Zwiększa ryzyko alzheimera, parkinsona, SM. Naukowcy kolejny raz potwierdzają

Badania sugerują, że ciężkie infekcje wirusowe mogą zwiększać ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona, a nawet stwardnienie rozsiane (SM).

Choroba Alzheimera a infekcje wirusowe. To już kolejne powiązanieChoroba Alzheimera a infekcje wirusowe. To już kolejne powiązanie
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Aleksandra Zaborowska

Ogromna baza danych pod lupą naukowców

Analiza opublikowana w magazynie "Neuron" objęła około pół miliona dokumentacji medycznych. Wyniki były zaskakujące: badacze wykazali aż 22 powiązania między infekcjami wirusowymi a rozwojem chorób neurodegeneracyjnych. Szczególnie niepokojące okazały się przypadki zapalenia mózgu o podłożu wirusowym (encefalitis). Osoby po takim epizodzie wykazywały aż 31-krotnie większe ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera. Dla porównania - spośród 406 pacjentów z encefalitis u 24 rozwinęła się ta poważna choroba.

Nie tylko wirusowe zapalenie mózgu budzi obawy. Hospitalizacja z powodu zapalenia płuc po grypie również wiązała się z wyższą podatnością na alzheimera, demencję, chorobę Parkinsona czy stwardnienie zanikowe boczne (ALS). Również zakażenia jelitowe, wirusowe zapalenie opon mózgowych czy półpasiec zwiększały ryzyko poważnych uszkodzeń układu nerwowego.

Mikrobom ma wpływ na naszą psychikę. Dr Parol: To ma duży związek

Jednym z kluczowych odkryć jest to, że negatywny wpływ infekcji wirusowych na mózg może utrzymywać się nawet przez 15 lat. Co więcej, żaden z badanych wirusów nie miał działania ochronnego - aż 80 proc. z nich określono jako neurotropowe, czyli zdolne do przenikania przez barierę krew-mózg.

Naukowcy podkreślają, że pewnym środkiem zapobiegawczym mogą być szczepienia. Istnieją skuteczne preparaty przeciw grypie, półpaścowi czy zapaleniu płuc (pneumokokom), które, choć nie eliminują całkowicie ryzyka zachorowania, istotnie zmniejszają liczbę ciężkich przypadków i hospitalizacji. Tym samym mogą ograniczać długofalowe skutki infekcji, w tym ryzyko neurodegeneracji.

Wirusy a choroby mózgu

W 2022 roku badanie przeprowadzone na ponad 10 milionach osób powiązało wirusa Epsteina-Barr z 32-krotnie większym ryzykiem stwardnienia rozsianego.

To wtedy zespół badawczy rozpoczął analizę od 35 tys. pacjentów z sześcioma typami chorób neurodegeneracyjnych w Finlandii, porównując ich dane z grupą kontrolną 310 tys. osób. Na tym etapie zidentyfikowano 45 powiązań, które następnie zweryfikowano przy pomocy bazy UK Biobank, obejmującej 100 tys. rekordów. Ostatecznie potwierdzono 22 silne związki między wirusami a chorobami mózgu.

Choć badanie miało charakter obserwacyjny i nie dowodzi przyczynowości, autorzy – w tym neurogenetycy Michael Nalls i Andrew Singleton z amerykańskiego National Institute on Aging – podkreślili, że wyniki znacząco wzmacniają hipotezę o roli wirusów w procesach neurodegeneracyjnych.

Jest to szczególnie istotne w obliczu faktu, iż choroby neurodegeneracyjne należą do najpoważniejszych wyzwań medycyny XXI wieku - skutecznych terapii jest niewiele, a czynniki ryzyka są liczne.

Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła:

  • Kjetil Bjornevik et al., "Longitudinal analysis reveals high prevalence of Epstein-Barr virus associated with multiple sclerosis", Science, 2022,

  • Kristin S. Levine et al., "Virus exposure and neurodegenerative disease risk across national biobanks", Neuron, 2023.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"