Trwa ładowanie...

Depresja dwubiegunowa - etiologia, objawy, leczenie

Depresja dwubiegunowa trwa przez całe życie
Depresja dwubiegunowa trwa przez całe życie (123rf.com)

Depresja dwubiegunowa jest czasami nazywana chorobą afektywną dwubiegunową. Polega ona na występowaniu naprzemiennych okresów depresji oraz manii. Co warto o niej wiedzieć? Jak leczy się zaburzenie afektywne dwubiegunowe?

spis treści

1. Co to jest depresja dwubiegunowa?

Depresja dwubiegunowa, znana również jako choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), zaburzenia afektywne dwubiegunowe lub choroba maniakalno depresyjna, psychoza maniakalno-depresyjna, cyklofrenia to powszechne schorzenie psychiczne, charakteryzujące się występowaniem na przemian okresów depresji i manii (hipomanii).

Pojawiają się w różnej częstotliwości i kolejności. Pomiędzy nimi mogą występować okresy remisji albo przechodzą bezpośrednio jeden w drugi. Pierwszy epizod może być depresją, subdepresją, manią, hipomanią bądź tzw. stanem mieszanym.

Zobacz film: "Depresja przy chorobie afektywnej dwubiegunowej"

Dwubiegunowość – co to takiego?

Dwubiegunówka lub dwubiegunowość to potoczne określenia, którymi pacjenci nazywają zaburzenia afektywne dwubiegunowe.

2. Depresja dwubiegunowa - przyczyny

Depresja dwubiegunowa ma silne uwarunkowania genetyczne. Wskazuje na to m.in. fakt, że u krewnych pierwszego stopnia (osób chorych na depresję dwubiegunową) znacznie częściej niż w całej populacji pojawia się jakieś zaburzenie afektywne dwubiegunowe. Nie jest wyjaśnione jednak, na czym dokładnie polega uwarunkowana genetycznie podatność na depresję dwubiegunową.

Wpływ mają także czynniki środowiskowe. Życiowe niepowodzenia lub inne stresujące wydarzenia zwiększają ryzyko ujawnienia się depresji dwubiegunowej lub też jej kolejnego nawrotu. Mogą one poprzedzać zarówno wystąpienie manii (hipomanii), jak i stanów depresyjnych. Nawrot depresji dwubiegunowej może być spowodowany przez zaburzenia snu oraz nieregularny codzienny rytm wykonywanych prac i zadań społecznych.  

Depresja dwubiegunowa charakteryzuje się występującymi na przemian okresami depresji i manii (hipomanii). Pojawiają się z różnym nasileniem i czasem trwania, często z obecnymi okresami remisji. Choroba afektywna dwubiegunowa może pojawić się w każdym wieku, choć pierwsze jej objawy występują zwykle pomiędzy 20. a 30. rokiem życia, częste są jednak początki przed 20. rokiem życia. U 53-60 proc. chorych depresja dwubiegunowa ujawnia się w dzieciństwie i okresie dorastania, a zwłaszcza w okresie między 15. a 19. rokiem życia. Wtedy jednak często nie jest jeszcze rozpoznana i leczona.

Choroba afektywna dwubiegunowa (prezentacja edukacyjna)
Choroba afektywna dwubiegunowa (prezentacja edukacyjna) [16 zdjęć]

Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa? Nazywana czasami chorobą maniakalno-depresyjną, jest stanem

zobacz galerię

3. Depresja dwubiegunowa - objawy

Jakie są objawy dwubiegunowości? Otóż, depresja dwubiegunowa trwa przez całe życie i ma różny przebieg. Przeciętnie w ciągu pierwszych 10 lat od postawienia diagnozy u osoby chorej występuje ok. czterech dużych etapów choroby. Przeważnie liczba depresji jest wyższa od liczby manii.

Epizody manii – euforii, poczucia siły, ustąpienia lękowych wątpliwości i zahamowań – przypominają zachowanie po narkotykach. Kiedy mania ustępuje, następuje bolesna konfrontacja z trudną rzeczywistością. Epizody manii mogą utrzymywać się od 2 tygodni aż do 5 miesięcy, depresje są natomiast nieco dłuższe, tj. trwają od 4 do aż 9 miesięcy.

Znane są formy depresji dwubiegunowej, których przebieg związany jest z bardzo dużą częstością epizodów chorobowych. Wtedy też etapy depresji dwubiegunowej mogą być krótkie lub bardzo krótkie i trwać np. tydzień lub kilka dni, a zdarza się nawet, że mogą przechodzić jeden w drugi (mania w depresję) w ciągu 24 godzin.

4. Depresja dwubiegunowa - leczenie

Objawy depresji dwubiegunowej na długi czas mogą zostać zminimalizowane, o ile leczenie zostanie rozpoczęte jak najszybciej. Wczesne rozpoczęcie kuracji wpływa łagodząco na przebieg depresji dwubiegunowej w kolejnych latach. W zależności od tego, czy chory jest w okresie depresji, manii czy remisji – stosowany jest inny schemat leczenia oraz podawane są leki z różnych grup.

W terapii stosowane są leki antydepresyjne, przeciwpadaczkowe, neuroleptyczne, leki przeciwlękowe. Jeśli choroba jest nieleczona, postępuje – kolejne nawroty są dłuższe, a okresy remisji coraz krótsze.

Ze względu na to, że depresja dwubiegunowa ma charakter przewlekły, bardzo ważną rolę odgrywa zapobieganie wystąpieniu kolejnych nawrotów choroby.

Zobacz także:

Wskazania do zastosowania długotrwałego leczenia istnieją u większości przypadków chorych na depresję dwubiegunową. Takie leczenie depresji dwubiegunowej przynosi dosyć dobre efekty, ale wadą jest to, że jest leczeniem długim, a nawet prowadzonym bezterminowo.

W kuracji podkreśla się znaczenie psychoedukacji, psychoterapii. Jej celem jest przekazanie – przez specjalnie wyszkolone osoby – informacji o chorobie, a także możliwość dzielenia się z innymi osobami chorymi własnymi doświadczeniami i spostrzeżeniami.

Bardzo ważne jest nabycie umiejętności rozpoznawania objawów zwiastujących pojawienie się kolejnych nawrotów choroby, a także nauczenie się kontroli własnych zachowań. Pomocne w leczeniu depresji dwubiegunowej są zadowalające stosunki z bliskimi osobami, które mogą złagodzić wpływ stresu i wywierać, do pewnego stopnia, korzystny wpływ na przebieg choroby.

5. Kto choruje na chorobę dwubiegunową?

Z problemem choroby dwubiegunowej boryka się wiele popularnych i lubianych osób. Wśród nich wymienić należy np. irlandzką wokalistkę Sinéad O’Connor, aktora Jima Carreya, piosenkarkę Britney Spears.

Na chorobę afektywną dwubiegunową cierpiał także polski poeta, reżyser i wykonawca piosenki autorskiej Wojciech Młynarski. Ponadto, choroba maniakalno depresyjna była problemem Jimiego Hendrixa, Franka Sinatry, Kurta Cobaina czy Amy Winehouse.

6. Test na dwubiegunowość

W Internecie znaleźć można całkowicie bezpłatny test, który ma na celu uświadomić nam, czy borykamy się z problemem choroby afektywnej dwubiegunowej. Depresja dwubiegunowa - test zawiera kilkanaście pytań, spośród których wyróżnić można następujące:

  • Czuję, że mam więcej energii i aktywności - TAK / NIE,
  • Mam więcej kontaktów społecznych (więcej dzwonię, więcej wychodzę) - TAK / NIE,
  • Zwykle szybciej jeżdżę samochodem i podejmuję większe ryzyko, gdy prowadzę - TAK / NIE,
  • Ubieram się bardziej ekstrawagancko i kolorowo niż zazwyczaj - TAK / NIE,
  • Zaobserwowałem/-łam u siebie zwiększony popęd seksualny - TAK / NIE,
  • Więcej żartuję i się uśmiecham - TAK / NIE,
  • Zażywam więcej środków farmakologicznych np. o działaniu przeciwlękowym, pobudzającym, uspokajającym - TAK / NIE.

Test na dwubiegunowość powinno się traktować wyłącznie jako wskazówkę, że nasze podejrzenia są słuszne. Ostateczną diagnozę powinien wystawić jednak doświadczony psychiatra, po przeprowadzeniu rzetelnego wywiadu lekarskiego.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze