Depresja poudarowa - przyczyny, czynniki ryzyka, objawy, leczenie

Depresja poudarowa rozpoznawana jest nawet u 1/3 osób po przebytym udarze mózgu. Jest to zaburzenie psychiczne, diagnozowane zazwyczaj w ciągu 3-6 miesięcy od wystąpienia stanu zagrażającego życiu. Depresja po udarze może skutkować zrezygnowaniem z dotychczasowego leczenia, pracy i hobby, jak również wystąpieniem myśli samobójczych. Jakie są przyczyny i objawy udaru? Jak rozpoznać depresję poudarową? Jakie są rokowania po zawale mózgu?

1. Co to jest depresja poudarowa?

Według definicji udaru mózgu jest to nagłe wystąpienie ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności tego narządu. Depresja poudarowa to zaburzenie psychiczne rozpoznawane u osób po udarze mózgu. Szacuje się, że występuje nawet u 1/3 chorych i różni się od depresji, wywołanej innymi czynnikami.

Objawy depresji po udarze mózgu to przede wszystkim:

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

• nagłe wybuchy złości lub płaczu,
• apatia,
• bardzo częste wahania nastrojów,
• dolegliwości somatyczne,
• myśli rezygnacyjne.

Gorszy stan psychiczny wywiera niekorzystny wpływ na skuteczność leczenia zaburzeń neurologicznych, powstałych po udarze mózgu, na przykład problemów z pamięcią i koncentracją.

2. Zaburzenie psychiczne po udarze mózgu

Skutki psychiczne udaru mózgu wynikają z uszkodzeń w obrębie komórek nerwowych, ale również z nastawienia pacjenta, który nagle znalazł się w nowej, trudnej dla niego sytuacji.

Objawy złego stanu psychicznego to:

• wahania nastrojów,
• ataki agresji po udarze,
• apatia,
• zmiana osobowości po udarze,
• zachowania depresyjne.

Udar u starszej osoby może spowodować bardzo zróżnicowane zaburzenia psychiczne, zależne od części mózgu, która uległa uszkodzeniu. Lewa półkula może powodować wzmożoną płaczliwość i agresję, natomiast prawa - zachowania impulsywne.

Nie należy lekceważyć zachowania ludzi po udarze mózgu, konieczne jest zapewnienie im wsparcia i należytej opieki. Zdarza się, że konieczne jest połączenie leków poudarowych ze środkami przeciwdepresyjnymi oraz uspokajającymi.

Warto pamiętać, że depresja po udarze jest tak samo niebezpieczna, jak np. depresja biologiczna, a osoba chora może mieć myśli samobójcze i planować odebranie sobie życia.

3. Jak uniknąć udaru mózgu?

Profilaktyka udaru mózgu obejmuje następujące działanie:

• kontrola ciśnienia tętniczego krwi,
• utrzymywanie prawidłowej masy ciała,
• regularne badania krwi,
• regularna aktywność fizyczna,
• zdrowa dieta, najlepiej śródziemnomorska,
• rezygnacja z palenia papierosów,
• unikanie picia alkoholu.

4. Czynniki ryzyka rozwoju depresji poudarowej

Jak sama nazwa wskazuje, depresja poudarowa może wystąpić u każdego, kto doświadczył udaru mózgu, bez względu na jego rodzaj. Wyróżniono jednak czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń depresyjnych:

• zaawansowany udar mózgu, szczególnie lewostronny,
• płeć żeńska (kobiety częściej chorują na depresję poudarową),
• wiek (im wyższy tym ryzyko depresji jest większe),
• ponowny udar mózgu,
• zaburzenia psychiczne w przeszłości,
• choroby współistniejące (np. cukrzyca, nadciśnienie, miażdżyca),
• złe warunki materialne i samotność.

5. Przyczyny depresji poudarowej

Depresja poudarowa jest wynikiem niespodziewanego udaru. Jakie są objawy wylewu? I jak rozpoznać kolejny udar mózgu? Przede wszystkim występują problemy z mówieniem i rozumieniem tego, co mówią inni, drętwienie twarzy i kończyn, zaburzenia widzenia, kłopoty z chodzeniem oraz ból głowy.

Przyczyny wylewu to natomiast nadciśnienie tętnicze, choroby serca i nerek, miażdżyca, cukrzyca, otyłość oraz zbyt wysokie stężenie cholesterolu. Główną przyczyną wystąpienia depresji poudarowej są uszkodzenia mózgu, które pojawiły się w czasie udaru. Nie bez znaczenia jest również silny stres i szok dla organizmu z powodu wszystkich następstw stanu zagrażającego życiu.

Bardzo często pacjent po udarze mózgu nie jest samodzielny, wymaga pomocy innych osób i ma trudności z porozumiewaniem się za sprawą zaburzeń mowy lub koordynacji ruchowej.

Nagłe pogorszenie stanu zdrowia i nowe ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu bardzo źle wpływają na stan psychiczny i prowadzą do wystąpienia zaburzeń depresyjnych.

6. Objawy depresji poudarowej

Pierwsze oznaki pogorszenia stanu psychicznego mogą pojawić się do miesiąca po przebytym udarze lub dopiero po dłuższym czasie, przekraczającym pół roku. Zwykle depresja objawia się w ciągu 3-6 miesięcy, u pacjentów zauważalne są następujące objawy depresji poudarowej:

• problemy z zasypianiem,
• znaczny spadek nastroju (smutek, przygnębienie, brak radości),
• zobojętnienie na wszystko,
• spowolnienie psychoruchowe,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• utrata zainteresowań,
• niechęć do leczenia i jakiejkolwiek aktywności,
• niechęć do pracy (istnieje powiązanie między niechęcią do pracy a depresją),
• utrata masy ciała,
• brak apetytu,
• dolegliwości somatyczne (np. bóle głowy po przebytym udarze),
• zaburzenia psychiczne po udarze mózgu,
• myśli rezygnacyjne,
• myśli samobójcze.

7. Leczenie depresji poudarowej

Leczenie depresji po udarze mózgu powinno skupiać się na poprawie stanu zdrowia fizycznego i psychicznego jednocześnie.

W związku z tym pacjenci powinni być otoczeni profesjonalną opieką medyczną w celu wprowadzenia farmakoterapii oraz kontynuowania rehabilitacji. Dodatkowo niezbędna jest opieka psychologiczna, na przykład w postaci psychoterapii poznawczo-behawioralnej lub rodzinnej.

8. Jak często występuje depresja poudarowa?

Depresja poudarowa diagnozowana jest u osób, które doświadczyły udaru mózgu, udaru móżdżku, zawału móżdżku, a niekiedy również mikroudarów.

Zaburzenie psychiczne występuje stosunkowo często, bywa stwierdzane nawet u 1/3 chorych. Może zdarzyć się zarówno po udarze u starszej osoby, jak i młodszej. Zwykle pacjenci mają myśli rezygnacyjne, są niechętnie nastawieni do leczenia i rehabilitacji, często się denerwują i płaczą.

Oznaki wychodzenia z depresji to z kolei odzyskiwanie zainteresowania światem, mniejsze problemy ze snem, lepszy nastrój, większy poziom energii i chęci do codziennych obowiązków.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.