Alergia powietrznopochodna – co warto o niej wiedzieć?
Alergia powietrznopochodna to jeden z typów alergii, który obejmuje najczęściej układ oddechowy, skórę i narząd wzroku. Do powszechnych środowiskowych alergenów powietrznopochodnych należą rośliny, roztocza kurzu domowego, a także naskórek zwierząt czy grzyby pleśniowe. Alergeny wziewne są obecne w powietrzu, wraz z nim dostają się do dróg oddechowych lub działają bezpośrednio na odsłoniętą skórę. Co jeszcze warto wiedzieć o alergii powietrzopochodnej?
1. Czym jest alergia powietrznopochodna?
Alergia powietrznopochodna oznacza manifestację niepożądanych objawów klinicznych, które obejmują skórę i inne narządy: układ oddechowy i narząd wzroku. Symptomy alergii pojawiają w wyniku reakcji immunologicznych, które wywołuje kontakt z alergenem powietrznopochodnym.
Alergia to nieprawidłowa, nadmierna reakcja na bodźce, które w normalnych warunkach nie są szkodliwe. Owe czynniki środowiskowe, rozpoznane przez układ immunologiczny jako potencjalnie niebezpieczne i wymagające wyeliminowania, nazywane są alergenami. Alergia pojawia się u osób z genetycznie uwarunkowaną do nich skłonnością bądź w związku z długotrwałym i intensywnymnarażeniem na działanie na alergen.
Alergia powietrznopochodna bywa nazywana alergią wziewną, jednak pojęcie to nie uwzględnia procesów immunologicznych zachodzących w skórze pod wpływem kontaktu z alergenami powietrznopochodnymi. Ponadto termin alergia bywa stosowany zamiennie z pojęciem nadwrażliwości. Wyróżnia się cztery jej typy, z czego dwa odpowiadają za większość chorób alergicznych.
To tak zwana alergia natychmiastowa oraz alergia typu późnego. Za reakcje alergii powietrznopochodnej odpowiada alergia natychmiastowa. Ten typ związany jest z wytwarzaniem w organizmie swoistych przeciwciał nazywanych immunoglobulinami IgE, które rozpoznają alergeny o budowie białkowej. Substancją odpowiedzialną za objawy chorobowe jest histamina.
2. Przyczyny alergii powietrznopochodnej
Alergeny możemy podzielić ze względu na drogę wniknięcia do organizmu na powietrznopochodne (wziewne), pokarmowe i kontaktowe. Tym samym do uczulenia dochodzi w wyniku ekspozycji na alergen drogą oddechową, pokarmową lub przez skórę
Najczęstsze alergeny powietrznopochodne to:
- roztocza kurzu, przy czym znanych jest ponad 50 tysięcy gatunków roztocza,
- pyłki roślin (drzew, traw, chwastów). Właściwości alergizujące posiadają zwłaszcza pyłki roślin wiatropylnych o małym ciężarze,
- sierść i naskórek zwierząt, przy czym źródłem alergenów zwierzęcych są wydzieliny gruczołów ślinowych, łojowych i potowych oraz złuszczający się naskórek. Sierść nie jest alergenem, a nośnikiem substancji białkowych pochodzących ze śliny i innych naturalnych wydzielin zwierząt. W środowisku domowym głównie uczulają psy i koty,
- grzyby pleśniowe. Uczulenie na nie zwykle towarzyszy uczuleniu na inne alergeny powietrznopochodne.
- lateks gumy naturalnej.
3. Objawy działania alergenów powietrznopochodnych
Objawy alergii powietrznopochodnej manifestują się na skórze, w obrębie układu oddechowego oraz narządu wzroku. Zwykle jest to:
- pojawienie się lub zaostrzenie atopowego zapalenia skóry (AZS), zespół alergii jamy ustnej, obrzęk naczynioruchowy (skóra),
- zespół alergii jamy ustnej, nieżyt nosa na tle alergicznym, astma IgE-zależna, obrzęk naczynioruchowy (układ oddechowy),
- alergiczny nieżyt spojówek (narząd wzroku).
4. Diagnostyka i leczenie
W rozpoznaniu alergii powietrznopochodnej wykorzystuje się takie badania jak:
- skórne testy punktowe,
- oznaczenie poziomu całkowitego IgE,
- oznaczenie poziomów antygenowo swoistych przeciwciał klasy IgE w surowicy.
Trzeba jednak pamiętać, że bardziej wnikliwa diagnostyka zależy od jednostki chorobowej, jaką wywołały alergeny powietrznopochodne. Skuteczne leczenie w przypadku chorób alergicznych zależy od ustalenia czynnika wywołującego chorobę.
Leczenie alergii powietrznopochodnej polega zarówno na przyjmowaniu preparatów przeciwhistaminowych, przeciwzapalnych, przeciwświądowych oraz uspokajających, jak i na działaniach miejscowych (to na przykład właściwa pielęgnacja skóry). Ważne jest również przyjmowanie inhibitorów kalcyneuryny czy stosowanie glikokortykosteroidów. Kluczowe jest unikanie ekspozycji na alergen. W wielu przypadkach alergia powietrznopochodna jest wskazaniem do wdrożenia immunoterapii swoistej.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.