Tężec – objawy, leczenie

Bakteria beztlenowa Clostridium tetani wywołująca objawy tężca może żyć w formie zarodnikowej przez wiele lat. Zagrożenie można znaleźć w kurzu domowym, glebie, wodzie, a także w zwierzęcych odchodach. Statystyki pokazują, iż tężec powstaje najczęściej w wyniku drobnych zadrapań. Do rany przedostają się patogeniczne czynniki, które w niedługim okresie dają pierwsze objawy tężca. Gdy pałeczka tężca wniknie do ciała, wówczas produkowana jest silna trucizna nazywana tetanospazminą.

Jej główny, pejoratywny wpływ na organizm ludzki to uszkodzenie centralnego układu nerwowego. Wzrasta wówczas napięcie mięśniowe i pojawiają się długotrwałe skurcze różnych grup mięśniowych. Źle się dzieje, gdy zostanie zaatakowana krtań oraz mięśnie oddechowe. W takim przypadku dochodzi do ostrej niewydolności oddechowej. Objawy tężca nie występują od razu. Pojawiają się najczęściej od dwóch dni do dwóch tygodni.  Warto wiedzieć, że objawy tężca mogą przybrać trzy formy:

• Postać miejscowa – najłagodniejsza forma choroby. Cechuje się bólem, sztywnością i skurczem mięśni wokół powstałej rany. Objawy tężca utrzymują się do kilku tygodni.
• Postać uogólniona  - objawy tężca nie są tak charakterystyczne, jak w przypadku tężca miejscowego i mózgowego. Dlatego też postać uogólnioną trudniej jest rozpoznać. Zakażenie rozpoczyna się od ogólnego rozdrażnienia, bólów głowy, odczucia napięcia i drętwienia grup mięśniowych. W miejscu zranienia możemy odczuwać drętwienie. Jednym z charakterystycznych objawów tężca charakteryzującego się uogólnioną postacią jest skurcz mięśni twarzy objawiający się szczękościskiem. Kolejne objawy tężca to sztywnienie karku, zaburzenia połykania, skurcz mięśni grzbietu, uszkodzenie układu mięśniowego i nerwowego. Mogą pojawić się również wylewy do mięśni, złamania kręgosłupa oraz uszkodzenia języka.
• Postać mózgowa –powstaje w obrębie mięśni twarzy oraz głowy. Powoduje znaczne porażenie w tych okolicach.

• Szczepienie na tężec
• Ugryzienie przez psa
• Pierwsza pomoc przy zranieniach
• Zakażenie ran

Na samym początku pojawia się pytanie: czy jest jakiś sposób na zupełną ochronę przed tym zakażeniem? Oczywiście, że tak. Zawsze można się zaszczepić. W tym celu stosuje się szczepienia przeciwtężcowe. W Polsce szczepione są już dzieci i to bezpłatnie. Podstawowe szczepienie to czterokrotne dawki w pierwszym i drugim roku życia. Kolejne porcje podaje się w wieku 6, 14 i 19 lat. Osoba dorosła powinna szczepić się nie rzadziej niż co 10 lat. Szczepienie powoduje, że objawy tężca mogą mieć łagodniejszy przebieg.

Warto wiedzieć, że nieleczony tężec zawsze kończy się śmiercią. Objawy tężca i jego zaawansowanie decydują o podstawowej formie leczenia. Należy podkreślić, że każde leczenie odbywa się w warunkach intensywnej opieki medycznej. Konieczne jest podawanie antybiotyku na przykład penicyliny lub teracykliny. Jeśli pacjent nie był szczepiony lub dostał niepełną dawkę, wówczas stosuje się szczepienia przeciwtężcowe.