Zaparcia nawykowe - przyczyny, objawy, leczenie
Zaparcia nawykowe to dość poważna dolegliwość, która wymaga leczenia nie tylko objawowego, ale bardzo często także psychologicznego. Przyczyn takiego stanu może być wiele, a w leczeniu kluczowa jest odpowiednia postawa i zaangażowanie chorego. Zobacz, czy to właśnie Ciebie dotyczą zaparcia nawykowe i jak sobie z tym poradzić.
1. Zaparcia nawykowe, czyli zatrzymywanie wypróżniania
Czym jest zaparcie nawykowe? To schorzenie wynikające z nadmiernego, celowego zatrzymywania stolca i powstrzymywanie odruchu wypróżniania. W zaparciach nawykowych dochodzi do osłabienia siły ruchów perystaltycznych jelit. Zaparcia nawykowe nie są spowodowane żadną nieprawidłowością anatomiczną ani towarzyszącym zaburzeniem pracy układu pokarmowego czy trawiennego. Wynika jedynie z naszych własnych działań.
Zaparcia nawykowe różnią się od klasycznych zaparć tym, że w ich przypadku to sam chory naraża się na dolegliwości, zatrzymując naturalną perystaltykę niemal na siłę. Odwleka moment pójścia do toalety, aż w końcu wypróżnianie staje się problematyczne, czasem nawet bolesne.
1.1. Kiedy zaparcia nawykowe należy leczyć i dlaczego?
Jeśli zaparcia nawykowe pojawiają się sporadycznie, a organizm szybko wraca do właściwej przemiany materii i usuwania resztek z organizmu - wszystko w zasadzie jest w porządku i nie ma potrzeby leczenia dolegliwości. Jeśli jednak wstrzymywanie stolca jest notoryczne, choroba przyjmuje postać przewlekłą.
Nieleczone zaparcia nawykowe mogą prowadzić do szeregu komplikacji, takich jak zmniejszenie napięcia mięśniowego w jelicie grubym, zaburzenia trawienie i czucia w obrębie jelit, a także nadmiernym rozdęciem odbytnicy.
2. Przyczyny zaparć nawykowych
Zaparcia nawykowe dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych, bez względu na wiek czy płeć. Wiadomo jednak, że częściej dotykają one małych dzieci, które niechętnie garną się do korzystania z toalety. W tej sytuacji przyczyną może być strach związany z korzystaniem z nocnika lub toalety, a także problemy w rodzinie (kłotnia rodziców, choroba u bliskiej osoby, etc.)
Więcej na temat zaparć:
Główną przyczyną nawykowych zaparć jest siedzący tryb życia i niechęć do aktywności fizycznej. W takiej sytuacji perystaltyka jelit znacznie zwalnia. Do zaparć nawykowych może także dojśc na skutek przyjmowania niektórych leków przeciwbólowych lub przeciwdepresyjnych. Bardzo często dolegliwość pojawia się w ciąży i w przypadku stosowania diety) ubogiej w błonnik.
2.1. Zaparcia nawykowe a stres
Sytuacje stresowe są bardzo silnym czynnikiem mogącym wywołać problemy z wypróżnianiem. Bardzo często dolegliwość wynika z jakiegoś problemu psychonerwicowego. Jeśli jesteśmy narażeni na długotrwały stres lub żyjemy w ciągłym biegu i nie mamy czasu na regularne wizytyw toalecie, zaparcia nawykowe są bardziej niż pewne.
Schorzenie często występuje także u osób, które z powodu strachu przed chorobami, brudem lub na skutek ogólnego obrzydzenia nie korzystają z toalet publicznych (ani w galeriach handlowych, ani w restauracjach, a nawet także i w pracy).
Spowolniona perystaltyka jelit bardzo często jest objawem nerwicy lękowej lub zespołu jelita drażliwego.
3. Objawy zaparć nawykowych
Poza kłopotami z wypróżnianiem się, osobo z zaparciaim nawykowymi towarzyszą także inne objawy. Najczęściej jest to:
- poczucie ciężkości (chory czuje się jak wielki balon wypełniony ołowiem)
- wzdęcie brzucha
- nawracające tępe bóle głowy
- uczucie pełności pomimo jedzenia małej ilości
- senność i brak energii
Zaparcia nawykowe objawiają się także pod postacią nieprawidłowo wyglądającego stolca. Jeśli borykamy się z tą dolegliwością, kał może mieć postać tzw. bobków, być suchy i wydzielać nieprzyjemny zapach, będący wynikiem gromadzenia się bakterii w zalegającej masie kałowej.
4. Leczenie zaparć nawykowych
Leczenie jest różne w przypadku dzieci i dorosłych, ponadto zależy od przyczyny. Jeśli do kłopotów z wypróżnianiem dochodzi u maluchów, należy zachęcać je do częstych wizyt w toalecie, warto także skorzystać z pomocy psychologa dziecięcego i wspólnie z nim opracować właściwe metody, aby jeszcze bardziej nie wystraszyć dziecka. Bardzo ważne jest wsparcie emocjonalne.
U osób dorosłych najczęściej podstawą jest zmiana diety na tę bardziej bogatą w błonnik pokarmowy. Dodatkowo warto wdrożyć aktywność fizyczną - już pół godziny dziennie może przynieść pozytywne efekty w ciągu kilku tygoni.
Zaleca się także picie dużej ilości niegazowanej wody. Jeżeli jednak przyczyną zaparć nawykowych jest stres, fobie czy inne dolegliwości psychonerwicowe, warto wdrożyć psychoterapię lub przynajmniej wizyty u psychologa.
Można także wspierać się dodatkowo łagodnymi ziołowymi środkami przeczyszczającymi. Nie należy sięgać po wyroby medyczne zawierające środki farmakologiczne, ponieważ mogą one uszkodzić układ pokarmowy (stosowane w nadmiarze).
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.