Test ROMA - wskazania, przebieg, interpretacja wyników
Test ROMA to jedna z najskuteczniejszych metod diagnostyki raka jajnika. Choroba potrafi bardzo długo rozwijać się w organizmie zupełnie niezauważona, dlatego odpowiednie metody rozpoznawania jej są bardzo ważne. Zobacz, na czym polega test ROMA i kiedy warto go wykonać.
1. Rozpoznanie raka jajnika
Rak jajnika to podstępna choroba, która atakuje w szczególności młode kobiety i przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Kiedy już zostanie wykryta, najczęściej jest już za późno na działanie. Szacuje się, że co roku nowotwór jajnika diagnozowany jest u kilku tysięcy kobiet.
Dlatego odpowiednie działania profilaktyczne, czyli regularne badania, są kluczowe w diagnostyce raka jajnika. Dotyczy to w szczególności kobiet, u których w rodzinie były przypadki zachorowań na nowotwór piersi, sutka, szyjki macicy czy jajnika właśnie.
2. Czym jest test ROMA?
Test ROMA (z ang. Risk of Ovarian Malignancy Algorithm) to nowoczesna i wyjątkowo skuteczna metoda diagnostyczna, dzięki której można dostrzec nawet niewielkie zmiany w obrębie jajników. Pozwala na wczesne wykrycie komórek nowotworowych, co zwiększa szanse na skuteczne leczenie i powrót do pełnego zdrowia.
Poza wykryciem zmian nowotworowych, test ten pozwala także ustalić najlepszą dla danej pacjentki metodę leczenia.
Zazwyczaj na test ROMA kieruje ginekolog, ale może się zdarzyć, że skierowanie przekaże nam gastrolog, internista lub lekarz rodzinny. Dzieje się tak dlatego, że rak jajnika może dawać niespecyficzne objawy, takie jak bóle podbrzusza czy wątroby. Czasem przed przeprowadzeniem testu zleca się dodatkowo tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, aby ustalić, czy w jajnikach są jakieś zmiany warte dalszej diagnostyki.
Testu ROMA nie przeprowadza się u kobiet poniżej 18 roku życia. Wyniki testu rozpatruje się według dwóch kryteriów - dla kobiet przed menopauzą oraz po niej. Badanie kosztuje około 120 złotych.
3. Jak przebiega test ROMA?
Materiałem do badania jest krew pobrana z żyły łokciowej, najlepiej w godzinach między 7 a 9. Nie trzeba być na czczo. Z próbki krwi wykorzystuje się markery nowotworowe CA 125 i HE4. Podczas badania wykorzystuje się tzw. elektrochemiluminescencję. Wyniki badań dostępne są najczęśiej już kolejneogo dnia. Podawany jest on w procentach i szacowany w oparciu o matematyczny algorytm. Na tej podstawie ustala się ryzyko rozwoju raka jajnika i dopasowuje odpowiednie leczenie.
Dla kobiet przed menopauzą o wysokim ryzyku rozwoju raka mówi się, kiedy wynik badania jest wyższy, niż 7.4%. Kobiety po menopauzie kieruje się na leczenie dopiero wtedy, kiedy wynik przekracza 25.3%. Normy te jednak mogą być różne w zależności od laboratorium.
4. Markery CA 125 i HE4
Markery nowotworowe CA 125 i HE4 określają ryzyko rozwoju raka jajnika. Dawniej, przed opracowaniem testu ROMA, wykorzystywano tylko marker CA 125. Okazało się jednak, że nie jest to do końca precyzyjne, a wyniki często są niejednoznaczne. Stężenie tego markera podwyższa się także w przypadku innych nowotworów i nie jest w stanie jasno określić, że chodzi o raka jajnika.
Dopiero po czasie naukowcy odkryli istnienie jeszcze jednego markera, który nie tylko pojawia się we krwi dużo wcześniej, niż CA 125, ale także jest bardziej precyzyjny w diagnostyce tego konkretnego nowotworu. Nowoodkryty marker nazwano HE4. Dzięki niemu możliwe stało się wykrycie zmian nowotworowych już na etapie I lub II stadium.
5. Wskazania i przeciwwskazania do testu ROMA
Wskazaniem do przeprowadzenia testu ROMA są wszelkie niepokojące zmiany w obrębie miednicy, które mogą wskazywać na obecność guzów, a także dolegliwości, takie jak:
- bóle podbrzusza
- wzdęcia
- zaparcia
- ciągłe zmęczenie i osłabienie
- uczucie pełności
- pogorszone samopoczucie
- brak apetytu
- krawienia z dróg rodnych
- ból podczas oddawanie moczu i parcie w podbrzuszu.
Nistety nie każdy może poddać się temu testowi. Nie zaleca się go osobom przed 18 rokiem życia, a także przechodzącym przez chemioterapię oraz chorującym w przeszłości na nowotwór (stężenie markerów może być wyższe i dać fałszywy wynik).
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
