Trwa ładowanie...

Somnologia – czym się zajmuje i co leczy?

Avatar placeholder
10.02.2022 15:51
Somnologia to dziedzina nauki, która zajmuje się snem i zachowaniami w czasie snu.
Somnologia to dziedzina nauki, która zajmuje się snem i zachowaniami w czasie snu. (123rf)

Somnologia to dziedzina nauki, która zajmuje się fizjologią snu, zachowaniami związanymi ze snem, zaburzeniami snu oraz ich następstwami. Częściej w odniesieniu do tych kwestii używa się terminu medycyna snu, co nie jest prawidłowe. Ta bowiem w rzeczywistości jest jej podzbiorem. Kiedy iść do sommologa? Jak przebiega terapia zaburzeń snu?

spis treści

1. Co to jest somnologia?

Somnologia to stosunkowo młoda dziedzina medycyny, w centrum zainteresowania której znajduje się sen. Jej nazwa pochodzi z łaciny, gdzie somnus oznacza sen, a logos nauka, co doskonale ujmuje jej istotę.

Czasem w odniesieniu do somnologia stosuje się termin medycyna snu. Faktycznie jednak jest ona podzbiorem somnologii. Medycyna snu to dziedzina kliniczna zajmująca się diagnozą i leczeniem osób cierpiących z powodu zaburzeń snu.

2. Czym zajmuje się somnologia?

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

Somnologia zajmuje się:

  • fizjologią snu,
  • zachowaniami związanymi ze snem,
  • następstwami zaburzeń snu i braku snu w odniesieniu do indywidualnych przypadków,
  • konsekwencjami zaburzeń snu dla ogółu populacji pod względem zdrowia, wydajności, bezpieczeństwa i jakości życia.

Podstawowym odniesieniem dla naukowców i diagnostów jest Międzynarodowa Klasyfikacja Zaburzeń Snu utworzona w 1990 roku przez American Academy of Sleep Medicine. Ta zaburzenia snu dzieli na cztery kategorie:

  • parasomnie (mimowolne ruchy i zachowania pojawiające się podczas snu),
  • dyssomnie (zaburzenia snu, charakteryzujące się nieprawidłową ilością, jakością oraz czasem jego trwania),
  • zaburzenia snu związane z chorobami psychicznymi, neurologicznymi lub innymi schorzeniami,
  • zaburzenia snu, które muszą być traktowane jako ostateczne zaburzenia snu z powodu braku wystarczającej ilości danych.

Zobacz także:

3. Kiedy iść do somnologa?

Na wizytę u somnologa warto się zdecydować, jeśli sen jest nieprawidłowy. Objawem zaburzenia snu może być:

  • sen, który nie regeneruje. Rano nie jest się wypoczętym, a sennym, zmęczonym, zdekoncentrowanym,
  • sen, który nie odbywa się w nocy,
  • krótki sen, trwający mniej niż 7 godzin,
  • przerywany sen, któremu towarzyszy wybudzanie,
  • problemy z zaśnięciem,
  • nieregularny sen.

Aby stwierdzić zaburzenia snu, problemy związane z odpoczynkiem nocnym muszą wywoływać dyskomfort, regularnie się powtarzać oraz utrzymywać się przez określony, dłuższy czas.

4. Co leczy somnolog?

Jakie zaburzenia snu rozróżnia somnologia? Co leczy? Według Międzynarodowej Klasyfikacji Zaburzeń Snu (ICSD-2, 2005) wyróżnia się następujące grupy zaburzeń snu:

  • bezsenność, czyli zakłócenie stanu zdrowia, w którym niewystarczająca jest długość snu lub niezadowalająca jego jakość. Może polegać na: trudnościach w zasypianiu, wczesnym przebudzaniu się, wybudzaniu się w trakcie snu lub na złej jakości snu. Następstwem jest pojawiające w ciągu dnia uczucie braku wypoczęcia, gorsze samopoczucie, drażliwość, osłabienie koncentracji i zdolności uczenia się,
  • zaburzenia snu związane z oddychaniem,
  • hipersomnia pochodzenia centralnego, czyli notoryczne poczucie niewyspania i spanie w czasie, gdy organizm powinien być aktywny,
  • zaburzenia rytmu dobowego,
  • parasomnia, to jest lęki i koszmary senne,
  • zaburzenia ruchowe podczas snu.

5. Jak przebiega terapia zaburzeń snu?

Jak leczy się nieprawidłowości związane z wypoczynkiem nocnym? Terapia zaburzeń snu opiera się na:

  • zmianie nawyków, przestrzeganiu zasad higieny snu,
  • psychoterapii. Korzysta się głównie z nurtu poznawczo-behawioralnego, gdzie kładzie się nacisk na wyeliminowanie złych nawyków i niekorzystnych zachowań związanych ze snem. Specjaliści korzystają również z psychoanalizy w przypadku koszmarów sennych czy logoterapii przy bezsenności wywołanej kryzysem egzystencjalnym. Działania koncentrują się na poszukiwaniach przyczyny zaburzeń snu, wypracowaniu korzystnych nawyków i przywrócenie regenerującego sen zgodnego z zasadami jego higieny,
  • leczeniu zabiegowym: inwazyjnym, nieinwazyjnym, chirurgicznym w terapii chrapania, zaburzeń oddychania czy bruksizmu,
  • leczeniu farmakologicznym, z którego korzysta się najczęściej przy bezsenności lub nadmiernej senności w ciągu dnia. To leki przeciwdrgawkowe, anty-narcoleptics, przeciwparkinsonowskie, benzodiazepiny, stymulator receptora melatoniny, niebenzodiazepinowe leki nasenne oraz opiaty opiatów.

Metody leczenia dopasowane są do konkretnych zaburzeń i są dobierane indywidualnie do potrzeb pacjenta. Jeśli problemy ze snem pojawiają się epizodycznie, a i nie trwają dłużej niż miesiąc, często wystarczy wizyta u lekarza rodzinnego. Często pomagają delikatne leki nasenne do stosowania doraźnego oraz rozmowa, co robić, by zadbać o higienę snu i ułatwić sobie zasypianie.

Ponieważ zaburzenia snu mają często charakter wtórny, co oznacza, że wynikają z jakichś nieprawidłowości i chorób somatycznych, warto wykonać badania.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze