Badanie jelita grubego wykonuje się, aby potwierdzić lub wykluczyć wstępnie postawioną diagnozę, a także w celach profilaktycznych.
Najczęściej badania jelita grubego mają na celu profilaktykę nowotworową. Im wcześniej zostanie wykryty rak w obrębie jelita grubego, tym większe są szanse na wyleczenie.
Badanie jelita grubego można rozpocząć już u lekarza pierwszego kontaktu lub proktologa. Jest to podstawowe badanie fizykalne, wykonywane przez lekarza poprzez włożenie palca do odbytu.
Nazywane jest badaniem per rectum i pozwala ocenić stan odbytnicy, zwieracza i naczyń krwionośnych. Poprzez takie badanie lekarz może także stwierdzić, czy w organizmie rozwijają się żylaki odbytu (hemoroidy).
Następnym istotnym badaniem jelita grubego jest test na obecność krwi utajonej w kale. Jest to badanie bardzo łatwe i można je wykonywać nawet w domu, jednak należy pamiętać o systematyczności.
W diagnostyce jelita grubego bardzo ważne są także badania endoskopowe. Polegają one na wprowadzeniu do jelita grubego (przez odbyt) specjalnej rurki - endoskopu.
Endoskop zakończony jest kamerą, dzięki czemu na ekranie monitora można zobaczyć pełen obraz jelita grubego.
Jednym z takich badań jest sigmoidoskopia, która pozwala zobaczyć ostatnie 50 cm jelita grubego.
Aby móc zobaczyć całe jelito, należy poddać się kolonoskopii. Wprowadzony endoskop pozwala na pełną ocenę stanu jelit.
Jest to badanie wykonywane w znieczuleniu miejscowym, jednak pacjenci często wspominają je jako raczej bolesne. Jest to indywidualna kwestia, najczęściej związana z niskim progiem bólu lub stresem.
Niemniej jednak badanie najlepiej przeprowadzić w znieczuleniu ogólnym.
Kolonoskopię poleca się każdej osobie po 50 roku życia jako badanie profilaktyczne, mające na celu wczesne wykrycie raka jelita grubego.
Kolonoskopia pozwala także na pobranie wycinka jelita do badań histopatologicznych.
Do badania jelita grubego należy się odpowiednio przygotować. Przede wszystkim należy przestrzegać ścisłej, płynne diety, a dzień przed badaniem należy przyjąć silny środek przeczyszczający.