Badanie moczu – znaczenie w diagnostyce chorób, normy

Badanie moczu jest jednym z najbardziej podstawowych i najczęściej wykonywanych ****badań laboratoryjnych. Ze względu na wiele parametrów które są oceniane jest ono wartościową wskazówką w trakcie diagnostyki różnorodnych schorzeń. Jakie są normy przyjęte w badaniu moczu? Co możne oznaczać jego mętny kolor?

1. Co pokazuje badanie moczu

Badanie moczu obejmuje różne parametry które pozwalają na wykrycie nieprawidłowości w pracy przede wszystkim nerek ale także dróg moczowych i wątroby. Badanie moczu jest bardzo przydatne w diagnostyce takich dolegliwości jak:

• choroby dróg moczowych - kiedy w moczu pojawiają się krwinki czerwone, białe czy białko. Ponadto często występuje ból w podbrzuszu a także parcie na mocz i gorączka,

• kamica nerkowa - kiedy to złogi lub kamienie powodują pojawianie się w moczu krwinek czerwonych czy też białka. Dodatkowymi objawami są silne bóle okolicy nerek a także wymioty, wskazujące na konieczność wykonania badania moczu,

• cukrzycy, chorób nadnerczy czy żółtaczki.

2. Norma w badaniach moczu

Analiza ogólna moczu obejmuje takie parametry jak:

• Barwa – fizjologicznie mocz ma barwę słomkową do bursztynowej.

Nieprawidłowa barwa w badaniu moczu może być spowodowana obecnością krwinek czerwonych (wówczas jest on lekko czerwonawy). Jasna barwa moczu wskazuje na nieprawidłową pracę nerek zaś ciemna może być oznaką odwodnienia.

• Przejrzystość – mocz osoby zdrowej jest przejrzysty.

W stanach chorobowych lub zakażeniach dróg moczowych mocz może być mętny. Najczęściej zmętnienie w badaniu moczu jest powodowane przez:

• obecność białych krwinek w dużych ilościach (tak zwany ropomocz),
• zakażenie pałeczką ropy błękitnej,
• zakażenia wirusowe lub grzybicze,
• zakażenia chlamydią,
• obecność kryształów,
• duże ilości śluzu czy nabłonków.

Badania, których nie powinniśmy się bać [6 zdjęć]

Bolesne i wstydliwe – takie najczęściej są badania, które musimy wykonywać przynajmniej raz na jakiś...

zobacz galerię

• Ciężar właściwy – norma dla tego parametru to 1.005–1.030.

W stanach zbytniego nawodnienia organizmu obserwuje się rozrzedzenie moczu i jego mniejszy ciężar w badaniu moczu. Z kolei w sytuacjach kiedy występuje odwodnienie (np. na skutek wymiotów) mocz jest zagęszczony a jego ciężar jest większy.

• pH w warunkach fizjologicznych wynosi 4.6–8.0.

Nieprawidłowości w wartościach pH w badaniu moczu mogą być niższe w przypadkach ciężkich chorób płuc, cukrzycy, odwodnienia czy przyjęcia dużej ilości alkoholu. Wysokie pH w badaniu moczu obserwuje się gdy pojawiają się wymioty, astma a także w chorobach nerek i infekcjach dróg moczowych.

• Białko w moczu zdrowej osoby nie występuje.

Pojawia się w przypadkach chorób nerek, nowotworów, cukrzycy czy niewydolności serca. Może się pojawiać się też u kobiet w ciąży w stanach przedrzucawkowych.

• Glukoza w moczu fizjologicznie nie występuje.

Niewielkie ilości tego cukru są dozwolone u kobiet w ciąży. W pozostałych przypadkach obecność cukru w badaniu moczu wskazuje na choroby takie jak: cukrzyca, choroby nerek czy mózgu.

• Ciała ketonowe są zwykle nieobecne w moczu.

Pojawienie się ciał ketonowych w badaniu moczu może świadczyć o nieprawidłowym leczeniu cukrzycy a także o głodzeniu czy zaburzeniach odżywiania. Ponadto może świadczyć o zatruciu alkoholem izopropanolowym.

• Osad moczu

W analizie mikroskopowej badania moczu nie obserwuje się krwinek czerwonych ani białych. Ponadto brak jest bakterii, grzybów czy pierwotniaków. Można natomiast stwierdzić obecność kryształków.