Co na odleżyny?

Odleżyny to ciężkie dolegliwości – rany pojawiające się na skórze wskutek długotrwałego ucisku lub tarcia. Występują u osób, które są unieruchomione w łóżku lub na wózku inwalidzkim. Dlaczego powstają? Odleżyny pojawiają się na skutek zaburzeń krążenia krwi w tkance podskórnej, w szczególności w miejscach zwiększonego ucisku (plecy, łydki, pośladki). Powstają jako uszkodzenia skóry i leżących pod nią tkanek, często sięgając aż do kości. W krótkim czasie ujawnia się zaczerwienienie obszaru skóry, a w ich obrębie dochodzi do obumierania tkanek. Najczęściej zlokalizowane się w miejscach narażonych na długotrwały ucisk – w pozycji leżącej jest to okolica kości krzyżowej, pięty. Czy są jakieś sposoby na odleżyny?

1. Jak powstają odleżyny?

Z powodu odleżyn cierpi ok. 9% pacjentów hospitalizowanych i aż 23% pacjentów leczonych w domu. 60-70% wszystkich przypadków odleżyn dotyczy osób w wieku podeszłym, przy czym częściej pojawiają się u kobiet. Odleżyny powstają w okolicach kości krzyżowej, guzków kulszowych, kostek u nóg i na piętach. Tworzą się także w okolicach uszu, łopatek i grzbietu. Mają barwę żółtą, brązową i czarną. Powstawanie odleżyn przebiega etapowo. Początkowo pojawia się rumień, przechodzący w zmiany skórne o charakterze rozpadowym, następnie powstaje owrzodzenie, a w konsekwencji zmiany rozkładowo-gnilne. Odleżynom sprzyjają również: niedożywienie, niedobór witaminy C, zmiany skórne,niedokrwistość, zakażenie, niedostateczna pielęgnacja i higiena chorego.

2. Leczenie odleżyn

Krwotoki i rany niewielkie leczy się łatwo, odleżyny zaniedbane są trudne do wyleczenia. W leczeniu odleżyn skuteczne są opatrunki aktywne. Gojenie przebiega wtedy szybciej. Najczęściej stosowane są opatrunki hydrokoloidowe. Czasami odleżyny trzeba oczyścić chirurgicznie lub preparatami hydrożelowymi czy enzymatycznymi (maści lub żele). Gdy dochodzi do infekcji rany, należy zastosować antybiotyk i opatrunek ze srebrem. Opatrywanie ran po odleżynach jest konieczne. Chirurgiczne zaopatrzenie odleżyn polega na usunięciu martwiczo zmienionych tkanek, które uniemożliwiają prawidłowy przebieg gojenia się ran.

3. Zapobieganie odleżynom

Konieczna jest aktywność ruchowa chorego, więc pozycję należy zmieniać minimum raz na 2-4 godziny, co jest uzależnione od każdego pacjenta indywidualnie. Istotne są: stan pacjenta, napięcie mięśni, możliwość samodzielnego poruszania się w łóżku. Pacjenta należy masować i oklepywać nieuszkodzone miejsca. Ponadto należy w miejsca zmienione chorobowo lub szczególnie narażone na powstawanie odleżyn wcierać specjalne kremy i maści, które spowolnią i zapobiegną ich powstawaniu. Chorego należy ułożyć na specjalnym materacu zmiennociśnieniowym, skuteczne też są materace gąbkowe, czyli tzw. jeże. Ponadto należy rygorystycznie przestrzegać zasad higieny, dbać o skórę. Z pewnością warto unikać zanieczyszczeń kałem i moczem, dbać o nawilżanie skóry kremami i emulsjami o działaniu dezynfekującym. Aby zapobiec odleżynom, należy unikać uciskania obszarów podatnych na rany. Korzystne jest stosowanie podkładów, poduszek, materaców przeciwodleżynowych. Chorego należy właściwie odżywiać, podawać płyny do picia. Taka osoba nie powinna leżeć zbyt długo w jednej pozycji.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.