Ziołowe tabletki nasenne - czy naprawdę są skuteczne i komu najlepiej służą

Ziołowe leki nasenne stosowane są w zaburzeniach snu, bezsenności, stanach lękowych, nerwicach, nadmiernej pobudliwości oraz zaburzeniach ze strony przewodu pokarmowego, głównie występujących na tle nerwowym.

Ziołowe preparaty na sen to często mieszanka różnych składników w postaci syropu, nalewki, pigułek lub kropelek. Ziołowe leki na sen sprawdzą się, gdy dokucza ci krótkotrwała bezsenność lub gdy problemy ze snem wynikają ze stresu, napięcia, zdenerwowania. Zioła na sen wyciszą twój organizm i go uspokoją. To pomoże w pełnym zrelaksowaniu się, a w konsekwencji w zaśnięciu. Tego typu leki na sen mogą być przyjmowane tylko doraźnie, ponieważ leczą one jedynie objawy, a nie przyczyny. Bezsenność trwająca dłużej niż kilka dni wymaga zastosowania skuteczniejszej kuracji.

Korzeń kozłka (Valerianae radix) oraz szyszki chmielu (Strobili Lupuli) to dwie najczęściej występujące substancje roślinne w ziołowych preparatach nasennych i uspokajających. Dostępne są one pojedynczo w tabletkach nasennych, nalewkach czy ziołach do zaparzania lub w licznych preparatach złożonych czy mieszankach wraz z innymi ziołami leczniczymi o takim samym lub podobnym działaniu.

Wyróżniamy trzy odmiany kozłka stosowanego w lecznictwie naturalnym:

• Valeriana officinalis (Kozłek lekarski),
• Valeriana wallichi,
• Valeriana edulis.

Wyciąg z korzenia kozłka lekarskiego występuje w tabletkach nasennych stosowanych na noc (sedativa nocne). Dwie pozostałe odmiany rośliny – w tabletkach uspokajających zażywanych w ciągu dnia (sedativa dzienne). Tabletki z kozłka wykazują szereg różnych działań, gdzie zaliczamy właściwości uspokajające i nasenne, rozkurczające na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg moczowych i obwodowych naczyń krwionośnych, a także słabe działanie przeciwdrgawkowe.

Tabletki na sen z kozłkiem poprawiają jakość snu, zmniejszają ilość przebudzeń w nocy oraz zmniejszają ilość marzeń i koszmarów sennych. W badaniach klinicznych z użyciem preparatów z kozłkiem wykazano, iż nie powoduje on zaburzeń koncentracji oraz zaburzeń czasu reakcji. Korzystny efekt kozłka zauważany był także u osób, u których pojawił się zespół abstynencyjny po odstawieniu syntetycznych leków nasennych – benzodiazepin.

Swoje uspokajające i nasenne właściwości kozłek zawdzięcza składnikom aktywnym: walepotriatom (estry kwasu walerenowego i izowalerenowego), kwasowi walerenowemu, olejkowi eterycznemu, a działanie korzystne na układ pokarmowy olejkowi eterycznemu i substancji o nazwie walerenon.

Humulus lupulus, czyli chmiel zwyczajny, od dawna jest znany ze swoich właściwości uspokajających i ułatwiających zasypianie. W lecznictwie naturalnym wykorzystywane są szyszki (owocostany) chmielu oraz tzw. lupulina – gorzka żywica na szyszkach żeńskich chmielu. Zarówno szyszki, jak i lupulina zawierają te same substancje aktywne, tylko w innych proporcjach. Należą do nich: olejki, kwas izowalerianowy, flawonoidy, gorycze, garbniki, żywice.

Podczas przechowywania surowców wydziela się pewna substancja lotna, która odpowiedzialna jest za działanie uspokajające. Związki aktywne chmielu działają hamująco na czynność kory mózgowej. W niewielkim stopniu obniżają także ciśnienie krwi oraz poprawiają łaknienie. Chmiel zawiera także substancje o właściwościach estrogennych, dlatego też nie zaleca się ich u kobiet w ciąży oraz z rakiem piersi. Wykazano również działanie zmniejszające potencję.

Tabletki nasenne z innymi ziołami

Zioła na sen to nie tylko kozłek lekarski czy chmiel zwyczajny, ale także lawenda, serdecznik, męczennica cielista czy popularna melisa. Leonuri herba, czyli ziele serdecznika, wykazuje działanie uspokajające, spazmolityczne na przewód pokarmowy, macicę oraz naczynia krwionośne, powodując obniżenie ciśnienia krwi.

Kwiat lawendy (Lavandulae flos) znany jest od bardzo dawna ze swoich uspokajających właściwości. Lawenda zalecana jest w zaburzeniach snu, nerwicach, w trudnościach w zasypianiu, zaburzeniach samopoczucia, stanach niepokoju czy w dolegliwościach jelitowych na tle nerwowym.

Melisa lekarska to druga najbardziej popularna roślina lecznicza po kozłku lekarskim stosowana w zaburzeniach snu. Liść melisy (Melissae folium) zalecany jest przede wszystkim osobom starszym.

Oprócz tego może być stosowana w zaburzenia trawienia, posiada bowiem działanie żółciotwórcze i wiatropędne.

Mimo tego, że zioła nasenne są preparatami naturalnymi i stosunkowo bezpiecznymi, nie powinno się ich stosować w nadmiarze, ponieważ ich działanie na organizm jest wielokierunkowe. Powinny być przyjmowane jedynie okresowo. Nie wolno ich także łączyć z innymi lekami nasennymi. Najlepszym sposobem na walkę z bezsennością jest poznanie jej przyczyn.

Czasami wystarczy zmienić wystrój sypialni, pójść na spacer, zrezygnować z ciężkiego posiłku na kolację lub unikać kofeiny i niktoyny, aby pozbyć się problemu. Jeżeli bezsenność utrzymuje się jakiś czas, lepiej jest poradzić się lekarza. Zażywanie tabletek na bezsenność według własnego uznania może jedynie pogorszyć sytuację i zaostrzyć objawy.