Znamię Suttona – przyczyny, wygląd i leczenie

Znamię Suttona (znamię „halo”) to znamię barwnikowe, wokół którego pojawia się odbarwiona obwódka o średnicy od 0,5 do 1 cm. Znamię centralne ma wielkość od 3 do 6 mm.

Znamiona barwnikowe (inaczej melanocytowe) to rodzaj łagodnej proliferacji melanocytów. Można je podzielić na znamiona zwykłe i atypowe, wrodzone i nabyte oraz - ze względu na umiejscowienie komórek znamionowych - na: złożone, łączące, skórne.

Specjaliści szacują, że człowiek ma około 20 znamion barwnikowych. W chwili urodzenia widać ich zwykle niewiele. Większość pojawia się w wieku późniejszym, najczęściej w okresie dojrzewania płciowego i wczesnym wieku dorosłym.

Znamię Suttona charakteryzuje się regularnym, wyraźnym brzegiem i równomiernym jasnobrązowym lub ciemnobrązowym zabarwieniem. Zdarza się, że jest zupełnie odbarwione, jasnoróżowe lub w kolorze skóry. Typowe jest to, że pas odbarwionej skóry stopniowo się rozszerza, a znamię najczęściej zmniejsza się. Z czasem zanika.

Znamię Suttona jest zmianą, która występuje najczęściej u dzieci i młodzieży, zwykle na tułowiu, rzadziej na skórze głowy lub kończyn. Obserwuje się tendencję do rodzinnego występowania tego typu znamion.

Przyczyna pojawiania się znamion Suttona nie jest znana. Możliwe, że to reakcja na ekspozycję na promieniowanie słoneczne. Wówczas wokół znamienia dochodzi do nagromadzenia limfocytów, powstania przeciwciał przeciwmelanocytowych i niszczenia melanocytów.

U 30% osób pojawienie się znamienia Suttona jest początkiem bielactwa. W 20% przypadków zmiana jest powiązana ze znamieniem atypowym lub czerniakiem złośliwym.

Postępowanie w przypadku znamienia Suttona zależy od obrazu klinicznego i wywiadu chorobowego. Ważny jest wywiad rodzinny w kierunku czerniaka złośliwego, znamion atypowych lub bielactwa.

Zwykle zmiana tego typu ma charakter łagodny. Nie wymaga leczenia, a jedynie obserwacji. Niektóre zmiany znikają samoistnie, nie pozostawiając żadnego śladu na skórze.

Niemniej, tak jak w przypadku pojawienia się wszelkich znamion barwnikowych, należy zgłosić się do dermatologa, który na podstawie badania dermoskopowego (dermatoskopowego) ustala dalsze postępowanie: usunięcie zmiany lub systematyczną kontrolę dermoskopową.

Dermoskopia to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która pozwala na obserwację i ocenę struktur barwnikowych na poziomie:

• naskórka,
• granicy skórno-naskórkowej,
• górnych warstw skóry właściwej.

Wymaga zastosowania mikroskopu powierzchniowego (dermatoskopu), który pozwala różnicować zmianę łagodną ze zmianą złośliwą, barwnikową z niebarwnikową oraz odróżnić czerniaka od łagodnej zmiany barwnikowej.

Usunięcie zmiany oraz jej ocena histopatologiczna jest konieczna w przypadku wątpliwości oraz pojawienia się zaczerwienienia, powstania strupa, niesymetryczności aureoli. Zabieg usunięcia znamienia wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Nie wolno go usuwać samodzielnie, domowymi sposobami.

Znamiona barwnikowe w większości przypadków są niegroźne, jednak duża ich liczba jest czynnikiem ryzyka rozwoju czerniaka.

Czerniak (czerniak złośliwy, łac. melanoma malignum) jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z melanocytów. W wielu przypadkach pochodzi z istniejącej na skórze zmiany barwnikowej. Podejrzenie czerniaka budzi pojawienie się nowej zmiany przypominającej atypowe znamię lub zmiana wcześniej istniejącego znamienia barwnikowego.

Do głównych objawów czerniaka należy:

• asymetryczne zabarwienie, kształt i powierzchnia zmiany,
• uniesienie się zmiany ponad otaczającą skórę,
• nieregularne ograniczenie zmiany, a także duży jej wymiar.

Również świąd, ból, krwawienie i owrzodzenie w obrębie znamienia lub nowej zmiany skórnej budzą podejrzenie złośliwego charakteru zmiany.

Czerniak jest nowotworem o wysokim stopniu złośliwości. Może dawać przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych oraz przerzuty odległe. Jest niebezpieczny. To dlatego tak ważną rolę w walce z czerniakiem odgrywa profilaktyka i wczesne rozpoznanie choroby, które w znaczący sposób zwiększają szanse na wyleczenie.