Z powodu zanieczyszczonego powietrza w Polsce umiera przedwcześnie 48 tys. osób
Badania pokazują, że dzieci, które oddychają w łonie matki zanieczyszczonym powietrzem, mają niższe IQ i częściej chorują na astmę. Mają także mniejszą pojemność płuc i wagę.
O tym, jakie zagrożenie dla zdrowia niesie zanieczyszczone powietrze rozmawiamy z dr Piotrem Dąbrowieckim, przewodniczącym zarządu Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP.
WP abcZdrowie: Jakie choroby wywołuje zanieczyszczone powietrze ? Jak wpływa na nasze zdrowie?
Dr Piotr Dąborowiecki: Smog uszkadza kilka ważnych organów. Drogi oddechowe to pierwszy narząd, który styka się z zanieczyszczonym powietrzem. Permanentnie oddychając, filtrujemy powietrze i cząstki stałe, takie jak: tlenki azotu, siarki, ozon, benzopiren, które oddziałując bezpośrednio na śluzówkę dróg oddechowych uszkadzając ją. Wywołują tym samym przewlekłe zapalenie śluzówki i schorzenia górnych oraz dolnych dróg oddechowych.
Wśród dolegliwości górnych dróg wymienia się nieżyty gardła, nosa, krtani. Schorzenia dolnych dróg oddechowych to częste infekcje, a przede wszystkim objawy astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.
Drugim narządem, który często jest uszkadzany przez zanieczyszczone powietrze, jest układ krążenia. Pył zawieszony, szczególnie cząstki stałe PM 2,5 o bardzo małej strukturze, mogą wnikać poprzez pęcherzyki płucne do krążenia i nasilać np. objawy miażdżycy. Prowadzą także do udarów i zawału.
W czasie, kiedy normy powietrza są mocno przekroczone, wiele osób trafia do szpitali z zaostrzeniem astmy czy POChP, ale również dwu-, a nawet trzykrotnie zwiększa się liczba osób, które mają zaburzenia rytmu serca.
Zanieczyszczenia powietrza mogą wywoływać nowotwory płuc i innych narządów np. pęcherza moczowego.
W Polsce z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem co roku przedwcześnie umiera 48 tys. osób.
Kto jest szczególnie zagrożony?
Małe dzieci, osoby w starszym wieku, a także kobiety w ciąży i ci, którzy cierpią na przewlekłe choroby układu oddechowego i krążenia. Objawy tych schorzeń w czasie smogu znacznie się zaostrzają i tacy pacjenci często są hospitalizowani.
Jak długo trzeba być narażonym na działanie zanieczyszczonego powietrza, by poczuć dolegliwości i być narażonym na choroby, które pan wymienił?
To zależy od stężenia szkodliwych pyłów w atmosferze. Obserwujemy skutki przewlekłego i doraźnego narażenia naszego organizmu na zanieczyszczenie. Te doraźne to kaszel, świsty, duszności, kołatanie serca, a także bóle głowy, ogólne złe samopoczucie i drapanie w gardle.
Długofalowe skutki smogu to astma czy POChP, nadciśnienie, choroba wieńcowa serca, a nawet demencja. Udowodniono powiązanie wystąpienia demencji u osób, które często i długo przebywają w smogu.
Szczególnie narażone są kobiety w ciąży. W Krakowie przeprowadzono badania, które pokazują, że dziecko w łonie mamy, która oddycha takim powietrzem, rodzi się z niską wagą, ma mniejszą główkę, niższe IQ, a jego płuca mają mniejszą pojemność.
I nie mówimy o parametrach zanieczyszczeń przekroczonych 4- czy 5-krotnie, wystarczy 20-30 proc. powyżej górnej granicy normy.
Tak naprawdę, wpływ smogu na nasze zdrowie i kondycję jest potężny. Zaczyna się w życiu płodowym i trwa przez kolejne lata życia. Im dłużej jesteśmy narażeni, tym bardziej upośledza naszą wydolność i sprzyja rozwojowi wielu schorzeń.
Czy te zmiany zdrowotne są odwracalne?
Potencjalnie tak. Jeśli rozpoznajemy chorobę, możemy leczyć i powstrzymać jej rozwój. Na pewno im mniejsza ekspozycja na smog, tym mniejsze dolegliwości i niższe ryzyko wystąpienia chorób.
Przeczytaj koniecznie
- Te dolegliwości najczęściej dotykają kobiety. Jak sobie z nimi radzić?
- Alergicy muszą robić to inaczej! Dowiedz się więcej
- O tej piramidzie się nie mówi. Zobacz, co powinieneś wiedzieć
- Pediatra odpowie na Wasze pytania o dziecięce dolegliwości. Nie wstydź się pytać!
- Dzieciom z reguły nie smakuje. Jak to się dzieje, że dorośli tak ją uwielbiają?li> Znana blogerka opowiada o przełomie w swoim życiu. Dowiedz się, co go spowodowało
Jak się zatem chronić? Sporo mówi się o tym, by nie wychodzić z domu, ale przecież musimy dotrzeć do pracy, zaprowadzić dzieci do szkoły.
Do pracy lepiej pojechać samochodem niż spacerować. Jeśli musimy przemieszczać się po otwartej przestrzeni, gdy normy szkodliwych pyłów są przekroczone, to niestety będziemy kasłać i odczuwać duszności.
Powinniśmy ograniczyć do minimum przebywanie na powietrzu. Niestety, nie zabezpieczy nas ubranie. Nie pomoże nam także zwykła maseczka kupiona w aptece. Dzieciom w ogóle odradzam noszenie masek, bo zanadto utrudniają oddychanie.
Młodzieży i dorosłym polecam dobrej jakości maseczkę, która dobrze przylega i zawiera filtr pochłaniający szkodliwe cząstki stałe. Maseczka chirurgiczna nie zabezpieczy nas odpowiednio.
Odradzam także bieganie w smogu. Europejskie Towarzystwo Oddechowe przygotowało zalecenia dotyczące aktywności fizycznej na wolnej przestrzeni w trakcie smogu. Musimy najpierw skontrolować, czy w dniu, w którym zamierzamy ćwiczyć, powietrze jest czyste.
Jeśli tak, to tak planujemy nasz bieg czy marsz, by ominąć główne arterie miejskie czy dzielnice fabryczne. Biegaczom przyda się profesjonalna maska.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
