Ból w nadbrzuszu - co może oznaczać i jak sobie pomóc?
Ból w nadbrzuszu może mieć różny charakter, co wynika z tego, że wywołują go różne choroby i zaburzenia. Dolegliwości mogą być zarówno subtelne, jak i ostre. Często towarzyszą im inne niepokojące objawy. Jakie są przyczyny bólu w nadbrzuszu? Jak sobie pomóc?
1. Co oznacza ból w nadbrzuszu?
Ból w nadbrzuszu może mieć wiele przyczyn i oznaczać wiele patologii. Są one zarówno niegroźne, jak i powiązane z chorobami i niebezpiecznymi dla zdrowia nieprawidłowościami.
Dolegliwości mogą mieć różny charakter (ból ostry, ból przewlekły, piekący, kłujący) oraz lokalizację (pojawiają się w nadbrzuszu lewym, prawym lub środkowym). Występują także w odmiennych okolicznościach.
Ból towarzyszy przewlekle bądź manifestuje się na przykład bezpośrednio po posiłku (co może świadczyć o wrzodach żołądka). Dolegliwości opisywane jako bólu nadbrzusza zlokalizowane są nad pępkiem: na środku, po lewej lub po prawej stronie.
Zdarza się, że ból promieniuje na przykład stronę pleców. Mogą to być zarówno ostre stany zapalne lub przewlekłe choroby.
Ból w nadbrzuszu może cechować promieniowanie do pleców (co może sugerować ostre zapalenie trzustki lub zaostrzenie przewlekłego zapalenia organu bądź tętniaka aorty brzusznej, który tworzy się wskutek osłabienia lub zwyrodnienia ścian tętnic).
2. Jakie są przyczyny bólu w nadbrzuszu?
Najczęściej ból nadbrzusza ma związek z chorobami i niedyspozycjami w obrębie układu pokarmowego. To na przykład choroba refluksowa przełyku, zapalenie oraz choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, choroby dróg żółciowych i wątroby.
Ból brzucha nad pępkiem może być również związany ze schorzeniami innych układów. Zdarza się, że jego przyczyną jest bowiem cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, choroby tarczycy bądź nerwica żołądka, która jest schorzeniem układu nerwowego.
Czasem ból nadbrzusza może być następstwem zażywania leków, podrażnienia narządów niewłaściwą dietą lub spożywania alkoholu. Bywa, że odpowiadają za niego choroby czynnościowe, to jest takie, w których nie znajduje się uchwytnej przyczyny.
Ostry ból w nadbrzuszu zazwyczaj może wskazywać na wiele patologii, takich jak:
- perforacja wrzodów dwunastnicy, perforacja wrzodów żołądka czy jelita grubego,
- ostre zapalenie trzustki, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, ostre zapalenie wątroby, ostre niedokrwienie jelit,
- pęknięcie śledzony,
- zapalenie otrzewnej,
- tętniak aorty brzusznej.
Przewlekłe bóle nadbrzusza mogą być związane z:
- refluksem żołądkowo-przełykowym,
- stanem zapalnym błony śluzowej układu pokarmowego,
- chorobą wrzodową żołądka,
- chorobą wrzodową dwunastnicy,
- kamicą żółciową,
- zapaleniem przełyku,
- przewlekłym zapaleniem trzustki.
Ból nad pępkiem, czyli ból w nadbrzuszu środkowym (nadbrzuszu właściwym) może być związany z takimi schorzeniami jak:
- ostre zapalenie trzustki, przewlekłe zapalanie trzustki,
- choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy,
- zapalenie błony śluzowej żołądka, nowotwór żołądka.
- refluks żołądkowo-przełykowy,
Ból w prawym nadbrzuszu najczęściej jest związany z chorobami wątroby i dróg żółciowych. To na przykład:
- stan zapalny wątroby,
- torbiele wątroby,
- kamica żółciowa,
- zapalenie lub pęknięcie pęcherzyka żółciowego,
- marskość wątroby,
- nowotwór wątroby,
- tętniak aorty brzusznej.
Ból w nadbrzuszu po lewej stronie najczęściej ma związek ze śledzioną bądź trzustką i może świadczyć o:
- zapaleniu śledziony,
- torbielach śledziony,
- ropniu śledziony,
- nowotworze śledziony,
- urazie śledziony,
- ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki,
- nowotwór trzustki.
3. Diagnostyka i leczenie
Diagnostyka bólu w nadbrzuszu jest wskazana, gdy dolegliwości pojawiają się często bądź towarzyszą stale, pojawiają się w określonych okolicznościach lub są silne i dokuczliwe, ponieważ obniżają komfort życia i utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Niepokojąca jest także niedokrwistość, krwawienia z przewodu pokarmowego, ból przy przełykaniu czy chudnięcie. W celu przeprowadzenia diagnostyki należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty – gastrologa.
Lekarz na podstawie badania przedmiotowego i podmiotowego postawi diagnozę lub skieruje na badania laboratoryjne (z krwi, kału, moczu) bądź badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, gastroskopia lub kolonoskopią.
Może także poprosić o konsultację innych specjalistów, na przykład kardiologa czy endokrynologa. Gdy dokucza ostry ból w nadbrzuszu, któremu towarzyszą wymioty, biegunka, gorączka czy omdlenia, należy natychmiast iść do lekarza lub wezwać pogotowie ratunkowe.
Co pomaga na ból w nadbrzuszu?
W ramach pierwszej bądź doraźnej pomocy na ból w nadbrzuszu pomogą leki bez recepty, suplementy diety oraz surowce zielarskie. Pomocne może okazać się siemię lniane i ostropest plamisty, a także karczoch, rumianek, mięta pieprzowa czy kminek.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.