Socjopata - jaki jest i jak go rozpoznać?
Socjopata to osoba, która nie rozumie co to współczucie czy empatia. Nie potrafi też nawiązać bliskich relacji z innymi osobami. W przypadku socjopaty problemem nie jest zła wola, lecz to, że nie jest on zdolny do zrozumienia innego człowieka i tworzenia trwałych związków. Osoba z zaburzeniem nie potrafi zrozumieć krzywdy innych. Dotykają go tylko rzeczy związane z jego osobą. Jaki jest socjopata? Jak go rozpoznać i jak z nim żyć?
Zobacz film: "Poznasz psychopatę patrząc mu w oczy"
- 1. Jaki jest socjopata?
- 2. Skąd się bierze socjopata?
- 3. Jak rozpoznać socjopatę?
- 3.1. Nie odróżnia dobra od zła
- 3.2. Ignoruje normy społeczne
- 3.3. Kocha na pokaz
- 3.4. Bezczelnie kłamie
- 3.5. Jest agresywny
- 4. Jak żyć z socjopatą?
- 5. Jak leczyć socjopatę?
- 6. Socjopata a psychopata
1. Jaki jest socjopata?
Socjopata jest egocentrykiem, skupionym wyłącznie na sobie. Jeśli spotyka go jakieś niepowodzenie winą zawsze obarcza innych i nie przejmuje się cudzymi uczuciami.
Natura socjopaty sprawia, że potrafi skutecznie osiągać zamierzone cele. Często jest to osoba dobrze wykształcona, rozmowna i pełna uroku osobistego. Wszystko to sprawia, że potrafi doskonale manipulować otaczającymi go ludźmi.
Socjopata jest świetnym obserwatorem, dzięki czemu nie ma trudności w zauważeniu słabości innych osób i ich wykorzystaniu dla własnych korzyści. Najbardziej niebezpieczni są socjopaci o wysokim ilorazie inteligencji.
Socjopatia jest zaliczana do zaburzeń osobowości według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10). Socjopata posiada osobowość dyssocjalną i nie potrafi przystosować się do życia w społeczeństwie.
Osoba z tym zaburzeniem nie traktuje poważnie norm danej kultury czy środowiska, często jest gwałtowna w działaniu. Socjopata nie zna pojęcia empatii, poczucia winy i nie troszczy się o innych.
Drugi człowiek to dla niego sposób do osiągnięcia celu lub przeszkoda, której trzeba się pozbyć. Nie jest mu z tego powodu wstyd i nie ma wyrzutów sumienia. Osoba zaburzona zrobi wszystko by zająć wyższe stanowisko, mieć pieniądze i władzę.
Socjopata nie staje w obronie innych, chyba że zdobycie czyjejś sympatii może okazać się pomocne. Nie przywiązuje się również do innych osób, nie nawiązuje trwałych relacji.
Osoba z zaburzoną osobowością czerpie przyjemność z poczucia władzy, zazwyczaj wykorzystuje swoją pozycję do używania przemocy psychicznej, rzadziej fizycznej. Doskonale zna mechanizm uwodzenia, mówi to co ktoś chce usłyszeć, pozornie jest też bardzo miły.
Zobacz także:
2. Skąd się bierze socjopata?
Według specjalistów przyczyną wystąpienia zaburzeń jest nieprawidłowy proces socjalizacji. Socjopata to osoba, która w dzieciństwie nie nauczyła się lub nie poznała zasad społecznych.
Może być to spowodowane czynnikami środowiskowymi i genetycznymi, dlatego można wyróżnić socjopatię nabytą oraz socjopatię wrodzoną. Osoby z zaburzoną osobowością nie są groźne, ale wymagają specjalistycznej terapii.
Ogromny wpływ ma również dzieciństwo, które zostawia trwałe ślady w psychice. Na osobowość wpływa niezrozumienie, krytykowanie, napominanie, nękanie, bicie czy straszenie.
Dziecko dorasta w atmosferze niechęci, wrogości, co sprawia, że staje się odporne na negatywne komentarze i nie pokazuje swoich uczuć. Istnieje również hipoteza, że socjopata w dzieciństwie mógł przyjąć postawę twardziela, bo uznał tylko w taki sposób może poradzić sobie wśród innych ludzi.
Inna teoria głosi, że mężczyzna z zaburzoną osobowością ma wysoki poziom testosteronu, a kobieta - niedobór progesteronu. Ale to stwierdzenie uznano za błędne.
Obecnie uważa się, że socjopatia wynika z nieprawidłowego środowiska, pełnego patologicznych i kryminogennych zachowań. Winna jest rodzina bez miłości i zrozumienia, skupiona na narzucaniu wymagań, karaniu za najmniejsze przewinienia i powtarzaniu, że sukces jest najważniejszy.
3. Jak rozpoznać socjopatę?
Rozpoznanie socjopaty jest bardzo trudne, ponieważ z pozoru jest to osoba uprzejma i dobrze wychowana. Konieczny jest bliższy kontakt z daną osobą i stałe obserwacje, by ujrzeć prawdziwy charakter socjopaty.
Przede wszystkim, warto poznać cele osoby z zaburzoną osobowością i przyjrzeć się w jaki sposób chce je osiągnąć. Jeżeli marzy o wyższym stanowisku i donosi na swoją konkurencję, wytyka cudze błędy, cieszy się z porażek innych to może być to pierwszy sygnał.
Socjopata nie jest empatyczny, nie wyraża współczucia z powodu choroby, rozwodu, śmierci członka rodziny czy ulubionego zwierzaka. Przejmuje się wyłącznie sobą i swoim interesem. Co więcej, socjopata nie ma przyjaciół ani poważnych związków, pełnych miłości i wsparcia.
Diagnozę może postawić wyłącznie lekarz, który na podstawie rozmowy pozna funkcjonowanie rodziny, relacje w szkole, w domu i pracy. Pomocne są również testy osobowościowe, które uwidaczniają przeważające cechy.
Nie zawsze jednak wyniki są wiarygodne, ponieważ socjopaci kłamią i manipulują. Jedynie doświadczony i wnikliwy psychiatra potrafi rozpoznać socjopatę i starać się zachęcić go do zmiany, co jest jeszcze trudniejsze.
3.1. Nie odróżnia dobra od zła
Socjopata cierpi na aspołeczne zaburzenie osobowości. Ma kłopot z odróżnieniem tego, co jest dobre, a co złe. Dlatego często podejmuje działania, które mogą ranić innych ludzi.
Socjopaci są szorstcy, impulsywni, a nawet brutalni, nie potrafią osądzić moralności konretnej sytuacji. Podobne cechy znajdziemy u osób o narcystycznych zaburzeniach osobowości.
3.2. Ignoruje normy społeczne
Antyspołeczne zaburzenia diagnozowane są przez licencjonowanych specjalistów zdrowia. Biorą oni pod uwagę historię rodziny, środowisko, zachowania w dzieciństwie oraz możliwe współistniejące zaburzenia.
Socjopata nie żyje zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami moralnymi. Ma predyspozycje do zachowań przestępczych i często ma problemy z prawem.
3.3. Kocha na pokaz
Socjopaci to niekoniecznie seryjni mordercy. Żyją pośród nas, czasem nawet bardzo blisko. Długo potrafią ukryć swoją osobowość. Osobą o tego typu zaburzeniach może być nawet twój partner.
Na początku ma niesamowity wdzięk i charyzmę. Później wychodzi z niego rozdmuchane ego. Szybko wyznaje miłość, którą deklaruje do końca życia. Potrafi grać na uczuciach i nieustannie to wykorzystuje.
3.4. Bezczelnie kłamie
Pomimo zewnętrznej powłoki szczerości zachowanie socjopaty jest kłamliwe i podstępne. Do tego stopnia, że jest w stanie oszukać testy osobowościowe, które tę przypadłość mogłyby stwierdzić. Bez skrupułów okłamują swoich najbliższych i współpracowników.
W pracy sieją zamęt, żeby wyciągnąć dla siebie jak najwięcej korzyści. Donoszą do szefa, manipulują wynikami, wymyślają historie o pracownikach, żeby oczernić ich przed przełożonymi.
3.5. Jest agresywny
Osoby o tendencji socjopatycznej są drażliwe, wrogie i pobudzone. Często wpadają w złość i są agresywne. Zdarza się, że używają przemocy fizycznej wobec bliskich osób. Łatwo wyprowadzić je z równowagi - biją się z przypadkowo napotkanymi osobami, nie potrafią utrzymać dobrych relacji z innymi ludźmi.
Jak podkreślają badacze, socjopaci to wyzwanie dla świata nauki. Zaburzenia tego typu są trudne do zdiagnozowania. Socjopatom często towarzyczą lęki czy depresja.
4. Jak żyć z socjopatą?
Z socjopatą nie należy wchodzić w utarczki słowne ani go prowokować. Najlepiej robić swoje i nie zwracać na siebie niepotrzebnej uwagi. Ważne, by nie pokazywać swojego lęku i obaw, bo zostanie to wykorzystane.
Emocjonalna rozmowa z socjopatą sprawi, że będzie bardziej agresywny i niemiły. W relacji z socjopatą naturalne są wybuchy złości i gniewu, manipulacja, a także częste zmiany zachowania. Życie z socjopatą jest niepewne i niestabilne.
5. Jak leczyć socjopatę?
Socjopata niechętnie korzysta z pomocy i trudno skłonić go do brania udziału w profesjonalnej terapii psychologicznej. Osoba z zaburzeniem powinna uczęszczać na treningi umiejętności społecznych, które umożliwiają naukę funkcjonowania w społeczeństwie.
Psychologowie opierają się zazwyczaj na psychoterapii behawioralno-poznawczej. Zadaniem terapeuty jest rozpoznanie problemu, służenie radą, zachęcanie do działania oraz wyznaczanie celów do wykonania.
Dużym problemem w terapii jest brak odpowiedniej motywacji. Socjopata nie czuje zażenowania i próbuje wchodzić z lekarzem w pojedynki słowne.
Często socjopata pojawia się u specjalisty by uzyskać zaświadczenie potrzebne do osiągnięcia jakiegoś celu. Mogą też udawać inną chorobę psychiczną, nieszczerze odpowiadać na pytania i ukrywać swoje prawdziwe motywacje.
6. Socjopata a psychopata
Przez wiele lat nazwy były stosowane zamiennie, ale jest to błąd. Socjopatia to skutek nieprawidłowego procesu socjalizacji, a psychopatia to schorzenie spowodowane brakiem równowagi genetycznej i chemicznej mózgu.
Zachowanie psychopaty może być zbliżone do działania osoby socjopatycznej, ale to nie jest to samo. Psychopaci działają bez planu i nie panują nad swoimi emocjami.
Doskonale znają zasady moralne i normy kulturalne, ale świadomie je przekraczają. Potrafią wyrządzić komuś krzywdę, popełnić przestępstwo, są brutalni i agresywni.
Komentarze