Antydepresanty nowej generacji

Do antydepresantów nowej generacji zaliczamy kilka leków. Są to:

• mianseryna,
• mirtazapina,
• trazodon,
• nefazodon,
• tianeptyna.

Mianseryna blokuje receptory adrenergiczne presynaptyczne alfa-2 oraz postysynaptyczne alfa-1. Receptory alfa-2 to tzw. autoreceptory, tzn. że w wyniku ich zablokowania na błonie presynaptycznej następuje zwiększone wydzielanie neuroprzekaźników do wnętrza synapsy – adrenaliny i serotoniny. Blokowanie receptorów alfa-1 powoduje dłuższy czas przebywania adrenaliny w synapsie. Lek ten słabo także działa na receptory serotoninowe.

Mirtazapina to analog mianseryny, działa selektywnie na receptory alfa-2 na neuronach serotoninowych, w wyniku czego zwiększony jest poziom serotoniny. Oprócz tego blokuje receptory serotoniny 5HT-2 i 5HT-3, powodując, że działanie serotoniny skierowane jest tylko na receptory 5HT-1, co jest bardzo korzystne w leczeniu depresji. Podobnie działają trazodon i nefazodon, które dodatkowo w niewielkim stopniu blokują wychwyt zwrotny serotoniny.

Tianeptyna jest to lek nasilający wychwyt zwrotny serotoniny w synapsie, ale wykazuje także działanie neuroprotekcyjne, a więc chroni przed zniszczeniem neuronów.

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

• Czy leki przeciwdepresyjne są skuteczne? - odpowiada mgr Kamila Drozd
• Wpływ środków antydepresyjnych na narkotesty - odpowiada lek. Małgorzata Horbaczewska
• Bieganie przy stosowaniu środków antydepresyjnych - odpowiada lek. Tomasz Budlewski

Wskazania do stosowania nowej generacji antydepresantów są różne. Mirtazapina i mianseryna wykazują działanie w leczeniu depresji już po 7-10 dniach. Oprócz depresji stosowane są także w leczeniu bezsenności oraz w agitacji (silny lęk wraz z towarzyszącym mu niepokojem ruchowym).

Trazodon i nefazodon wykazują działanie uspokajające, przeciwlękowe, nasenne oraz poprawiające nastrój. Dlatego też stosowane są w leczeniu depresji jednobiegunowej z lękiem) lub bez niego, a także czasami w chorobie dwubiegunowej. W niektórych krajach wykorzystywane są także do leczenia zaburzeń snu (insomnia).

Inne zastosowania trazodonu i nefazodonu to fibromialgia, zaburzenia lękowe, neuropatia cukrzycowa, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, bulimia, leczenie alkoholizmu, w indywidualnych przypadkach leczenie schizofremii i innych psychoz.

Tianeptyna natomiast znalazła zastosowanie w leczeniu zaburzeń depresyjnych o lekkim i średnim nasileniu, w zaburzeniach kompulsyjno-obsesyjnych, w leczeniu alkoholizmu, w stanach lękowych, bezsenności, a także jest w trakcie badań w leczeniu autyzmuu dzieci.

• Antydepresanty a ciąża
• Antydepresanty a alkohol
• Leki antydepresyjne - działanie, rodzaje
• W których krajach ludzie łykają najwięcej antydepresantów?
• Leki przeciwlękowe

W porównaniu do leków starszych nowe, leki przeciwdepresyjne charakteryzują się mniejszymi skutkami ubocznymi. Po stosowaniu mianseryny mogą pojawić się: senność, sedacja, suchość błon śluzowych, wynikające z blokowania receptorów histaminowych i cholinergiczych. Wystąpić może także pewne działanie kardiotoksyczne. Mirtazapina jest już wolna od tych działań, dlatego też zalecana jest w geriatrii.

Podczas stosowania trazodonu i nefazodonu może wystąpić szereg działań niepożądanych, do których można zaliczyć m.in.: senność, obniżenie ciśnienia krwi, suchość błon śluzowych, nudnośc, biegunkę, zaczerwienienie oczu, świąd skóry i inne.

Charakterystycznym objawem niepożądanym tych leków jest priapizm (ciągotka), a więc bolesny, długotrwały wzwód członka u mężczyzn. U kobiet natomiast odpowiednikiem tego stanu jest uporczywe zaburzenie podniecenia płciowego. Tianeptyna posiada słabe działania niepożądane, które obejmują głównie senność, koszmary senne, bóle głowy czy zaburzenia gastryczne.

Źródła

1. Rajtar - Cynke G. (red.) Farmakologia, Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2007, ISBN: 978-83-60608-77-7