Test ALCAT – co to jest i jak działa?

Test ALCAT (ang. Antigen Leukocyte Cellular Antibody Test), znany także jako test cytotoksyczności leukocytów, to badanie diagnostyczne, którego celem jest identyfikacja nadwrażliwości pokarmowej poprzez badanie reakcji komórek krwi na różne substancje spożywcze i inne czynniki.

W diagnostyce alergii wykorzystywane jest głównie badanie laboratoryjne z krwi, takie jak oznaczanie poziomu IgE całkowitego i IgE specyficznych we krwi, rzadziej IgA i IgG. Inne metody diagnostyki to testy skórne oraz dieta eliminacyjna.

Czym ten alergiczny różni się od powszechnie wykonywanych testów? Przede wszystkim tym, że prowokacja alergenami odbywa się in vitro, poza organizmem pacjenta, po pobraniu próbki krwi. Jego zaletą jest to, że nie ogranicza się do wskazania alergenów, ale dostarcza również informacji o sile ich działania.

Kiedy wykonać test ALCAT? Wskazania to:

• objawy charakterystyczne dla alergii,
• symptomy niespecyficzne, które mogą wskazywać na alergie, takie jak przewlekłe zmęczenie, częste bóle głowy, problemy ze snem, zespół nerczycowy, nadpobudliwość nerwowa,
• występowanie objawów alergii i negatywne wyniki innych testów alergicznych.

Do przeprowadzenia testu ALCAT konieczne jest pobranie próbki krwi (na czczo), która jest odpowiednio przygotowywana (ważne jest uzyskanie zawiesiny leukocytów) i poddawana jest analizie laboratoryjnej.

Procedura przeprowadzenia testu ALCAT obejmuje takie etapy jak:

• Stymulacja leukocytów (białe krwinki) przez różne substancje, w tym potencjalnie problematyczne składniki pokarmowe, takie jak pokarmy, dodatki do żywności, chemikalia, pleśnie, zanieczyszczenia środowiska, niesteroidowe leki przeciwzapalne.
• Pomiar reakcji komórek po stymulacji leukocytów. Oceniana jest reakcja komórek po kontakcie z alergenem (w przebiegu reakcji alergicznej komórki te podlegają deformacjom i degradacji). Oceniana jest zmiana kształtu, wielkości i ilości leukocytów. Wzrost aktywności leukocytów może sugerować reakcję nadwrażliwości na daną substancję.
• Analiza i interpretacja wyników testu ALCAT. Zawiesina jest porównywana z próbką kontrolną zawierającą leukocyty niepoddane działaniu alergenów. Na podstawie pomiarów i analizy w cytometrze przepływowym określa się, które substancje wywołują reakcję nadwrażliwości (sugeruje się ich ograniczenie lub eliminację z diety), a które są dobrze tolerowane przez organizm.

Wynik testu ALCAT przedstawiany jest w formie kolorowego diagramu, który zawiera spis alergenów bezpiecznych oraz wywołujących nietolerancję łagodnego, umiarkowanego oraz silnego stopnia.

Test ALCAT, stosowany w diagnostyce alergii pokarmowej czy nietolerancji pokarmowej, pozwalają na powiązanie konkretnych antygenów z nietypowymi objawami alergii oraz rozpoznaniu przewlekłych stanów zapalnych, takich jak choroby autoimmunologiczne, alergie i inne stany chorobowe.

Badanie może również być pomocne w planowaniu diety eliminacyjnej, ponieważ jego wyniki pozwalają na opracowanie planu diety, który eliminuje lub ogranicza spożycie substancji wykazujących reakcję nadwrażliwości.

Test ALCAT może także być także używane do monitorowania postępu leczenia, czyli diety eliminacyjnej. Aby ocenić jej skuteczność, z zasady wystarczy powtórnie przeanalizować reakcję leukocytów na substancje pokarmowe.

Czy test ALCAT jest skuteczną metodą diagnozowania nietolerancji pokarmowych?

Jeśli chodzi o wiarygodność testu ALCAT, można się spotkać z różnymi opiniami, głównie tymi, które kwestionują jego dokładność i przydatność w diagnozowaniu nadwrażliwości pokarmowych. Wielu ekspertów zaleca ostrożność w stosowaniu testu ALCAT, inni nie uznają go za alternatywną i wartościową metodę diagnostyki.

Jakie są zarzuty? To przede wszystkim brak wystarczających badań naukowych, brak standaryzacji procedur laboratoryjnych i odpowiednich kontroli (nie jest jasne, czy reakcje komórkowe mają bezpośredni związek z objawami klinicznymi u pacjenta), ryzyko fałszywie dodatnich lub fałszywie ujemnych wyników oraz brak korelacji z innymi metodami diagnostycznymi.