Usunięcie przytarczyc - przygotowanie, przebieg zabiegu, powikłania
Usunięcie przytarczyc to zabieg wykonywany w przypadku nieprawidłowego działania tych gruczołów, a konkretnie ich pierwotnej nadczynności. Przy pierwotnej nadczynności przytarczyc ich usunięcie jest jedyną skuteczną formą leczenia dającą trwałe efekty. Wtórna nadczynność przytarczyc wymaga leczenia choroby, która ją wywołała. Nie stosuje się w tym przypadku usunięcia przytarczyc jako metody leczenia.
1. Co to są przytarczyce?
Przytarczyce to zazwyczaj cztery niewielkie gruczoły umiejscowione wokół tarczycy. Mogą także wystąpić w innych miejscach na ciele, ich lokalizacja jest zmienna osobniczo. Ich zadaniem jest produkcja parathormonu (PTH), który reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową. Jeśli poziom wapnia we krwi jest zbyt niski, pobudzana jest jego absorpcja z kości i jelit, aby powrócić do prawidłowego poziomu tego pierwiastka.
2. Nadczynność przytarczyc
Nadczynność przytarczyc może być wywołana rozrostem komórek budujących przytarczyce, gruczolakiem zlokalizowanym na jednej lub kilku przytarczycach lub rakiem przytarczyc. W przypadku nadczynności przytarczyc parathormon jest produkowany w zbyt dużych ilościach, podnosząc jego poziom we krwi kosztem narządów.
Wywołuje to w organizmie:
- zmniejszenie ilości wapnia w kościach i przeniesienie tego pierwiastka do surowicy krwi;
- obniżenie wydzielania wapnia w nerkach;
- zwiększenie absorpcji wapnia w jelitach;
- podniesienie poziomu kwasu solnego w żołądku.
W związku z tym, objawami nadczynności przytarczyc mogą być:
- osłabienie kości, a nawet osteoporoza;
- torbiele na kościach;
- kamienie nerkowe;
- wrzody żołądka;
- oddawanie dużych ilości moczu.
Kolejne, niecharakterystyczne objawy nadczynności przytarczyc to:
- depresja;
- osłabienie mięśni;
- bóle głowy;
- przemęczenie.
Leczenie obejmuje usunięcie przytarczyc, ale także leczenie objawowe, czyli po prostu niedopuszczanie do pogłębienia się zaburzenia:
- unikanie żywności bogatej w wapń;
- nawadnianie;
- leczenie osteoporozy.
3. Usunięcie przytarczyc - badania poprzedzające operację
Ze względu na to, że przytarczyce nie u każdej osoby są zlokalizowane w tym samym miejscu, przed usunięciem potrzebne są zazwyczaj badania obrazowe, np.:
- badanie rentgenowskie;
- scyntygrafia;
- USG;
- tomografia komputerowa.
3.1. Usunięcie przytarczyc - jak się przygotować?
- Tydzień przed operacją należy odstawić leki przeciwdziałające krzepnięciu krwi. Są to między innymi aspiryna, a także niesteroidowe leki przeciwzapalne.
- Zalecane jest zaprzestanie palenia, które utrudnia gojenie się ran pooperacyjnych.
- 6 godzin przed usunięciem przytarczyc zazwyczaj pacjent nie powinien jeść ani pić.
4. Przebieg zabiegu usunięcia przytarczyc
Usunięcie przytarczyc może być zabiegiem bardziej lub mniej inwazyjnym, w zależności od lokalizacji przytarczyc w danym przypadku. Jeśli przytarczyce są bez trudu zlokalizowane, wystarczy niewielkie nacięcie, aby je usunąć. Inną techniką usunięcia przytarczyc jest metoda z zastosowaniem endoskopu lub/i kamery. Dzięki temu lekarz może dokładnie obejrzeć tkanki przytarczyc przed usunięciem. Usunięcie przytarczyc jest przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym.
5. Co po usunięciu przytarczyc?
Rekonwalescencja nie trwa długo, całkowite wyzdrowienie zajmuje 1-3 tygodnie. Do domu wraca się zazwyczaj tego samego lub następnego dnia. O czas powrotu do normalnych, codziennych obowiązków należy zawsze zapytać lekarza. W pierwszym tygodniu po operacji usunięcia przytarczyc należy unikać:
- zaciskania zębów;
- gryzienia twardych pokarmów;
- uśmiechania się;
- podnoszenia ciężarów;
- pochylania się;
- mówienia.
Bandaże są zdejmowane po kilku dniach. Po tym czasie można normalnie myć miejsce po operacji, jednak należy unikać szorowania i używać delikatnych mydeł i szamponów. Zaleca się odpoczynek na kilku poduszkach, aby głowa była powyżej serca. Przyspieszy to gojenie i zmniejszy opuchliznę.
Po operacji najlepiej jeść chłodne potrawy, łatwe do pogryzienia. Od razu po operacji mogą się pojawić wymioty, które zazwyczaj szybko przechodzą. Po usunięciu przytarczyc należy monitorować poziom wapnia we krwi. Początkowo mogą być zbyt niskie, w takich przypadkach zaleca się suplementację wapnia.
6. Możliwe powikłania operacji usunięcia przytarczyc
Możliwe powikłania to:
- uszkodzenie nerwu krtaniowego;
- krwawienie;
- uszkodzenie pozostałych przytarczyc;
- przedłużający się ból;
- przedłużona hospitalizacja;
- blizny.
Jeśli pacjent zauważy u siebie poniższe objawy, powinien skontaktować się z lekarzem:
- wydzielina z rany;
- gorączka;
- nagłe nasilenie się bólu, połączone z opuchlizną i trudnościami z oddychaniem;
- skurcze mięśni, szczególnie twarzy.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.