Daptomycyna – preparaty, mechanizm działania i wskazania
Daptomycyna jest naturalnie występującym antybiotykiem lipopeptydowym, aktywnym wobec większości bakterii Gram-dodatnich. Stosuje się go w bakteriemii, przy infekcjach skóry i okolicznych tkanek miękkich oraz prawostronnych infekcjach wsierdzia. Na czym polega mechanizm jego działania? Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do terapii?
1. Co to jest daptomycyna?
Daptomycyna to antybiotyk lipopeptydowy (lek o działaniu antybakteryjnym) i substancja czynna leków, które znajdują zastosowanie w dermatologii i wenerologii oraz kardiologii. Działają na skórę i błony śluzowe oraz układ krwionośny (sercowo-naczyniowy). Naturalnie występuje w bakterii glebowej o nazwie Streptomyces roseosporus.
Na rynek farmaceutyczny daptomycynę wprowadzono w 2003 roku. To substancja czynna takich leków jak Daptomycin Hospira czy Cubicin. Obecnie jest dostępna w postaci proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań lub infuzji.
Daptomycynę podaje się dożylnie w roztworze soli fizjologicznej raz na dobę. U dzieci młodszych (od 1 do 6 roku życia) daptomycyna podawana jest we wlewie trwającym 60 minut, a dzieci starszych i młodzieży (od 7 do 17 roku życia) – 30 minut.
2. Wskazania do stosowania daptomycyny
Daptomycyna niszczy wrażliwe bakterie Gramm-dodatnie, zaburzając ich potencjał błonowy. Mechanizm jej działania polega na wiązaniu się z zewnętrzną błoną bakterii Gram-dodatnich lub wnikaniu w nią, co prowadzi do zahamowania syntezy białek, DNA i RNA. Ostatecznie prowadzi to do śmierci komórek bakteryjnych.
Tym samym daptomycyna jest wskazana w leczeniu:
- powikłanych zakażeń skóry i jej struktur oraz tkanek miękkich z powikłaniami, które są wywołane przez wrażliwe szczepy mikroorganizmów Gram-dodatnich,
- bakteriemii wywołanej przez Staphylococcus aureus u osób powyżej 1 roku życia,
- prawostronnego infekcyjnego zapalenia wsierdzia o etiologii Staphylococcus aureus u pacjentów dorosłych.
3. Dawkowanie daptomycyny
Dawka daptomycyna stosowana w leczeniu zależna jest od wskazań (jednostki chorobowej) i schorzeń towarzyszących, ale także wieku oraz masy ciała pacjenta.
I tak zwykle stosowana dawka dobowa leku zawierającego daptomycynę:
- u osób dorosłych wynosi 4 mg na kilogram masy ciała w zakażeniach skóry, 6 mg na kilogram masy ciała w zakażeniu serca lub w zakażeniu krwi związanym z zakażeniem skóry lub serca,
- u młodzieży w wieku 12-17 lat dawka wynosi 5 mg na kilogram masy ciała w przypadku zakażenia skóry i tkanek miękkich przebiegającego bez bakteriemii wywołanej przez S. Aureus i 7 mg na kilogram masy ciała przy zakażeniach przebiegających z bakteriemią wywołaną przez S. aureus,
- u dzieci w wieku 7-11 lat stosuje się 7 mg na kilogram masy ciała w przypadku zakażenia skóry i tkanek miękkich przebiegającego bez bakteriemii wywołanej przez S. Aureus oraz 9 mg na kilogram masy ciała w zakażeniach przebiegających z bakteriemią wywołaną przez S. aureus,
- u dzieci w wieku 2-6 lat rekomendowana dawka wynosi 9 mg na kilogram masy ciała w przypadku zakażenia skóry i tkanek miękkich przebiegającego bez bakteriemii wywołanej przez S. Aureus i 12 mg na kilogram masy ciała przy zakażeniach przebiegających z bakteriemią wywołaną przez S. aureus,
- u dzieci pomiędzy 1 i 2 rokiem życia podaje się odpowiednio 10 mg na kilogram masy ciała w przypadku zakażenia skóry i tkanek miękkich przebiegającego bez bakteriemii wywołanej przez S. Aureus i 12 mg na kilogram masy ciała przy zakażeniach przebiegających z bakteriemią wywołaną przez S. aureus.
4. Przeciwwskazania i skutki uboczne
Z leczeniem daptomycyną związane jest ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Do najczęściej obserwowanych skutków ubocznych należy:
- zakażenie dróg moczowych,
- kandydoza (zakażenie grzybicze),
- pokrzywka, świąd,
- ból kończyn,
- nerwowość,
- bezsenność,
- zawroty i bóle głowy,
- podwyższone lub obniżone ciśnienie krwi,
- ból jelit i brzucha, mdłości, wymioty, zaparcia, luźne stolce, wiatry, wzdęcia,
- zwiększona aktywność aminotransferazy alaninowej (AlAT), aminotransferazy asparaginianowej (AspAT) lub fosfatazy zasadowej (ALP), spotęgowana aktywność fosfokinazy kreatynowej (CPK) w surowicy,
- podwyższona temperatura ciała,
- anemia, osłabienie i zmęczenie.
Jeśli chodzi o ciążę i laktację u kobiet, dopuszcza się stosowania daptomycyny u ciężarnych w sytuacji, gdy korzyści wynikające z terapii przewyższają potencjalne ryzyko dotyczące rozwoju płodu i utrzymania ciąży. Jednocześnie na czas kuracji daptomycyną należy przerwać karmienie piersią.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
