozostawienie dużego śluzaka dające objawy kliniczne wiąże się z ryzykiem wystąpienia zaburzeń rytmu, epizodów zatorowych i nagłego zgonu sercowego.