Zatkany nos u niemowlaka – przyczyny, domowe sposoby i leczenie

Zatkany nos u niemowlaka to częsty problem. Najczęściej jest to objaw infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych (jej pierwszym objawem bardzo często jest właśnie zatkany nos i katar). Przypadłość może mieć także związek z alergią lub drażniącym działaniem dymu tytoniowego.

Zdarza się, że zatkany nos u noworodka czy niemowlaka to konsekwencja zbyt suchego powietrza w mieszkaniu. Częstą przyczyną niedrożnego nosa jest obrzęk błony śluzowej lub zaleganie w błonie śluzowej łez, resztek pokarmu czy śluzu.

Rodziców często martwi zatkany nos i charczenie u niemowlaka. Za niepokojące odgłosy może odpowiadać wiotkość gardła i podniebienia czy słabo rozwinięte dolne drogi oddechowe, wąskie przewody nosowe czy nie w pełni rozwiniętą krtań. Zatkany nos u noworodka bez kataru to często sapka. U niemowlaka obserwuje się ją często. Są to świszczące, przypominające chrapanie odgłosy wydawane podczas oddychania przez nos.

Inne przyczyny zatkanego nosa i efektów dźwiękowych podczas oddychania to skrzywienie przegrody nosowej, przerost migdałka gardłowego, polip lub torbiel jamy nosowej, zmiany naczyniowe w części czaszkowo-gardłowej, także obecność ciała obcego w jamie nosowej czy uraz mechaniczny. Przypadłość może również wskazywać na nietolerancję pokarmową czy refluks żołądkowo-przełykowy.

Zatkany nos u niemowlaka nie tylko niepokoi rodziców, ale i obniża jakość funkcjonowania malucha. Niemowlęta na początkowym etapie życia oddychają wyłącznie przez nos, stąd jego niedrożność zwykle je rozdrażnia. To jednak nie wszystko. Zatkany nos u niemowlaka w nocy utrudnia spanie, a w ciągu dnia jedzenie (pojawiają się problemy ze ssaniem piersi czy butelki).

Leczenie zatkanego nosa u dzieci zależy od przyczyny przypadłości. Czasem wystarczą domowe sposoby, innym razem farmakologiczne leczenie objawowe. Bywa, że konieczna jest interwencja chirurgiczna, która usuwa przyczynę problemu. To dlatego, gdy zatkany nos u niemowlaka pojawia się często bądź jest zjawiskiem, który znacząco utrudnia życie bądź w jakiś sposób niepokoi, należy skontaktować się z lekarzem. Trzeba pamiętać, że nieleczony katar jest częstą przyczyną zapalenia zatok lub zapalenia ucha.

**Jak odetkać dziecku nos?

Są różne sposoby na zatkany nos u niemowlaka. Aby go oczyścić, można użyć aspiratora kataru (to urządzenie, które pozwala usunąć wydzielinę z nosa) lub gruszki. Tak małe dzieci nie potrafią bowiem wydmuchnąć nosa i oczyścić go samodzielnie.

W jaki sposób można naturalnie oczyścić zatkany nos u niemowlaka? Dostępne są takie rozwiązania jak:

• aspirator kataru „na wdech”, dziecka.
• aspirator elektryczny,
• aspiratory do odkurzacza.

Na zatkany nos u niemowlaka można także stosować preparaty stworzone bazie wody morskiej. Można kupić w aptekach bez recepty.

Jak czyścić nosek noworodka solą fizjologiczną? Trzeba położyć dziecko na plecach, odchylić lekko głowę i wycisnąć dwie lub trzy krople roztworu soli do każdego otworu nosowego. To znacznie ułatwi tę czynność i rozrzedzi wydzielinę, znajdującą się w jamie nosowej.

Pomocne są również preparaty wody morskiej w sprayu oraz inhalacje z dodatkiem soli fizjologicznej, z użyciem nebulizatora (sprawdzą się na głęboko zalegający katar u niemowlaka). To pomaga nawilżyć podrażnioną śluzówkę i ułatwia oddychanie.

Kiedy u niemowlaka obserwuje się lejącą się wydzielinę w nosie, w ciągu dnia zalecane jest układanie go na brzuchu (wydzielina wypływa wówczas sama, zamiast spływać do gardła). W nocy zaś warto układać dziecko tak, by jego głowa znajdowała się wyżej niż klatka piersiowa. To również ułatwia spływanie wydzieliny.

Dobrym pomysłem na odetkanie nosa u dziecka jest wyjście na spacer, jeśli dziecko jest zdrowe: nie ma gorączki i innych objawów choroby. Świeże powietrze obkurcza naczynia krwionośne i udrażnia nos.

Gdy dziecko ma zatkany nos, ale i w każdej innej sytuacji, należy pamiętać o częstym wietrzeniu mieszkania oraz nawilżaniu powietrza, gdy jest ono suche (poprzez uruchamianie elektrycznych nawilżaczy powietrza lub powieszenie mokrego ręcznika na grzejniku). Do nawilżacza można dodać kilka kropel olejku eterycznego (pamiętając o zachowaniu środków ostrożności w kwestii reakcji alergicznych).

Dla samopoczucia dziecka duże znaczenia ma również odpowiednia temperatura pomieszczenia (optymalnie wynosi około 20°C).

Czasem domowe sposoby, takie jak oczyszczanie nosa solą fizjologiczną czy wykonywanie inhalacji, to za mało. Wówczas wdrażane są leki na zatkany nos. Jakie? Decyduje o tym lekarz. Czy istnieją skuteczne metody leczenia zatkanego nosa u niemowlaka?

Przy alergii specjalista może zalecić używanie leków przeciwhistaminowych, na przykład w postaci aerozolu donosowego, glikokortykosteroidów. Czasem konieczne są alfa-mimetyki powodujące zwężenie naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa. Gdy doszło do bakteryjnej infekcji nosa, niezbędna jest antybiotykoterapia.