Antykoncepcja niehormonalna – czym jest, rodzaje, zalety, ograniczenia

Antykoncepcja niehormonalna jest przeznaczona dla osób, które z różnych przyczyn nie chcą lub nie mogą kontrolować płodności metodami hormonalnymi. Chroni ona przed nieplanowaną ciążą bez udziału sztucznych hormonów, blokujących płodność. Czy antykoncepcja niehormonalna jest skuteczna?

1. Czym jest antykoncepcja niehormonalna?

Antykoncepcja niehormonalna to termin, określający metody zapobiegania ciąży, które nie obejmują stosowania hormonów blokujących płodność. Dostępnych jest wiele niehormonalnych metod antykoncepcji, a każda z nich ma swoje zalety i ograniczenia.

Jakie metody antykoncepcji niehormonalnej są dostępne?

Zobacz film: "Antykoncepcja po"

Metody antykoncepcji bez hormonów to przede wszystkim:

• antykoncepcja naturalna – obserwacja i rozpoznawanie płodności, stosunek przerywany, czasowa fizjologiczna niepłodność (np. laktacyjny brak miesiączki),
• barierowe metody antykoncepcji – prezerwatywy męskie (są najpopularniejszą niehormonalną metodą antykoncepcji), prezerwatywy dla kobiet, kapturki naszyjkowe,
• preparaty plemnikobójcze (kremy, globulki dopochwowe, żele, pianki) – stosowane miejscowo, najczęściej przed stosunkiem,
• niehormonalne wkładki domaciczne (spirale niehormonalne) – ta nowoczesna antykoncepcja niehormonalna opiera się na zastosowaniu miedzianej wkładki, która nie uwalnia hormonów,
• wazektomia – przecięcie i podwiązanie nasieniowodu lub nasieniowodów u mężczyzn.

2. Dla kogo wskazana jest antykoncepcja niehormonalna?

Antykoncepcję niehormonalną, zwłaszcza prezerwatywy, można stosować jako wspomaganie metod hormonalnych. Prezerwatywy nie tylko chronią przed nieplanowaną ciążą, ale zmniejszają też ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową. Co ma szczególne znaczenie w przypadku osób, które nie mają stałego partnera seksualnego.

Ponadto antykoncepcję niehormonalną warto rozważyć także m.in. w następujących przypadkach:

• aktywne przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji hormonalnej (m.in. względy zdrowotne, karmienie piersią),
• niekonsekwentne stosowanie antykoncepcji doustnej,
• wyłącznie okazjonalne kontakty seksualne, brak wskazań do stosowania ciągłej ochrony przed ciążą,
• regularne cykle miesiączkowe, dobra znajomość własnego organizmu, stały partner seksualny (antykoncepcja naturalna),
• osobiste przekonania.

Należy jednak pamiętać o tym, że na wybór najskuteczniejszej antykoncepcji niehormonalnej, wpływa wiele czynników. Dlatego też decyzję o jej stosowaniu najlepiej i najbezpieczniej jest podjąć w porozumieniu z lekarzem.

3. Jakie są zalety antykoncepcji niehormonalnej?

Antykoncepcja niehormonalna zmniejsza ryzyko zajścia w ciążę, nie wpływając na hormony kobiety. Dlatego też w tym przypadku obserwuje się brak hormonalnych skutków ubocznych.

Większość metod niehormonalnych nie wpływa także na cykl rozrodczy i może być stosowana doraźnie, tylko w razie potrzeby.

Niektóre metody antykoncepcji bez hormonów, jak np. niehormonalne wkładki domaciczne, cenione są za dużą skuteczność i wygodę w stosowaniu.

Ponadto prezerwatywy, jako jedyna metoda antykoncepcyjna, chronią przed niektórymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Ich zaletą jest także łatwa dostępność, niska cena i stosunkowo proste użycie.

Jaką rolę odgrywa antykoncepcja niehormonalna w planowaniu rodziny?

Metody te dają także duże szanse na świadome macierzyństwo. Wiele z nich jest całkowicie bezpiecznych, gdyż nie ingerują w organizm kobiety. Co więcej, stosowanie ich można przerwać w dowolnym momencie i od razu rozpocząć starania o ciążę.

4. Jakie są potencjalne skutki uboczne antykoncepcji niehormonalnej oraz ograniczenia tych metod?

Metody antykoncepcji niehormonalnej nie dają 100 proc. gwarancji powodzenia. Jednak niektóre z nich charakteryzują się szczególnie ograniczoną skutecznością (laktacyjny brak miesiączki, preparaty plemnikobójcze).

Co więcej, część tych metod może być dość skomplikowana (antykoncepcja naturalna), zwłaszcza dla osób, które dopiero rozpoczynają współżycie. A stosowanie ich nieprawidłowo lub niekonsekwentnie może prowadzić do nieplanowanej ciąży.

Ponadto część metod nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. A te, które chronią (prezerwatywy), mogą:

• przerwać grę wstępną,
• wpływać negatywnie na jakość stosunku płciowego, osłabiać doznania,
• powodować reakcje alergiczne, takie jak świąd i pieczenie, obrzęk miejsc intymnych.

Warto wspomnieć także o tym, że niektóre metody takie jak wazektomia, mogą być kosztowne, zwłaszcza dla młodych osób.

5. Antykoncepcja niehormonalna – cena

Ceny preparatów plemnikobójczych i prezerwatyw zwykle nie przekraczają kilkadziesiąt złotych. Za niehormonalne wkładki domaciczne najczęściej należy zapłacić 100-400 zł. Najbardziej kosztowny jest zabieg wazektomii, za który w wielu miejscach należy zapłacić ponad 2000 zł.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.