Trwa ładowanie...

Somnifobia – przyczyny, objawy i leczenie lęku przed snem

Avatar placeholder
18.05.2021 15:08
Somnifobia, inaczej hipnofobia, to chroniczny, irracjonalny lęk przed zasypianiem i snem
Somnifobia, inaczej hipnofobia, to chroniczny, irracjonalny lęk przed zasypianiem i snem (123rf)

Somnifobia, inaczej hipnofobia, to chroniczny, irracjonalny lęk przed zasypianiem i snem. Najczęstszą przyczyną tego typu fobii jest stres związany z momentem zasypiania lub wchodzeniem w fazę śnienia. Czasem strach jest na tyle poważny, że staje się nie tylko przyczyną cierpienia, ale i zakłóca codzienne funkcjonowanie. Jakie są jego przyczyny i objawy? Na czym polega leczenie?

spis treści

1. Co to jest somnifobia?

Somnifobia (zwana również hipnofobią) to silny, uporczywy lęk przed snem oraz zasypianiem i poważne, choć trudne do zdiagnozowania, zaburzenie psychiczne. Rodzaj i stopień nasilenia jego symptomów zależy od indywidualnego przypadku i stopnia zaawansowania somnifobii.

Lęk przed snem powoduje nie tylko nieustanne zmęczenie, ale i spadek wydolności fizycznej oraz odporności na choroby. Ponieważ zaburzenie ma długotrwały i wyniszczający charakter, uważane jest za jedną z chorób cywilizacyjnych. Niektórzy psychologowie twierdzą, że somnifobia może być powiązana z lękiem przed śmiercią.

2. Objawy somnifobii

Zobacz film: "Czym jest fobia i co z nią robić?"

Objawy związane z somnifobią mogą być różne. Pojawiają się najczęściej wieczorami lub tuż przed ułożeniem do snu. Czasem symptomy lęku przed snem mogą pojawić się także w ciągu dnia, gdy dopada poczucie zmęczenia (także spowodowanego zaburzeniami snu).

Choć każdy pacjent odczuwa je na swój sposób, typowy jest:

Somnifobia wywołuje napięcie i stres, staje się przyczyną cierpienia. Ma także inne poważne konsekwencje. Długotrwały brak snu źle wpływa na samopoczucie, ale także zachowanie. Często uniemożliwia wykonywanie codziennych obowiązków, zarówno domowych, jak i zawodowych.

Zaburzenie prowadzi do permanentnego zmęczenia, problemów z uwagą i koncentracją. To może być nie tylko nieprzyjemne, ale i niebezpieczne tak dla osoby zmagającej się z lękiem przed snem, jak i jej otoczenia (zwłaszcza w przypadku opieki nad dziećmi bądź wykonywania niebezpiecznej czy odpowiedzialnej pracy).

Zdarza się, że przewlekłe niedospanie wywołuje drażliwość i agresję. Może prowadzić do nerwicy i depresji. W skrajnych przypadkach lęk przed snem może prowadzić do pojawienia się omdleń i halucynacji.

3. Przyczyny lęku przed snem oraz zasypianiem

Przyczyny somnifobii są bardzo różne. Lęk przed snem i zasypianiem może wywoływać:

  • poczucie utraty kontroli,
  • porażenie przysenne, czyli nagłe znieruchomienie ciała, któremu towarzysz niemożność wykonania ruchu połączona z uczuciem duszności oraz trudnością z oddychaniem,
  • nieprzyjemne sny, w których pojawia się poczucie zagrożenia oraz nawracające koszmary senne,
  • traumatyczne, często także wyparte, wydarzenie przeżyte w czasie snu, zwykle w dzieciństwie (np. nieobecność rodziców po przebudzeniu czy pożar),
  • epizody somnabulizmu (potocznie lunatyzmu),
  • przewlekły stres,
  • zaburzenia lękowe, nerwica lub depresja,
  • wpływ sugestywnych historii, obrazów (częsty powód u dzieci).

4. Diagnostyka i leczenie

Problem z prawidłową diagnozą somnifobii u dorosłych może stanowić mylenie zaburzenia nerwicowego z bezsennością (bezsenności nie towarzyszy lęk przed zasypianiem). Szczególnej uwagi wymaga somnifobia u dzieci, która może być jeszcze trudniejsza do zdiagnozowania. To dlatego zawsze, gdy problemy z zasypianiem trwają długo, warto skontaktować się z psychologiem.

Podstawową metodą leczenia somnifobii jest terapia, podczas której specjalista – psycholog bądź psychiatra – uczy, jak odzyskiwać kontrolę nad emocjami i przezwyciężyć fobię. Najważniejsze jest poznanie i zwalczenie psychosomatycznych przyczyn zaburzenia.

Kluczowe jest przezwyciężenie problemu poprzez zmianę zachowań i sposobu myślenia. Zastosowanie znajdują metody terapii psychodynamicznej oraz działania w nurcie poznawczo-behawioralnym.

Nie zaleca się długotrwałego stosowania farmakoterapii, ponieważ ta jedynie tłumi objawy, a nie likwiduje przyczyn dolegliwości. Leczenie farmakologiczne może zostać włączone pomocniczo.

Pomocne są również techniki relaksacji czy medytacja, ciepłe kąpiele przed snem, stosowanie kołdry obciążeniowej, a także wzmożona aktywność fizyczna, która w naturalny sposób wywołuje zmęczenie i ułatwia zasypianie. Bardzo ważny jest także styl życia (racjonalna dieta, unikanie stresu i przemęczenia), a także higiena snu: optymalna temperatura i wilgotność powietrza czy odpowiedni materac.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze