Sulfonamidy - charakterystyka, działania niepożądane, ciąża, środki ostrożności
Sulfonamidy, nazywane również sulfamidami, stanowią grupę organicznych związków chemicznych będących amidami kwasów organosulfonowych. Sulfonamidy od wielu lat wykorzystywane są medycynie, ze względu na swoje działanie bakteriostatyczne oraz odkażające. Stosuje się je w leczeniu zakażeń bakteryjnych, niektórych zakażeń grzybiczych. Sulfonamidy są również niezwykle skuteczne w zwalczaniu infekcji dróg moczowych, wrzodów jelita grubego. Co jeszcze warto wiedzieć na temat sulfonamidów? Czy stosowanie sulfonamidów może powodować u pacjentów działania niepożądane?
1. Czym są sulfonamidy?
Sulfonamidy, przynależące do grupy organicznych związków chemicznych będących amidami kwasów organosulfonowych, znane są przede wszystkim ze swojego bakteriostatycznego działania. Zwyczajowo, terminem sulfonamidów określa się grupę leków otrzymywanych z sulfanilamidu. Mechanizm działania sulfonamidów polega na zaburzania procesów metabolicznych w komórkach bakteryjnych. Amidy kwasu sulfanilowego wykazują zdolność do zwalczania paciorkowców, gronkowców, laseczek beztlenowych, chlamydii, pałeczki ropy błękitnej, pałeczki Salmonelli.
Sulfamidy zakłócają produkcję kwasu dihydrofoliowego, wykorzystywanego przez bakterie i komórki ludzkie do produkcji białek. Zablokowanie syntezy kwasu foliowego występuje wraz z zahamowaniem namnażania bakterii. Takie działanie określa się mianem działania bakteriostatycznego.
Przykładami sulfonamidów mogą być:
- sulfaguanidyna - wykorzystywana w leczeniu zakażeń układu pokarmowego,
- sulfafurazol - wykorzystywany w leczeniu infekcji przewodu moczowo-płciowego, zapaleń ucha środkowego,
- sulfacetamid - wykorzystywany w przypadku bakteryjnego zapalenia spojówek lub brzegów powiek, oparzeń gałki ocznej.
2. Sulfonamidy a działania niepożądane
Sulfonamidy, choć znane ze swojego działania leczniczego, mogą powodować u niektórych pacjentów działania niepożądane. Wśród najczęstszych skutków ubocznych, wynikających ze stosowania sulfonamidów warto wyróżnić:
- skórne reakcje alergiczne (np. wysypka, swędzenie skóry),
- zawroty głowy,
- zmęczenie,
- ospałość,
- ból głowy,
- problemy z koncentracją,
- nudności lub wymioty,
- biegunkę.
Sulfonamidy należy odstawić przy pierwszym pojawieniu się reakcji alergicznej, w przeciwnym razie może dojść do poważnych powikłań i trudnej do zwalczenia, poważnej wysypki.
3. Czy można stosować sulfonamidy w trakcie ciąży lub okresu laktacji?
Czy można stosować sulfonamidy w trakcie ciąży lub okresu laktacji? To pytanie zadają sobie zarówno kobiety ciężarne, jak i te karmiące piersią. Zdaniem specjalistów kobiety spodziewające się dziecka, a także te karmiące piersią, nie powinny stosować sulfonamidów. Stosowanie sulfonamidów może powodować wypieranie bilirubiny z białek we krwi niemowlęcia, powodując encefalopatię bilirubinową u malucha. Nie zaleca się również stosowania leków z sulfonamidem w trakcie laktacji, ponieważ organiczne związki chemiczne zawarte w lekach mogą przeniknąć do mleka matki i powodować u dziecka pewne problemy zdrowotne.
4. Środki ostrożności
Sulfonamidy mogą wchodzić w interakcje z innymi środkami leczniczymi, zarówno tymi bez recepty, jak i tymi, które są przepisywane przez specjalistów. Zanim sięgniesz po leki sulfonamidowe, upewnij się, że twój lekarz posiada wszelkie niezbędne informacje na temat twojego stanu zdrowia, historii chorób, alergii czy przyjmowanych leków.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
