Zapalenie dziąseł w ciąży – przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie dziąseł w ciąży to dość częsta przypadłość. Nie zawsze można jej zapobiegać, niemniej należy podejmować takie działania. To ważne, ponieważ choroba jest nie tylko dokuczliwa, ale i może być niebezpieczna dla dziecka. Jakie są przyczyny stanu zapalnego dziąseł u przyszłych mam? Jak leczyć zapalenie dziąseł w ciąży? Co na opuchnięte dziąsła w ciąży sprawdzi się najlepiej? Jakie domowe sposoby na zapalenie dziąseł warto wykorzystać?

1. Co to jest zapalenie dziąseł w ciąży?

Zapalenie dziąseł w ciąży, czyli ciążowe zapalenie dziąseł jest chorobą, która może być nie tylko dokuczliwa, ale i groźna. Zdecydowanie nie można jej bagatelizować.

Ciążowe zapalenie dziąseł dotyka około 35 procent ciężarnych. Największe nasilenie obserwuje się pomiędzy 14. a 30. tygodniem ciąży. Z uwagi na wyrównywanie poziomu hormonów zmiany wyciszają się przed porodem, a znikają kilka tygodni po narodzinach dziecka.

Zobacz film: "W ciąży zadbaj o zęby i dziąsła"

Choroba należy do tak zwanych chorób związanych z płytką bakteryjną modyfikowanych przez czynniki ogólne: zmiany hormonalne, ale i immunologiczne, powiązane ze zmianą składu śliny oraz flory bakteryjnej.

2. Przyczyny zapalenia dziąseł w ciąży

Zmiany w organizmie ciężarnej nie omijają jamy ustnej. Wzrost poziomu hormonów płciowych – estrogenu i progesteronu – receptorów, które znajdują się nie tylko w obrębie narządów układu rozrodczego, ale i dziąsłach, działa prozapalnie. Oznacza to, że podwyższone stężenie hormonów ma negatywny wpływ na kondycję jamy ustnej.

Pod wpływem działania hormonów zwiększa się intensywność złuszczania komórek nabłonka, które stają się pożywką dla bakterii obecnych w jamie ustnej, głównie na płytce nazębnej. Konsekwencją jest rozpulchnienie, przekrwienie i zapalenie dziąseł.

Ponadto progesteron – poprzez swoje oddziaływanie na komórki tkanki łącznej – zwiększa przepuszczalność naczyń w tkankach dziąsła. Nie bez znaczenia jest zmniejszenie stężenia wapnia w organizmie wskutek jego redystrybucji do płodu i tworzenia jego kośćca.

3. Objawy ciążowego zapalenia dziąseł

Jakie są objawy stanu zapalnego dziąseł? Zwykle pojawia się krwawienie podczas szczotkowania zębów i ból dziąseł, obserwuje się także zaczerwienienie, opuchnięte dziąsła, a także ich rozrost (zarówno pojedynczych brodawek dziąsłowych, jak i przedniego odcinka łuku zębowego lub dziąseł w ogóle).

Czasem pojawia się guz ciążowy (nadziąślak naczyniakowaty). To szybko rosnąca, ale łagodna zmiana, która łatwo krwawi tak samoistnie, jak i wskutek drobnego urazu.

4. Dlaczego zapalenie dziąseł w ciąży jest groźne?

Zazwyczaj ciążowe zapalenie dziąseł, choć uciążliwe, nie powoduje nieodwracalnych zmian w przyzębiu, a i stosunkowo łatwo je leczyć. Niestety, jak ostrzegają specjaliści, zaawansowany stan zapalny może być groźny dla zdrowia i życia dziecka oraz utrzymania ciąży. Badania sugerują, że bakterie bytujące w jamie ustnej mogą przenosić się wraz z krwią i kolonizować płód oraz łożysko.

Badania wykazują, że zapalenie przyzębia może być przyczyną:

• niskiej wagi urodzeniowej (patogeny mogą zaburzać wchłanianie składników odżywczych na poziomie łożyska),
• porodu przedwczesnego. Dzieje się tak, ponieważ bakterie prowokują uwalnianie mediatorów prozapalnych, które aktywują czynność skurczową macicy,
• stanu przedrzucawkowego. Jego objawy to wysokie ciśnienie krwi matki, znaczący białkomocz, obecność nadmiernej liczby białek.

5. Leczenie ciążowego zapalenia dziąseł

Kobiety ciężarne, które zmagają się z zapaleniem dziąseł, muszą pozostawać pod opieką periodontologa. Samodzielne dbanie o higienę jamy ustnej to często za mało. Konieczne jest leczenie, które włącza się w II trymestrze. Polega ono na skalingu ręcznym lub ultradźwiękowym (czynnikiem etiologicznym ciążowego zapalenia dziąseł jest płytka bakteryjna) czy polerowaniu korzeni.

Bywa, że niezbędna jest terapia farmakologiczna lub zabiegi chirurgiczne. Niezależnie od stanu jamy ustnej, przy braku potrzeb leczniczych, kobietom ciężarnym rekomenduje się co najmniej dwie wizyty kontrolne w gabinecie dentystycznym w I i III trymestrze (w 3 i 8 miesiącu ciąży).

W aptekach dostępne są leki bez recepty na zapalenie dziąseł. Niektóre z nich rekomendowane są jako bezpieczne dla kobiet w ciąży, niemniej jednak przed ich zastosowaniem pacjentka powinna skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Przyszłym mamom zaleca się płukanki bez zawartości Sodium Laureth Sulfate (SLS) czy alkoholu.

Skutecznym środkiem leczniczym jest również maść na zapalenie dziąseł w ciąży. Ostatniego produktu nie należy kupować bez uprzedniej konsultacji ze stomatologiem. Maść na dziąsła w ciąży zawierająca w swoim składzie pochodne kwasu salicylowego nie powinna być stosowana przez kobiety w III trymestrze ciąży.

6. Domowe sposoby na stan zapalny i ból dziąseł w ciąży

Domowe sposoby na zapalenie dziąseł w ciąży to terapia z użyciem naturalnych, w pełni bezpiecznych dla przyszłej mamy metod. Ciężarne pacjentki nie powinny zapominać, o tym, że codzienna prawidłowa higiena jamy ustnej w domu może zapobiec wystąpieniu zapalenia dziąseł w ciąży.

Co na zapalenie dziąseł w ciąży sprawdzi się najlepiej? Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie naparów i płukanek ziołowych o działaniu odkażającym lub płynów na zapalenie dziąseł o właściwościach antyseptycznych.

Czym płukać dziąsła w ciąży? Naparem na bazie rumianku pospolitego. Ta popularna roślina wykazuje szereg właściwości leczniczych. Napar z rumianku działa silnie przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie. Domowa płukanka doskonale sprawdzi się zarówno w przypadku spuchniętych, bolących dziąseł, jak i krwawiących dziąseł w ciąży. Napar ziołowy wspomaga leczenie takich chorób jamy ustnej jak: pleśniawki czy ropne zapalenie zęba w ciąży.

7. Zapalenie dziąseł w ciąży - profilaktyka

W profilaktyce zapalenia dziąseł w ciąży kluczowe jest:

• szczotkowanie zębów: rano i wieczorem oraz po każdym posiłku. Należy używać miękkiej szczoteczki do zębów oraz pasty z fluorem (stężenie fluoru w paście powinno wynosić 1450 ppm),
• płukanie jamy ustnej po wymiotach, które pojawiają się zwłaszcza w I trymestrze ciąży,
• oczyszczanie przestrzeni między zębami za pomocą nitki dentystycznej lub szczoteczek międzyzębowych,
• płukanie jamy ustnej bezalkoholową płukanką z fluorem,
• oczyszczanie powierzchni języka z płytki nazębnej za pomocą skrobaczek lub szczoteczek.

Zapalenia dziąseł czy stanu zapalnego zęba w ciąży można uniknąć również poprzez regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym. Oprócz wizyt kontrolnych u stomatologa dużą rolę w profilaktyce chorób dziąseł i przyzębia odgrywa także higienizacja.

8. Czy ciążowe zapalenie dziąseł wpływa na zdrowie dziecka?

Krwawienie z dziąseł w ciąży, opuchnięte dziąsła, bolesność w jamie ustnej – wszystkie te objawy mogą wskazywać na stan zapalny. Ciążowego stanu zapalnego dziąseł nie należy pod żadnym pozorem bagatelizować, ponieważ może to skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi np. schorzeniami serca czy nerek.

Chorobotwórcze patogeny po przedostaniu się do krwiobiegu mogą zaatakować również organizm nienarodzonego dziecka. Istnieją badania wskazujące na to, że nieleczone infekcje przyzębia mogą doprowadzić do przedwczesnego zakończenia ciąży. Infekcje te mogą wpłynąć na niską masę urodzeniową malucha.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.