Antykoagulant toczniowy
Nazwą antykoagulantu toczniowego (LA) określa się grupę autoprzeciwciał skierowanych przeciwko fosfolipidom błon komórkowych. Autoprzeciwciała te mają właściwości prozakrzepowe i ich obecność może prowadzić do wystąpienia zakrzepicy żylnej lub tętniczej. Oprócz antykoagulatu toczniowego podobne właściwości mają także, tzw. przeciwciała antykardiolipinowe, anty-GPI oraz przeciwko trombinie. Wszystkie te rodzaje substancji określa się wspólną nazwą przeciwciał antyfosfolipidowych (APLA). Ich występowanie stwierdza się w przebiegu, tzw. zespołu antyfosfolipidowego oraz innych chorób autoimmunologicznych, jak np. toczeń rumieniowaty układowy (SLE).
1. Sposób oznaczania antykoagulantu toczniowego
Oznaczenie antykoagulantu toczniowego wykonuje się w próbce krwi pobranej od pacjenta. Krew pobierana jest zazwyczaj z żyły łokciowej. W rzeczywistości nie ma bezpośredniego testu, dzięki któremu można wykryć antykoagulant toczniowy. Białko to oznaczane jest podczas przeprowadzania szeregu badań wykonanych w odpowiedniej kolejności. W badaniach tych wykorzystuje się fakt, iż antykoagulant toczniowy jest inhibitorem nieswoistym, czyli nieskierowanym przeciw jednemu konkretnemu czynnikowi krzepnięcia.
Pierwszy etap badania polega na sprawdzeniu, czy przedłużony jest czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (APTT), będący jednym ze wskaźników krzepliwości krwi. Jeśli tak, osocze pacjenta należy wymieszać z osoczem prawidłowym, pobranym od zdrowych dawców. Osocze prawidłowe powinno spowodować korekcję APTT do wartości normalnych, o ile przedłużenie APTT jest spowodowane niedoborem jakiegoś czynnika krzepnięcia. Jeśli przedłużenie APTT wywołane jest przez nieswoisty inhibitor (np. antykoagulant toczniowy), połączenie osocza chorego z osoczem prawidłowym nie przywraca APTT do wartości prawidłowej (APTT pozostaje wciąż przedłużone). Następnie wykonywane jest badanie z nadmiarem fosfolipidów. W przypadku obecności antykoagulantu toczniowego w osoczu, czas krzepnięcia zostaje skorygowany.
2. Interpretacja wyniku oznaczenia antykoagulantu toczniowego
Szacuje się, że antykoagulant toczniowy występuje u 1 - 2% populacji i jest to zjawisko nabyte, a nie wrodzone. Antykoagulant toczniowy u zdrowych osób jest nieobecny. Jeśli wynik jego oznaczenia jest dodatni to najczęściej określa się go jako silny, słaby lub wątpliwy w zależności od stopnia wydłużenia APTT lub jego korekcji po dodaniu fosfolipidów.
Oznaczenia antykoagulantu toczniowego wykonuje się u osób z podejrzeniem pierwotnego lub wtórnego zespołu antyfosfolipidowego. Zespół ten wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powstawania zakrzepów w naczyniach krwionośnych, a w konsekwencji z rozwojem zakrzepicy żył głębokich, udarów mózgu, zatoru płucnego oraz niepowodzeń położniczych (poronienia szczególnie w II i III trymestrze ciąży). W zespole antyfosfolipidowym oprócz LA stwierdza się także inne rodzaje przeciwciał antyfosfolipidowych, przede wszystkim przeciwciała anty-GPI oraz antykardiolipinowe. Postać wtórna tego zespołu rozwija się w przebiegu innych chorób z autoagresji, przede wszystkim w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego. LA może pojawić się także u osób stosujących niektóre leki oraz u osób z różnymi zakażeniami, w tym zakażonych wirusem HIV oraz cierpiących na choroby nowotworowe.
Nazwa antykoagulantu toczniowego wywodzi się od układowego tocznia rumieniowatego, tj. choroby, w przebiegu której po raz pierwszy wykryto to białko. Wbrew tej nazwie wykrycie antykoagulantu toczniowego nie jest badaniem koniecznym do zdiagnozowania tocznia układowego.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.