Dermatofitoza – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie i profilaktyka
Dermatofitoza oznacza zakażenie grzybicze wywołane przez dermatofity, to jest patogeny bytujące na ludziach, zwierzętach i w glebie, wywołujące grzybicę skóry i jej przydatków, czyli włosów i paznokci. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z chorymi zwierzętami, glebą lub ludźmi. Jakie są objawy dermatofitozy? Co warto o niej wiedzieć?
1. Przyczyny dermatofitozy
Dermatofitoza to zakażenie skóry mające charakter grzybiczy. Chorobę wywołują dermatofity. Są to grzyby bytujące na ludziach, zwierzętach i w glebie, stąd w obrębie dermatofitoz wyróżnia się zakażenia antropofilne, zoofilne i geofilne.
- Dermatofity antropofilne to Trichophyton rubrum, Epidermophyton occosum, Microsporum audouinii. Ich nosicielami są ludzie,
- dermatofity zoofilne to Trichophyton verrucosum, Trichophyton mentagrophytes, Microsporum canis. Ich nosicielami są zwierzęta,
- dermatofity geofilne to Microsporum gypseum). Bytują w glebie.
Znamy ponad 40 gatunków grzybów dermatofitowych, blisko 20 z nich jest przyczyną zakażeń u ludzi. Grzyby odpowiadające za rozwój dermatofitozy określane są mianem „tinea”. To dlatego grzybica stóp to „tinea pedis”, a grzybica rąk – „tinea manus”.
Do zakażenia dermatofitami może dojść w wyniku kontaktu bezpośredniego lub pośredniego, najczęściej przez uszkodzoną skórę. Możliwe jest również zainfekowanie ciała poprzez wspólne korzystanie z przedmiotów użytku osobistego (szczotki, poduszki, butów czy ręcznika osoby chorej lub nosiciela).
Ważną rolę podczas zakażenia pełni wiek, płeć, przynależność etniczna, jak również kondycja układu odpornościowego. Szczególnie narażone są osoby osłabione, chorujące przewlekle, a także dzieci i seniorzy. Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu jest niedobór żelaza, niedokrwistość, choroby autoimmunologiczne, a także cukrzyca i nieodczynność tarczycy.
Nie bez znaczenia są mikrourazy skóry, owrzodzenia, oparzenia, maceracja czy przebywanie w wilgotnym i gorącym klimacie, jak również kontakt ze zwierzętami, które są nosicielami grzybów dermatofitowych.
2. Objawy dermatofitozy
Wyróżnia się dwa rodzaje dermatofitozy: powierzchowną, która obejmuje warstwę wierzchnią naskórka oraz głęboką, sięgającą skóry właściwej. Zakażenie dermatofitami może objąć każdą powierzchnię ciała. Zakażenia mają często charakter nawracający i przewlekły.
Jakie są objawy grzybicy?
Te są zależne od lokalizacji infekcji. Zwykle pojawiają się stopniowo. Na początku infekcji pojawia się swędzenie, skóra staje się zaczerwieniona i podrażniona. Z czasem pojawiają się zmiany skórne: wysypka przypominająca pęcherzyki wypełnione wydzieliną lub pojedyncze „placki”, które się rozszerzają. Są płaskie i owalne. Można zaobserwować łuszczące się i zmienione zapalnie obrzeża.
Grzybica może objąć skórę głowy. Wówczas tworzą się na niej strupki, które swędzą. Najczęściej są wypełnione ropną treścią. Pojawia się silny świąd skóry głowy, skóra głowy się łuszczy, pojawiają się łyse placki. Jeśli choroba obejmie paznokcie, stają się one kruche, przebarwione, szorstkie, zgrubiałe i nieestetyczne. Grzybica może rozwijać się także na stopach, między palcami i w pachwinach. Zwykle towarzyszy jej świąd, przesuszenie i łuszczenie skóry, a także liszaje i wykwity pęcherzykowe.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
3. Rozpoznanie i leczenie
W rozpoznaniu dermatofitozy pomaga badanie przedmiotowe, choć ostateczne rozpoznania stawiane jest na podstawie wyników badań mykologicznych. Aby je wykonać, niezbędne jest pobranie zeskrobiny ze skóry, płytki paznokciowej lub cebulek włosa. Chorobę należy różnicować z łuszczycą i wypryskiem.
Dermatofitozę u ludzi leczy się farmakologicznie. Terapia polega stosowaniu maści antygrzybiczej lub z antybiotykiem, a także na przyjmowaniu leków przeciwgrzybiczych, takich jak: flukonazol, itrakonazol lub terbinafinę. W miejscowym leczeniu stosuje się pochodne imidazolowe. Leczenie jest długotrwałe, trzeba je kontynuować do czasu ustąpienia objawów.
Szalenie istotna jest higiena, a także powstrzymywanie się od dotykania oraz drapania miejsc objętych dermatofitozą. Może bowiem dojąc do zaognienia zmian, pojawienia się pęcherzy, które mogą pękać.
Dermatofitozy mają tendencję do powracania, dlatego bardzo ważna jest profilaktyka. Co robić, by uniknąć grzybicy skóry, paznokci czy włosów? Bardzo ważne jest zminimalizowanie bądź usunięcie czynników narażających rozwój i nawrót choroby. Konieczna jest:
- częsta zmiana pościeli i piżam,
- dezynfekcja obuwia,
- czyszczeni szczotek do włosów,
- regularne kąpaniem zwierząt,
- czyszczeniem kabiny prysznicowej.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.