Antydepresanty nowej generacji
Antydepresanty nowej generacji to tzw. atypowe leki przeciwdepresyjne. Różnią się od starszych grup – TLPD, SSRI, SNRI, inhibitory MAO – przede wszystkim mniejszymi skutkami ubocznymi, ze względu na złożony mechanizm działania, skierowany głównie na zwiększenie poziomu serotoniny i adrenaliny w mózgu. Nie są one jednak od nich wolne i są różne w zależności od stosowanego leku. Mechanizm działania także nieco się różni. Główne zastosowania nowych leków przeciwdepresyjnych obejmują leczenie depresji jednobiegunowej z lękiem lub bez, stanów lękowych, zaburzeń snu, a także alkoholizmu.
1. Mechanizm działania nowych leków przeciwdepresyjnych
Do antydepresantów nowej generacji zaliczamy kilka leków. Są to:
- mianseryna,
- mirtazapina,
- trazodon,
- nefazodon,
- tianeptyna.
Jeśli chodzi o skutki o charakterze psychologicznym, to podstawowym skutkiem ubocznym antydepresantów nowej generacji może być powierzchowne usuwanie tylko symptomów, bez wprowadzenia zmian w przyczynach powodujących depresję. Dotyczy to na przykład sytuacji, gdy przyczyny depresji tkwią w środowisku, w którym osoba funkcjonuje.
Mianseryna blokuje receptory adrenergiczne presynaptyczne alfa-2 oraz postysynaptyczne alfa-1. Receptory alfa-2 to tzw. autoreceptory, tzn. że w wyniku ich zablokowania na błonie presynaptycznej następuje zwiększone wydzielanie neuroprzekaźników do wnętrza synapsy – adrenaliny i serotoniny. Blokowanie receptorów alfa-1 powoduje dłuższy czas przebywania adrenaliny w synapsie. Lek ten słabo także działa na receptory serotoninowe.
Mirtazapina to analog mianseryny, działa selektywnie na receptory alfa-2 na neuronach serotoninowych, w wyniku czego zwiększony jest poziom serotoniny. Oprócz tego blokuje receptory serotoniny 5HT-2 i 5HT-3, powodując, że działanie serotoniny skierowane jest tylko na receptory 5HT-1, co jest bardzo korzystne w leczeniu depresji. Podobnie działają trazodon i nefazodon, które dodatkowo w niewielkim stopniu blokują wychwyt zwrotny serotoniny.
Tianeptyna jest to lek nasilający wychwyt zwrotny serotoniny w synapsie, ale wykazuje także działanie neuroprotekcyjne, a więc chroni przed zniszczeniem neuronów.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Czy leki przeciwdepresyjne są skuteczne? - odpowiada mgr Kamila Drozd
- Wpływ środków antydepresyjnych na narkotesty - odpowiada lek. Małgorzata Horbaczewska
- Bieganie przy stosowaniu środków antydepresyjnych - odpowiada lek. Tomasz Budlewski
2. Kiedy należy stosować antydepresanty nowej generacji?
Wskazania do stosowania nowej generacji antydepresantów są różne. Mirtazapina i mianseryna wykazują działanie w leczeniu depresji już po 7-10 dniach. Oprócz depresji stosowane są także w leczeniu bezsenności oraz w agitacji (silny lęk wraz z towarzyszącym mu niepokojem ruchowym).
Trazodon i nefazodon wykazują działanie uspokajające, przeciwlękowe, nasenne oraz poprawiające nastrój. Dlatego też stosowane są w leczeniu depresji jednobiegunowej z lękiem) lub bez niego, a także czasami w chorobie dwubiegunowej. W niektórych krajach wykorzystywane są także do leczenia zaburzeń snu (insomnia).
Inne zastosowania trazodonu i nefazodonu to fibromialgia, zaburzenia lękowe, neuropatia cukrzycowa, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, bulimia, leczenie alkoholizmu, w indywidualnych przypadkach leczenie schizofremii i innych psychoz.
Tianeptyna natomiast znalazła zastosowanie w leczeniu zaburzeń depresyjnych o lekkim i średnim nasileniu, w zaburzeniach kompulsyjno-obsesyjnych, w leczeniu alkoholizmu, w stanach lękowych, bezsenności, a także jest w trakcie badań w leczeniu autyzmuu dzieci.
Zobacz także:
3. Skutki uboczne antydepresantów nowej generacji
W porównaniu do leków starszych nowe, leki przeciwdepresyjne charakteryzują się mniejszymi skutkami ubocznymi. Po stosowaniu mianseryny mogą pojawić się: senność, sedacja, suchość błon śluzowych, wynikające z blokowania receptorów histaminowych i cholinergiczych. Wystąpić może także pewne działanie kardiotoksyczne. Mirtazapina jest już wolna od tych działań, dlatego też zalecana jest w geriatrii.
Podczas stosowania trazodonu i nefazodonu może wystąpić szereg działań niepożądanych, do których można zaliczyć m.in.: senność, obniżenie ciśnienia krwi, suchość błon śluzowych, nudnośc, biegunkę, zaczerwienienie oczu, świąd skóry i inne.
Charakterystycznym objawem niepożądanym tych leków jest priapizm (ciągotka), a więc bolesny, długotrwały wzwód członka u mężczyzn. U kobiet natomiast odpowiednikiem tego stanu jest uporczywe zaburzenie podniecenia płciowego. Tianeptyna posiada słabe działania niepożądane, które obejmują głównie senność, koszmary senne, bóle głowy czy zaburzenia gastryczne.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.