Heroina - charakterystyka, skutki uzależnienia, zespół abstynencyjny
Heroina albo inaczej diamorfina (acetylowa pochodna morfiny) należy do narkotyków twardych. Po raz pierwszy heroina została zsyntetyzowana przez brytyjskiego chemik Alder Wright w 1874 roku. Podobnie jak morfina, heroina wykazuje działanie przeciwbólowe, jednak w Polsce nie stosuje się heroiny w lecznictwie. Heroina ma właściwości silnie uzależniające. Nawet po pierwszym zażyciu heroiny może dojść do psychicznego uzależnienia od heroiny. Heroinizm to silnie degradujący człowieka nałóg. Uzależnienie od heroiny prowadzi, jak po równi pochyłej, w kierunku śmierci. Chory w wyniku uzależnienia od heroiny, nie mogąc opanować silnej psychicznej potrzeby ponownego zażycia heroiny, podporządkowuje całe swoje życie zdobywaniu i konsumowaniu narkotyku. Praktycznie żadnemu narkomanowi uzależnionemu od heroiny nie udało się przezwyciężyć nałogu. Heroina totalnie wyniszcza organizm, skazując na powolną śmierć.
1. Co to jest heroina
Heroina należy do opiatów, czyli substancji otrzymywanych z przetworów maku lekarskiego (łac. Papaver somniferum), które oddziałują na receptor opioidowy. W okresie letnim z dojrzewającego maku lekarskiego uzyskuje się mleczko makowe, czyli tzw. „zielone”. Czysta heroina to biały lub lekko beżowy proszek, wysoko przetworzona substancja, która jest bardzo drogim narkotykiem. Tanią polską heroinę, tzw. „kompot”, produkuje się ze słomy makowej. Jest to gorzki płyn, o słodkim zapachu, w kolorze od jasno- do ciemnobrązowego. Istnieje też silnie zanieczyszczona odmiana heroiny o nazwie „brown sugar”. Ze względu na obecność domieszek i zanieczyszczeń w środkach sprzedawanych przez dealerów heroina może przyjmować barwę od białej do brązowej. Heroina zaliczana jest do grupy depresantów, podobnie jak alkohol. Heroina bardzo szybko przenika barierę krew-mózg, wywołując euforię, błogostan i apatię.
Heroina jest przyjmowana zwykle za pomocą trzech dróg – dożylnie, donosowo w postaci tabaki albo wdychając opary podgrzewanej heroiny. Okres półtrwania heroiny waha się od 15 do 30 minut. Heroina znosi uczucie bólu, działa depresyjnie na ośrodek oddechowy w mózgu i zwiotcza mięśnie. Efekty działania heroiny wstrzykniętej dożylnie widać już po kilku sekundach. Natomiast efekt narkotyczny heroiny może trwać nawet do ośmiu godzin, po czym pojawia się silna potrzeba ponownego zażycia heroiny. Siła i czas działania heroiny zależą od cech indywidualnych człowieka, dawki, jak i sposobu podania heroiny. Do typowych objawów zażycia heroiny zalicza się:
- zwężone źrenice,
- skąpe oddawanie moczu,
- skurczenie zwieraczy,
- spowolnione ruchy perystaltyczne jelit i żołądka,
- zaburzenia miesiączkowania u kobiet,
- błogostan, nirwanę, euforię,
- poczucie spokoju,
- uczucie senności i ciepła,
- spowolnienie psychoruchowe,
- niewrażliwość na przykre doznania i ból,
- apatię,
- zaburzenia myślenia, percepcji, uwagi i pamięci,
- zmniejszenie głodu,
- spadek ciśnienia krwi,
- obniżenie temperatury ciała,
- słabą reakcję źrenic na światło.
Heroina zażyta po raz pierwszy może wywoływać nudności i wymioty, które ustępują wraz z rozwojem tolerancji na metabolity heroiny. W miarę uzależniania się od heroiny odczucie euforii ulega złagodzeniu. Nierzadko, w wyniku ostrego zatrucia heroiną dochodzi do zgonu. Pierwszym objawem zatrucia jest bardzo silne zwężenie źrenic przy zachowanej świadomości. Z czasem narasta senność aż do śpiączki. Wcześnie występują zaburzenia oddychania, powodując niedotlenienie OUN. Skóra staje się sucha, zimna i blada. Śmierć z powodu zatrucia opiatami może nastąpić w wyniku niewydolności krążeniowo-oddechowej bezpośrednio po przyjęciu dożylnym lub w ciągu 2-4 godzin po doustnym lub podskórnym.
2. Skutki uzależnienia od heroiny
Heroina to bardzo silnie uzależniający narkotyk, który w wyniku postępującego rozwoju zjawiska tolerancji niejako zmusza jednostkę do ponownego sięgnięcia po substancję psychoaktywną i zwiększania dawki heroiny, by otrzymać zadowalające efekty. Silnie uzależnione od heroiny osoby przyjmują dożylnie jednorazowo dawkę około 20-40 mg, maksymalnie 60 mg. Takie stężenie heroiny jest jednak śmiertelne dla osób mniej uzależnionych albo dopiero rozpoczynających zażywanie narkotyków. Na początku rozwija się psychiczne uzależnienie od heroiny, zaraz potem uzależnienie fizyczne. Organizm domaga się heroiny, która została włączona do procesów metabolicznych człowieka. Heroinizm prowadzi do powolnej śmierci. Ludziom uzależnionym od heroiny praktycznie nigdy nie udaje się przezwyciężyć nałogu. Zazwyczaj nałóg bierze górę nad nimi.
Głód psychiczny stanowi główny czynnik zachęcający do ponownego zażycia heroiny. Narkoman w końcu traci kontrolę nad własnym życiem, koncentrując się jedynie na tym, by zdobyć narkotyk. Niejednokrotnie osoby uzależnione od heroiny porzucają rodzinę, szkołę, pracę, zrywają dotychczasowe przyjaźnie, kontakty i znajomości. Przestają dbać o swój wygląd, higienę i zdrowie. Wielu narkomanów zażywa heroinę w sposób ciągły, niekiedy przez wiele lat, wielokrotnie w ciągu doby, prowadząc do szeregu negatywnych konsekwencji dla swojego organizmu. Główne objawy somatyczne, świadczące o długoletnim zażywaniu heroiny, to:
- niepokój, spowolnienie psychoruchowe,
- obniżenie temperatury ciała,
- spadek ciśnienia krwi,
- osłabienie odruchu wykrztuśnego,
- wysychanie błon śluzowych,
- bladość skóry,
- uszkodzenie narządów miąższowych, np. marskość wątroby, uszkodzenia trzustki i nerek,
- zaburzenia hormonalne, np. destabilizacja pracy układu podwzgórze-przysadka, zaburzenia gospodarki wodnej, wydzielania gonad i kory nadnerczy, zaburzenia laktacji, zaburzenia tarczycowe, nadmiar produkcji prolaktyny,
- zaburzenia układu immunologicznego,
- kacheksja,
- zmiany zapalne skóry,
- zapalenie naczyń żylnych i chłonnych, obrzęk kończyn,
- zakażenia (np. posocznica, HIV, zapalania wątroby typu B, C, D), zatrucia, urazy,
- wczesna umieralność,
- zaburzenia seksualne, niedoczynność gruczołów płciowych, zaburzenia jajeczkowania i miesiączkowania, zaburzenia płodności, spadek libido i potencji,
- próchnica zębów, bezzębie,
- zaparcia, powstawanie kamieni kałowych.
3. Zespół abstynencyjny
Zażywanie dożylne heroiny jest niebezpieczne w związku z drogą podania narkotyku. Istnieje bowiem duże ryzyko przedawkowania heroiny, pojawienia się zatorów albo zarażenia się infekcjami bakteryjnymi lub wirusowymi (w tym HIV), zarówno ogólnoustrojowo, jak i w miejscu iniekcji. Osoby uzależnione od heroiny często łączą ze sobą różne substancje psychoaktywne, np. alkohol, amfetaminę, leki nasenne i uspokajające, co zwiększa dodatkowo ryzyko przedawkowania i zgonu. Objawy abstynencyjne mogą pojawić się już po ośmiu godzinach od ostatniego zażycia heroiny, osiągając największe nasilenie w drugiej lub trzeciej dobie. Objawy fizycznego i psychicznego głodu heroiny są źle tolerowane przez pacjentów. Bezpośrednio po iniekcji heroina może powodować kilkugodzinne stany gorączkowe. Średnio nasilony heroinowy zespół abstynencyjny trwa 7-10 dni.
Zwykle zespół abstynencyjny rozpoczyna się objawami grypopodobnymi – gęsią skórką, dreszczami, drżeniem mięśni, bólem kości i stawów, wysiękiem z nosa, łzawieniem oczu, ziewaniem, sennością, ogólnie złym samopoczuciem. Później dołączają dolegliwości bólowe, zaburzenia snu, zaburzenia gastryczne, wymioty, biegunka, nudności, wzmożona potliwość, wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie tętna. U niektórych uzależnionych od heroiny mogą pojawić się: jadłowstręt, naprzemienne odczuwanie ciepła i zimna, bóle głowy, niepokój, drażliwy nastrój, bóle brzucha i męczliwość. Uzależnienie od heroiny, bez względu na motywację zażycia narkotyku, zawsze prowadzi do eskalacji problemów i śmierci „na raty”. Narkotyki, w tym heroina, nigdy nie są sposobem na rozwiązywanie życiowych trudności.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.